Chiến lược khuyến nông phải giúp người dân đứng vững trước rủi ro

Phấn đấu 90% số xã có tổ khuyến nông cộng đồng

Sáng 18/2, Thứ trưởng Trần Thanh Nam cùng các đơn vị của Bộ NN-PTNT báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về Chiến lược phát triển khuyến nông đến năm 2030, định hướng đến năm 2050.

Mục tiêu của chiến lược là đổi mới mạnh mẽ hình thức tổ chức và hoạt động khuyến nông, tăng cường phân cấp, đảm bảo bộ máy tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với từng loại hình sản xuất và địa phương.

Phát triển, nâng cao hiệu quả phối hợp giữa khuyến nông nhà nước với khuyến nông doanh nghiệp, khuyến nông cộng đồng, theo chuỗi ngành hàng. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong khuyến nông. Xây dựng hệ thống khuyến nông chuyên nghiệp, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Chiến lược cũng đặt ra mục tiêu cụ thể, như đến năm 2030, 90% số xã trên cả nước có tổ khuyến nông cộng đồng; trên 50% tài liệu kỹ thuật khuyến nông được số hóa, hình ảnh hóa, cập nhật trên cơ sở dữ liệu khuyến nông quốc gia.

Tổ chức đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng, chuyển giao công nghệ cho khoảng 100.000 nông dân; 70% số mô hình, dự án khuyến nông được xây dựng và phát triển theo chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm bền vững, đem lại lợi ích và hiệu quả kinh tế cho những người tham gia và cộng đồng.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho biết, thời gian tới lực lượng khuyến nông sẽ phát triển theo hướng tích hợp đa giá trị, gắn với thị trường để người nông dân sản xuất trên những cánh đồng nhỏ nhưng tạo ra sản lượng hàng hoá lớn.

Thay vì chỉ hướng dẫn kỹ thuật đơn thuần, cán bộ khuyến nông thực hiện thêm việc chuyển giao tổ chức sản xuất, liên kết vùng nguyên liệu, thông tin thị trường, hỗ trợ người nông dân trong chuyển đổi số để lựa chọn giải pháp sản xuất đúng trên cơ sở khai thác thông tin, dữ liệu của từng thị trường.

Công tác khuyến nông thời gian tới sẽ tăng cường hướng dẫn, chuyển giao kỹ thuật công nghệ; tổ chức lại sản xuất gắn với phát triển HTX; hỗ trợ xây dựng các vùng nông sản liên kết với doanh nghiệp; đẩy mạnh khuyến nông điện tử.

Lực lượng khuyến nông của các hiệp hội, doanh nghiệp sẽ được liên kết, mở rộng hơn nữa tại những khu vực thuận lợi. Trong khi đó, khuyến nông Nhà nước tập trung hỗ trợ cho những vùng khó khăn.

Từ năm 2022, hệ thống khuyến nông cả nước tập trung triển khai Đề án “Nâng cao hiệu quả hoạt động công tác khuyến nông cộng đồng”, với nhiều nội dung mới. 

Trung tâm Khuyến nông quốc gia thống kê, đến hết năm 2024, cả nước có 58 tỉnh, thành phố thành lập được trên 5.000 tổ khuyến nông cộng đồng, với gần 48.000 thành viên. Nhờ đổi mới cách thức hoạt động, công tác khuyến nông đã hỗ trợ người dân một cách tích cực, có hiệu quả trong việc tiếp cận và áp dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới.

Việt Nam là một nước nông nghiệp, do đó nhu cầu về hoạt động khuyến nông của người nông dân rất lớn, nhất là khi các yêu cầu, tiêu chuẩn chất lượng của thị trường trong nước, thế giới ngày một cao. 

Trong bối cảnh hiện nay, nhiều tổ chức, thành phần tham gia hoạt động khuyến nông như doanh nghiệp, hiệp hội, HTX, tổ chức quốc tế... Điều ấy càng đặt ra yêu cầu cấp thiết về một chiến lược phát triển khuyến nông tổng thể, nhất là vấn đề phối hợp giữa khuyến nông nhà nước và khuyến nông ngoài nhà nước.

Bên cạnh nhiệm vụ giảm sự đơn điệu, chậm đổi mới để theo kịp sản xuất, chiến lược còn là định hướng hoạt động cho các tổ chức khuyến nông, đồng thời làm cơ sở để xây dựng các chính sách khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động khuyến nông.

Huy động nguồn lực từ khối viện, trường

Đánh giá cao Chiến lược phát triển khuyến nông do Bộ NN-PTNT soạn thảo, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, việc xây dựng chiến lược là vô cùng cần thiết trong bối cảnh nhiệm vụ mới, tình hình mới đối với hoạt động kinh tế nông nghiệp.

Do đó, chiến lược cần xác định rõ quan điểm, vị trí của công tác khuyến nông hiện nay, các nhiệm vụ cần kế thừa, đổi mới; phạm vi triển khai, thực hiện; đồng thời phải có mục tiêu toàn diện, bao trùm, hiệu quả đối với cả nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Lãnh đạo Chính phủ yêu cầu chiến lược phải đề ra những giải pháp mang tính cốt lõi, đột phá đối với công tác khuyến nông, gắn với nhiệm vụ, dự án cụ thể; đổi mới mô hình, phương thức hoạt động của hệ thống khuyến nông bảo đảm hiệu quả, hiệu lực.

"Khuyến nông phải giúp người nông dân có thu nhập ổn định, nâng cao đời sống, đứng vững trước rủi ro", Phó Thủ tướng nói và chỉ đạo thêm, rằng hệ thống khuyến nông cần sát cánh bà con nông dân trong việc chuyển đổi phương thức sản xuất truyền thống sang canh tác nông nghiệp hữu cơ, hiện đại, thông minh.

Cùng với đó, kết nối các khâu, chuỗi sản xuất - thương mại; nâng cao chất lượng, năng suất, kiểm soát an toàn thực phẩm; phát triển các vùng hàng hoá, thương hiệu nông sản cung cấp cho thị trường trong nước, quốc tế với chất lượng cao nhất.

Việc xây dựng các mô hình khuyến nông cần gắn với chiến lược phát triển từng vùng, hoặc sản phẩm nông nghiệp mang lợi thế quốc gia, hoặc song hành du lịch nông nghiệp, nông thôn.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ NN-PTNT bổ sung cơ chế, chính sách huy động các trường, viện nghiên cứu khoa học trong công tác chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực cho cán bộ, tổ khuyến nông, người nông dân, nhất là với những đơn vị ở cấp cơ sở.

Tại cuộc họp sáng 18/2, đại diện Hội Nông dân Việt Nam, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị làm rõ thêm một số điểm như: Vai trò của công tác hội nông dân trong công tác khuyến nông; vai trò dẫn dắt của lực lượng khuyến nông trong phát triển kinh tế nông nghiệp…

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung chia sẻ: "Khuyến nông là một mắt xích trong hệ sinh thái kinh tế nông nghiệp. Thiết kế hệ thống khuyến nông cần đi vào từng vùng nguyên liệu, sản phẩm nông nghiệp cụ thể với quy chuẩn, tiêu chuẩn, hỗ trợ tài chính".