Công trình thủy lợi Suối Đá, xã Quảng Hòa, huyện Đăk G’long (Đăk Nông) có tổng mức đầu tư 90 tỷ đồng được khởi công từ tháng 11/2017 dự kiến hoàn thành sau 2 năm. Tuy nhiên, công trình hiện đã chậm tiến độ hơn 2 năm nhưng chủ đầu tư vẫn đang tiếp tục gia hạn thời điểm hoàn thành.
Bốn lần xin gia hạn dự án
Dự án Công trình thủy lợi Suối Đá được xếp vào nhóm dự án cấp bách do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh Đăk Nông làm chủ đầu tư. Mục tiêu của dự án là bảo đảm cung cấp nước tưới cho 1.000 ha cây trồng, góp phần nâng cao năng suất, tăng số vụ canh tác lúa nước từ 1 vụ lên 2 vụ/năm, cấp nước sinh hoạt ổn định cho 1.750 hộ dân trong khu vực. Tính đến thời điểm này, dự án chậm tiến độ hơn 26 tháng nhưng chưa biết bao giờ mới hoàn thành.
Theo ghi nhận của phóng viên, tại kênh mương chính của công trình thủy lợi do vướng phải đá lớn nên không thể tiếp tục thi công. Hiện nhân công của nhà thầu đang hì hục dùng máy múc đào đất, khoan đá… Tuy nhiên, việc đào những tảng đá lớn, đạt đến cao trình đáy kênh thiết kế âm dưới mặt đất từ 2-4 m tùy vào từng vị trí gặp nhiều khó khăn vì đá cứng.
Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh Đăk Nông, khi thực hiện khảo sát, lập thiết kế bản vẽ thi công tuyến kênh do chủ quan không thực hiện khoan khảo sát, bổ sung địa chất để đánh giá mà chỉ dựa trên số liệu khảo sát địa chất của giai đoạn lập dự án. Do đó, chủ đầu tư phải điều chỉnh hồ sơ thiết kế cũng như phương án thi công từ phá đá bằng búa sang nổ mìn.
Đơn vị thi công khoan đá để nổ mìn làm dự án. Ảnh: Quang Yên.
Theo Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Đăk Nông, đơn vị này đã nhận được tờ trình của chủ đầu tư về việc tiếp tục xin gia hạn thời gian thực hiện phần khối lượng điều chỉnh, bổ sung dự án Công trình thủy lợi Suối Đá. Tuy nhiên, nội dung tờ trình mà chủ đầu tư đề nghị xin gia hạn dự án không bảo đảm quy định của pháp luật nên đã yêu cầu đơn vị thực hiện lại theo quy định.
Như vậy, từ khi khởi công dự án đến nay, chủ đầu tư đã 4 lần xin gia hạn thời gian hoàn thành dự án.
Trao đổi với phóng viên, đại diện Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh Đăk Nông cho biết, đến thời điểm này công trình đã hoàn thiện được 95% khối lượng, giải ngân được 72 tỷ đồng.
Khối lượng còn lại chưa thi công bao gồm tuyến kênh chính dài hơn 400 m và một tuyến kênh N2 dài 230 m. Đối với phần khối lượng còn lại trước phê duyệt biện pháp thi công bằng búa căn. Tuy nhiên, phương pháp thi công này có khối lượng nhiều, dẫn đến kéo dài thời gian thi công và tốn nhiều kinh phí thực hiện. Thế nhưng, việc điều chỉnh sang phướng án nổ mìn mất nhiều thời gian, đến ngày 14/12/2021 mới thỏa thuận được với người dân để có mặt bằng triển khai dự án.
Dự án có nhiều sai phạm
Gia đình anh Tráng A Thanh (ngụ thôn 12, xã Quảng Hòa) cùng hàng loạt hộ dân trong vùng đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ việc kênh thủy lợi 90 tỷ không thể cung cấp nước đến tận ruộng. Những năm trước, khi còn con kênh cũ, miệng kênh luôn cao hơn mặt ruộng, nước từ hồ chứa dẫn về là đổ trực tiếp vào ruộng.
Tuy nhiên, gần 3 năm nay, khi thi công Công trình thủy lợi Suối Đá, kênh lại được đặt dưới lòng đất, thấp hơn 3 m so với mặt ruộng. Cả cánh đồng rộng gần chục ha gần như bị bỏ hoang vì nước không thể dẫn về. “Một số hộ gia đình vẫn đang phải sử dụng máy bơm để bơm dẫn nước vào ruộng. Nhiều khu vực, do kênh thủy lợi Suối Đá chưa hoàn thành nên không có nước, thậm chí một số vị trí người dân bỏ hoang ruộng vì lo sợ gặp phải tình trạng ‘cắt lúa về cho bò ăn’ như năm ngoái”, anh Thanh nói.
Công trình đặt cống sâu 3 m so với mặt ruộng, dân không thể lấy nước. Do đó chính quyền phải dùng lại mương thủy lợi cũ. Ảnh: Quang Yên.
Trước đó ngày 7/6/2021, HĐND tỉnh Đăk Nông đã có báo cáo kết quả khảo sát Công trình thủy lợi Suối Đá. Theo báo cáo này, đa số tuyến kênh dẫn nước được thiết kế hộp kín dưới đất. Nhiều đoạn nằm sâu dưới đất 3 m so với mặt ruộng, cá biệt có chỗ nằm sâu dưới đất 9 m. Việc này sẽ gây khó khăn, tốn kém khi quản lý, sửa chữa, khắc phục nếu xảy ra sự cố.
Việc kéo dài thời gian thi công đã làm ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống của người dân, làm mất lòng tin trong nhân dân. Trong khi đó, do đầu tư xây dựng công trình chưa đồng bộ, buộc địa phương phải tiếp tục đầu tư mới, gây tốn kém đầu tư xã hội trong khi người dân xã Quảng Hòa còn nghèo.
Cũng theo báo cáo trên, một số khu vực nương, rẫy nơi tuyến kênh chạy qua có nhu cầu nước tưới lớn nhưng thiết kế không có các hố bơm lấy nước. Nhiều cánh đồng lúa có kênh mương chạy qua người dân không trực tiếp đưa được nước vào ruộng mà phải sử dụng máy bơm nước do kênh nằm sâu dưới đất.
HĐND tỉnh Đăk Nông kiến nghị kiểm tra, đánh giá lại quy trình khảo sát, tư vấn, thiết kế công trình và đánh giá các thiệt hại do dự án chậm tiến độ.
Bên cạnh đó, xác định rõ nguyên nhân và trách nhiệm của chủ đầu tư cũng như các cơ quan, đơn vị liên quan công tác thẩm tra, thẩm định dự án. Đồng thời làm rõ trách nhiệm việc bỏ dự án của Công ty TNHH MTV Cao Thắng (đơn vị thi công giai đoạn đầu) dẫn đến chậm trễ gây thiệt hại cho người dân.
Hiện Thanh tra tỉnh Đăk Nông đã tổ chức thanh tra đối với dự án Công trình thủy lợi Suối Đá và đang hoàn tất các thủ tục để công bố kết luận đối với dự án này.
