Sau gần 6 năm nỗ lực thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, đến thời điểm này Việt Nam vẫn chưa thể gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo, không theo quy định (IUU).
12 tỉnh "bắt tay" chống khai thác IUU. Ảnh: Thanh Nga.
Vẫn biết nghề cá của ngư dân Việt Nam là nghề cá nhân dân, khó thay đổi tập quán khai thác “ngẫu hứng” song về lâu dài để phát triển bền vững ngành thủy sản, bắt buộc ngư dân phải chấp hành nghiêm các quy định của luật pháp Quốc tế.
Nối tiếp các giải pháp đã triển khai, mới đây 12 tỉnh khu vực miền Trung, bao gồm: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa đã ký kết quy chế phối hợp trong công tác quản lý tàu cá hoạt động khai thác thủy sản trên biển.
Theo ông Nguyễn Công Hoàng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh, quy chế được xây dựng nhằm phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm, khai thác nguồn lợi thủy sản bất hợp pháp, vi phạm vùng biển nước ngoài của tàu cá và thuyền viên tỉnh này trên vùng biển tỉnh kia.
Theo quy chế, UBND các tỉnh thống nhất chỉ đạo sở, ngành, đoàn thể có liên quan, tăng cường phổ biến sâu rộng văn bản chỉ đạo của Trung ương, địa phương về việc không đánh bắt thủy sản vi phạm vùng biển nước ngoài, đặc biệt là Luật Thủy sản 2017 cho ngư dân. Đồng thời, tuyên truyền cho ngư dân biết ranh giới vùng biển Việt Nam với các nước, nhất là khu vực chưa phân định, chồng lấn, nhạy cảm...
Các tỉnh có nhiệm vụ thống kê, giám sát số lượng tàu cá đang hoạt động trên biển cũng như việc đăng ký, đăng kiểm tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá. Giám sát việc tàu cá chấp hành cập cảng chỉ định, chống khai thác bất hợp pháp và cập cảng bốc dỡ thủy sản không đúng quy định.
Bộ đội Biên phòng các tỉnh đóng vai trò rất quan trọng trong việc chống khai thác IUU. Ảnh: Thanh Nga.
12 tỉnh sẽ cùng phối hợp, hỗ trợ tăng cường kiểm tra, kiểm soát tàu cá, thuyền viên hoạt động khai thác thủy sản có dấu hiệu vi phạm vùng biển nước ngoài; trong đó, chú trọng tàu cá, thuyền viên trong danh sách được đề nghị tăng cường hỗ trợ kiểm tra, kiểm soát.
Ngoài ra, các tỉnh thực hiện việc quản lý, kiểm soát tàu cá của các tỉnh bạn đến hoạt động cũng giống như tàu cá của tỉnh nhà và có trách nhiệm trong quản lý, tổ chức tuyên truyền, nhắc nhở không để tàu cá của các tỉnh bạn đến hoạt động đánh bắt thủy sản vi phạm pháp luật, kể cả đánh bắt thủy sản vi phạm vùng biển nước ngoài.
Quy chế cũng nêu rõ, các tỉnh thống nhất chỉ đạo lực lượng Bộ đội Biên phòng làm tốt việc tuần tra kiểm soát, đăng ký, kiểm chứng phương tiện xuất, nhập bến tại các đồn biên phòng, trạm kiểm soát biên phòng; kiên quyết xử lý không cho tàu cá xuất bến khi không có đủ giấy tờ, trang thiết bị theo quy định…
“Việc ký kết quy chế phối hợp này sẽ tạo hành lang pháp lý đồng bộ trong công tác chỉ đạo, tuần tra, kiểm soát, xử lý các hành vi vi phạm của tàu cá trên vùng biển 12 tỉnh, thành phố, tránh tình trạng tỉnh này mạnh tay, tỉnh kia lơ là. Đồng thời góp phần truy xuất nguồn gốc thủy sản đầy đủ, chính xác hơn”, ông Hoàng nói.
Thủy sản sau khai thác đều phải khai báo theo quy định phục vụ truy xuất nguồn gốc. Ảnh: Thanh Nga.
Hà Tĩnh hiện có 2.784 tàu cá đăng ký khai thác thủy sản vùng lộng và vùng khơi, trong đó 439 tàu có chiều dài từ 12 - 15m; 96 chiếc dài từ 15m trở lên làm các nghề câu, vó, mành, vây, lồng bẫy, chụp mực. 2.249 tàu còn lại là tàu nhỏ dưới 12m, làm nghề rê, câu, hoạt động ven bờ trong tỉnh.
Tàu cá trên địa bàn đều được đánh dấu, kẻ vẽ biển số theo quy định, trong đó hơn 90% tàu cá đã có giấy phép khai thác thủy sản. Sản lượng khai thác thủy sản bình quân hàng năm đạt trên dưới 39.000 tấn.
8 tháng đầu năm 2023 các cơ quan chức năng cũng đã tổ chức 124 đợt tuần tra, kiểm soát trên biển, phát hiện, xử lý 24 vụ/27 tàu cá vi phạm khai thác IUU, xử phạt hành chính hơn 500 triệu đồng.
