Bộ trưởng Lê Minh Hoan ‘mong chờ nghe tiếng hát của cây’

"Mong chờ nghe tiếng hát của cây"

Chiều 21/12, Cục Bảo vệ thực vật (BVTV) tổ chức Hội nghị tổng kết năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024. Bộ trưởng Lê Minh Hoan, Thứ trưởng Hoàng Trung tham dự, chỉ đạo Hội nghị.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ với ngành BVTV phải thích ứng, dung hòa trước những khó khăn chủ quan, khách quan đặt ra. Bộ trưởng cũng truyền cảm hứng với ngành BVTV - lĩnh vực bảo vệ cây trồng, đời sống của cây cũng như đời sống con người, là một hệ sinh thái có nhiều tầng, lớp.

“Chúng ta đang bảo vệ thực vật mục đích cuối cùng cũng chính là bảo vệ con người, bởi chúng ta sống trong môi trường có cây xanh, sử dụng sản phẩm thực vật để làm thức ăn duy trì sự sống. Do đó, chăm chút đời cây là chăm chút cho chính chúng ta. BVTV cần nhớ sứ mạng rất cao cả của mình”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói.

Ông cho rằng, “tiếp cận công việc của chúng ta đang làm ở mức nào thì tầm nhìn của chúng ta ở mức đó. Cán bộ BVTV là người tạo ra sức mạnh để bảo vệ cộng đồng cần học hỏi, tìm hiểu thêm các lĩnh vực khác bên cạnh chuyên môn của mình; là người tạo ra niềm vui cho bà con nông dân, khi thấy có vấn đề xảy ra đối với ngành thực vật thì sẽ tự bản thân cảm thấy đau nhói trong lòng.

Như quả bưởi da xanh Bến Tre khi mở nghị định xuất khẩu được giá 40 ngàn đồng; nhưng một thời gian sau giá quay đầu chỉ còn có 7 ngàn đồng. Như vậy có thấy nhói đau không? Mình phải tìm hiểu tại sao lại như vậy, phải tìm hiểu để có giải pháp. Nếu không thấy vấn đề thì đó chính là vấn đề. Khi tìm hiểu thì sẽ biết, đó là 2 quả bưởi khác nhau, một quả bưởi không đáp ứng đủ các tiêu chuẩn để xuất khẩu thì có giá 7 ngàn đồng chứ không phải như thông tin đã nêu.

Tôi mơ ước sang năm 2024, đi bất kỳ một khu vườn nào đó sẽ có một cái biển ghi quy trình trồng trọt để mọi người cùng biết, thương lái thu mua cùng biết. Hãy đi từ những cái đơn giản, đừng quá cầu toàn… để gieo ý thức cho người dân. Cái mã vùng trồng ai cần, người quản lý cần hay nông dân cần? Mình là người quản lý mình cần hơn bởi đó là trách nhiệm mình sẽ quản lý. Vậy thì mình cấp cho người nông dân, đừng để cơ chế xin cho, mình là người hướng dẫn bà con nông dân. Tiếp cận của chúng ta phải mềm mại, giúp bà con kiến thức thị trường.

Tôi cảm nhận Cục BVTV trong những năm gần đây đã mang lại rất nhiều giá trị cho hệ sinh thái, giúp thay đổi nhiều trong suy nghĩ, như biển “thuốc trừ sâu” không phải, bởi con sâu nhiều loài rất có ích, mình bảo vệ nó chứ đâu phải giết hại nó. Nên phải nói là thuốc bảo vệ thực vật”. Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh mong muốn: “Tôi mong chờ được nghe tiếng hát của cây”.

Mở cửa để trái cây, nông sản Việt ra thế giới

Theo Cục trưởng Cục BVTV Huỳnh Tấn Đạt, năm 2023, nhiều loại trái cây, nông sản Việt đã được mở cửa để vươn ra thị trường thế giới, trong đó có những thị trường trong điểm như Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản. Trong đó, thị trường Hoa Kỳ đã hoàn thành mở cửa đối với dừa tươi xuất khẩu; đón đoàn cấp cao về nông nghiệp của Hoa Kỳ thăm các vùng trồng, cơ sở đóng gói trong nước đồng thời phối hợp giải quyết các vấn đề thương mại nông sản có nguồn gốc thực vật.

Đã cập nhật danh sách vùng trồng, cơ sở đóng gói xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản; thực hiện lộ trình ký nghị định thư đối với các sản phẩm truyền thống; hoàn thiện dự thảo Nghị định thư đối với dừa tươi, sầu riêng đông lạnh, ớt, dược liệu; đàm phán chuyển giao giám sát xử lý kiểm dịch cho phía Việt Nam; đàm phán mở cửa thị trường đối với quả bưởi.

Các thị trường khác như EU, New Zealand, Úc, Canada, Nga, Ba Lan, Uruguay, Ấn Độ, Indonesia… đã trao đổi thông tin về các lĩnh vực mở cửa thị trường, an toàn thực phẩm và kiểm dịch thực vật.

Trong năm 2023, Cục đã cấp tổng số 6.997 mã số vùng trồng; cấp 1.613 mã số cơ sở đóng gói cho hơn 20 loại sản phẩm (sầu riêng, chanh leo, bưởi, thạch đen, chuối, thanh long, mít, nhãn, vải, xoài, chôm chôm, dưa hấu…). Số lượng các mã số vùng trồng bị thu hồi là 201 mã số; 206 mã số cơ sở đóng gói với lý do không đáp ứng được yêu cầu của nước nhập khẩu.

Năm 2023, tăng trưởng 74% lĩnh vực xuất khẩu nông sản nhờ mở cửa thị trường, trong đó riêng sầu riêng đạt 2 tỷ USD; các sản phẩm truyền thống đã đạt được ngưỡng cao. Chuyên gia trong nước đã đảm đương được các cơ sở, nhà máy sản xuất trong nước mà không cần phải mời chuyên gia nước ngoài.

Liên quan tới lĩnh vực mở cửa thị trường xuất khẩu, công tác kiểm dịch thực vật xuất nhập khẩu đã kiểm dịch được 46 triệu tấn hàng hóa xuất khẩu (tương đương 319 ngàn lô hàng) và 47 triệu tấn nhập khẩu (tương đương 327 ngàn lô). Đã phát hiện 497 lô hàng nhập khẩu (trọng lượng trên 241 ngàn tấn) nhiễm 6 đối tượng kiểm dịch thực vật của Việt Nam; 77 lô hàng xuất khẩu không đáp ứng được yêu cầu của nước nhập khẩu.

Siết chặt công tác quản lý thuốc BVTV

Theo Cục BVTV, thời gian qua, Cục ưu tiên cho đăng ký các loại thuốc sinh học, thuốc thế hệ mới an toàn, ít độc, có hiệu quả, không gây ảnh hưởng đến con người, vật nuôi và môi trường; tiếp tục rà soát, loại bỏ các thuốc BVTV độc hại. Cục cũng xây dựng chương trình phát triển thuốc BVTV sinh học để trình Bộ ban hành Đề án phát triển sản xuất và sử dụng thuốc BVTV sinh học đến năm 2030, tầm nhìn 2050; tham gia ký kết với các doanh nghiệp thuốc BVTV; ưu tiên cấp Giấy phép khảo nghiệm cho 28 loại thuốc BVTV sinh học với 66 sinh vật gây hại (tăng 1,27 lần so với năm 2022).

Năm 2023, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 78.847 tấn thuốc BVTV (giảm 16,62%); xuất khẩu 11.768 tấn, giảm 1,35 lần.

Cục trưởng Cục BVTV Huỳnh Tấn Đạt cho biết, việc quản lý, kiểm soát thuốc BVTV có vai trò quan trọng đối với việc bảo vệ các vùng sản xuất, do đó được đặc biệt chú trọng. Cục đã ký cam kết phối hợp với 12 doanh nghiệp thuốc BVTV, hiệp hội Croplife Việt Nam, tổ chức tập huấn cho gần 340 nghìn nông dân, hơn 10.000 đại lý về hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả; xây dựng 170 bể chứa và bể lưu chứa, thu gom 76.000kg bao bì, vỏ chai để xử lý tiêu hủy; xây dựng 820 mô hình trên lúa, cây ăn quả, chè, rau…

Cục đã trình Bộ ban hành Đề án phát triển sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ đến năm 2023, tầm nhìn 2050; thực hiện ký cam kết thực hiện chương trình phát triển phân bón hữu cơ, sử dụng phân bón tiết kiệm với 24 doanh nghiệp; đã xây dựng 72 mô hình sử dụng phân bón hữu cơ, sử dụng phân bón tiết kiệm trên lúa, cây ăn trái, rau màu, cây công nghiệp với diện tích 360ha tại các vùng sản xuất trọng điểm.

Ngoài ra, theo Cục BVTV, Cục đã xây dựng, ban hành hệ thống văn bản quản lý pháp luật; các thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực quản lý của Cục đều được triển khai trên Hệ thống cổng thông tin một cửa quốc gia và dịch vụ công trực tuyến; ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Công tác BVTV từ Trung ương đến địa phương được tổ chức triển khai, bảo vệ thành công các vụ sản xuất trong năm, góp phần đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.

Thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, tồn tại, Cục trưởng Huỳnh Tấn Đạt cho biết, vẫn tồn tại tình trạng sản xuất, kinh doanh phân bón giả không đảm báo chất lượng, hàng giả, hàng nhái… chưa được kiểm soát tuyệt đối; hàng rào kỹ thuật về kiểm dịch thực vật và ATTP được các quốc gia nâng lên mức rất cao, chủng loại hàng hóa nông sản xuất, nhập khẩu và thị trường ngày càng đa dạng… tạo áp lực đối với công tác kiểm dịch thực vật, ATTP, năng lực, nghiệp vụ của lực lượng thực thi chưa đáp ứng được với những thay đổi này.

Kế hoạch năm 2024, Cục BTVT cho biết sẽ chú trọng thực hiện 4 đề án, gồm: Phát triển quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM); Phát triển sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ; Phát triển sản xuất về sử dụng thuốc BVTV sinh học; Đề án nâng cao sức khỏe đất và quản lý dinh dưỡng cây trồng. Cục cũng đề xuất với Bộ xem xét, chuyển giao công tác kiểm tra chất lượng nhà nước mặt hàng thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản có nguồn gốc thực vật nhập khẩu về Cục Thủy sản và Cục Chăn nuôi quản lý.