Nho là cây ăn quả có giá trị dinh dưỡng cao, trở thành cây sản xuất hàng hóa và là cây trồng đặc sản của vùng đất “nắng và gió”; nho là một trong 12 sản phẩm đặc thù của tỉnh Ninh Thuận và có giá trị kinh tế rất cao.
Trong thời gian qua, Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển Nông nghiệp Nha Hố (Viện Nha Hố) đã nghiên cứu và giới thiệu cho sản xuất nhiều giống để phục vụ sản xuất như các giống nho như: NH01-48, NH01-93, NH01-96, NH01-26, NH01-152, NH02-90, NH02-37, NH02-97, NH02-137, NH04-61, NH04-128.
Hiện tại, Viện Nha Hố đang lưu giữ 210 mẫu giống nho tại vườn tập đoàn quỹ gen, với các mục đích khai thác sử dụng khác nhau, gồm: nho ăn tươi, nho rượu, nho không hạt (sấy khô), nho chuyên làm gốc ghép và nho lấy lá. Để tiếp tục thực hiện đa dạng cơ cấu giống phục vụ sản xuất, tránh rủi ro cho người trồng nho và tăng sức cạnh tranh trên thị trường, trong những năm qua Viện Nha Hố đã chọn lọc, khảo nghiệm giống nho NH04-102 tại Ninh Thuận và Bình Thuận.
Giống NH04-102 là nho ăn tươi không hạt (có thể dùng sấy khô) có nhiều ưu điểm về tiềm năng năng suất, chất lượng quả, hình dạng chùm và mẫu mã quả khá đẹp và được kỳ vọng sẽ góp phần tăng khả năng cạnh tranh với các sản phẩm nho nhập khẩu trên thị trường.
Giống nho NH04-102 thời gian sinh trưởng từ cắt cành đến thu hoạch khoảng 117 đến 125 ngày (tùy từng vụ); chùm quả hình chóp, quả thon dài hình ngón tay, mẫu mã đẹp; quả khi chín có màu đen, 0Brix dao động từ 16 đến 20, vỏ quả dày, có mùi vị đặc trưng; tỷ lệ đậu quả cao, khối lượng quả trung bình từ 4-5 gram/quả; khối lượng chùm dao động khoảng 350-550 gram/chùm; tiềm năng năng suất cao, trung bình 11 – 15 tấn/ha/vụ (trong điều kiện thâm canh đạt 16 – 20 tấn/ha/vụ), khả năng kháng khá với một số loại sâu bệnh hại chính.
Chất lượng quả của giống NH04-102 tương đương và thậm chí cao hơn so với sản phẩm cùng loại của các nước ngoài nhập vào thị trường Việt Nam. Ngoài ra, giống nho NH04-102 sinh trưởng khỏe, cây dễ ra hoa đậu quả, tính thích ứng khá rộng; cuống quả chắc, ít rụng nên khá thuận lợi cho vận chuyển đi xa. Có thể nói, giống nho NH04-102 đưa vào sản xuất tại Ninh Thuận và Bình Thuận sẽ đủ sức cạnh tranh và đứng vững trên thị trường trong nước và có thể nghĩ tới xuất khẩu sang các nước lân cận.
Viện Nha Hố đã gởi hồ sơ bảo hộ quyền giống cây trồng mới và được Cục trồng trọt chấp nhận đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng mới (văn bản số 337/TB-TT-VPBH ngày 14/4/2022 của Cục Trồng trọt), hiện đang hoàn thiện hồ sơ công bố giống lưu hành theo quy định của Luật trồng trọt và Nghị định 94/2019-NĐ-CP ngày 13 tháng 12 năm 2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật trồng trọt về giống cây trồng và canh tác.
Trong thời gian đến, bên cạnh công tác tuyển chọn các giống có triển vọng tại vườn tập đoàn quỹ gen nho đang lưu giữ tại Viện Nha Hố để giới thiệu cho sản xuất thì công tác nghiên cứu lai tạo các dòng, giống nho mới có tiềm năng năng suất, cải thiện chất lượng và tăng khả năng chống chịu với các điều kiện bất lợi của ngoại cảnh sẽ được Viện tiếp tục đầu tư triển khai. Với mục đích, lai tạo, tuyển chọn và giới thiệu bộ giống tốt để phục vụ sản xuất nhằm đa dạng cơ cấu giống phục vụ sản xuất, tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm nho ăn tươi và các sản phẩm chế biến từ quả nho với các sản phẩm nhập nội.