Từ lâu, chuối ngự Đại Hoàng, hay còn gọi là chuối tiến vua được trồng ở xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân vốn được coi là đặc sản của tỉnh Hà Nam. Vào dịp cuối năm, chuối ngự thường được nhiều khách hàng “săn” về ăn, làm quà biếu trong dịp Tết.
Những năm 2000, nhờ sự hỗ trợ của các cơ quan, ban, ngành trong nước, chuối ngự Đại Hoàng được khôi phục, bảo tồn nguồn gen nên diện tích trồng chuối ngự có xu hướng tăng trở lại. Đến nay, toàn xã có khoảng 60ha chuồng chuối ngự.
Bà Trần Thị Ngân, Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất và tiêu thụ chuối ngự chia sẻ, sản phẩm chuối ngự Đại Hoàng đã được Bộ KH-CN cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý vào năm 2009. Đây là sản phẩm thứ 17 được bảo hộ chỉ dẫn địa lý trên toàn quốc.
Không những thế, chuối ngự tiến vua cũng đã được cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể và đã lọt vào top 50 trái cây đặc sản nổi tiếng Việt Nam. Bởi, hình dáng bắt mắt, màu sắc đẹp, chất lượng cao, mang hương vị, đặc trưng riêng mà các dòng chuối khác không có được.
Tuy nhiên theo các chủ vườn, năm nay do ảnh hưởng của thời tiết; nắng mưa bất thường, đã ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển của cây. Giai đoạn hoa chuối được hình thành và trổ buồng phát triển không đều, đậu quả kém… Do đó sản lượng chuối ngự giảm mạnh, sẽ khan hiếm vào dịp Tết Nguyên đán sắp tới.
Ông Trần Huy Kỳ, một trong những thương lái chuyên thu mua chuối ngự ở địa phương cho biết, để có nguồn hàng bán liên tục cho người tiêu dùng, ông phải kí hợp đồng thu mua chuối với các nhà vườn khi buồng chuối vẫn còn xanh. Vào dịp Tết, chuối ngự Đại Hoàng trở thành “hàng hiếm” và luôn “cháy hàng”, cung không đủ cầu.
Theo ông Kỳ, giá chuối ngày bình thường dao động từ 25.000 - 30.000đ/nải, nhưng giáp Tết giá tăng lên gấp 3 - 4 lần. Thậm chí, một buồng chuối đẹp vào dịp Tết có giá cả triệu đồng, nhưng số lượng không có nhiều.
Ông Kỳ nhẩm tính, những năm trước, mỗi tháng ông tiêu thụ ra thị trường khoảng 3.000 nải chuối chín. Thị trường tiêu thụ chủ yếu trong và ngoài tỉnh.
Khi được hỏi về nguồn cung dịp cuối năm nay, ông Kỳ dự báo: Do ảnh hưởng của thời tiết, nên năm nay sản lượng chuối ngự không có nhiều. Ông mới chỉ hợp đồng được khoảng 200 buồng chuối để tiêu thụ dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu.
Vườn chuối 400 gốc của gia đình bà Trần Thị Dự (xã Hòa Hậu) năm nay gần như thất thu. Bà Dự đếm cả vườn mới chỉ có khoảng 20 buồng chuối sẽ cho thu hoạch vào dịp Tếtn đán sắp tới. Số lượng quá ít so với mọi năm.
Bà Dự kém vui cho biết, khoảng hơn một tuần nữa, thương lái sẽ đến cắt đưa đi tiêu thụ. Thời điểm này, giá bán dao động từ 500.000 - 700.000đ/buồng
Cũng theo bà Dự, cuối năm thường là vụ thu hoạch chính của người trồng chuối, bởi giá bán cao, đầu ra ổn định. Song vụ Tết năm nay, không chỉ gia đình bà mà nhiều hộ trồng chuối ở địa phương đều thất thu.
Theo nhận định của các nhà vườn, chuối ngự Đại Hoàng phục vụ nhu cầu dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu tới đây dự báo sẽ khan hiếm