Sáng 15/1, phiên tòa xét xử vụ án hình sự "vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" tại dự án Hạc Thành Tower liên quan đến cựu Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Trịnh Văn Chiến, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đình Xứng và 9 bị cáo đã chính thức mở lại sau thời gian tạm hoãn.
Đúng 8 giờ sáng, các cơ quan tố tụng, bị cáo cùng các luật sư bào chữa đã có mặt để tham gia phiên tòa. Những người có quyền và nghĩa vụ liên quan gồm: Bà Mai Thị Thắm, Phùng Thị Tâm, Lê Thị Giang cùng những người làm chứng gồm: Ông Nguyễn Đức Quyền, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, ông Nguyễn Ngọc Hồi, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, ông Phạm Đăng Quyền, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, ông Chu Phạm Ngọc Hiển, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa... có đơn xin xét xử vắng mặt.
Các bị cáo có mặt tại phiên tòa sáng ngày 15/1/2025. Ảnh: Quốc Toản.
Theo cáo trạng của VKSND tỉnh Thanh Hóa, Công ty TNHH MTV Sông Mã (viết tắt Công ty Sông Mã), tiền thân là Công ty kinh doanh nhà Thanh Hóa, là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, trực thuộc UBND tỉnh Thanh Hóa. Công ty này được giao quản lý 1.733 m2 (khu tập thể cũ) số 3 Phan Chu Trinh, phường Điện Biên, TP. Thanh Hóa.
Thực hiện cổ phần hóa, ban chỉ đạo, tổ giúp việc ban chỉ đạo cổ phần hóa xác định giá trị doanh nghiệp; Sở Tài chính có tờ trình ngày 23/2/2012 đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt tổng giá trị tài sản công ty đến thời điểm ngày 30/9/2011 là hơn 474 tỷ đồng; nợ thực tế phải trả hơn 439 tỷ đồng; giá trị phần vốn nhà nước là hơn 34 tỷ đồng.
Trên cơ sở đó, ngày 5/4/2012, UBND tỉnh Thanh Hóa ký quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp; quyết định phê duyệt phương án cổ phần hóa, chuyển Công ty Sông Mã thành công ty cổ phần, số lượng cổ phần phát hành lần đầu là 3,5 triệu cổ phần.
Dù đang trong quá trình cổ phần hóa, chưa có quyết định giao đất, cấp thẩm quyền chưa phê duyệt đầu tư dự án, nhưng Nguyễn Mạnh Sơn vẫn thống nhất để Đinh Xuân Hướng ký văn bản gửi UBND tỉnh Thanh Hóa đề nghị giao làm chủ đầu tư xây dựng tòa nhà cao tầng dịch vụ tổng hợp. Hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất.
Phiên tòa xét xử cựu Bí thư Tỉnh ủy Trịnh Văn Chiến cùng đồng phạm thu hút sự quan tâm của dư luận. Ảnh: Quốc Toản.
Đến năm 2012, dự án được phê duyệt quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500, giao Công ty Sông Mã làm chủ đầu tư dự án Hạc Thành Tower. Trước ngày nhà nước chính thức giao đất để thực hiện dự án Hạc Thành Tower, Nguyễn Mạnh Sơn thống nhất, Đinh Xuân Hướng ký văn bản đề xuất của các đơn vị liên quan tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đồng ý cho Công ty Sông Mã được huy động vốn bằng việc chuyển quyền sử dụng đất cho Công ty TNHH Huy Hoàng.
Ngày 16/8/2012, ông Trịnh Văn Chiến, thời điểm đó là Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, đã ký văn bản đồng ý cho phép Công ty Sông Mã được chuyển nhượng 1.227 m2 tại số 3 Phan Chu Trinh cho Công ty TNHH Huy Hoàng với giá 21 triệu đồng/m2. Phần diện tích còn lại tiếp tục được chuyển cho 3 cá nhân khác. Với hành vi trên, Đinh Xuân Hướng hưởng lợi hơn 6,4 tỷ đồng, Nguyễn Mạnh Sơn hưởng lợi 3,5 tỷ đồng.
Theo cáo trạng, cựu Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Trịnh Văn Chiến đã đồng ý cho Công ty Sông Mã chuyển nhượng đất, đồng ý áp dụng giá giao đất tại thời điểm tháng 1/2013 theo đơn giá đất năm 2009 là trái pháp luật, gây thiệt hại cho Nhà nước.
Ông Nguyễn Đình Xứng, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, đã ký quyết định phê duyệt (thời điểm là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa) tiền sử dụng đất nộp ngân sách Nhà nước của Công ty Sông Mã là 21 triệu đồng/m2 trái pháp luật; ký quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp tại thời điểm công ty chính thức chuyển thành công ty cổ phần, xác định giá trị thực tế doanh nghiệp không bao gồm giá trị khu đất, gây hậu quả thiệt hại cho nhà nước.
Cũng theo cáo trạng, bản kết luận xác định, hành vi của các bị can là rất nghiêm trọng, xâm phạm đến trật tự quản lý kinh tế về đất đai, cổ phần hóa doanh nghiệp, quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, gây hậu quả thiệt hại cho nhà nước hơn 55 tỷ đồng.
Trước vành móng ngựa, bị cáo Trịnh Văn Chiến đưa ra nhiều lập luận và đồng thời đề nghị cơ quan tố tụng làm rõ một số căn cứ buộc tội trong cáo trạng của VKSND tỉnh Thanh Hóa. Bị cáo khẳng định, bản thân không biết việc ban hành quyết định tính giá đất khi thực hiện cổ phần hóa năm 2013 (thời điểm ông Chiến làm Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa); việc Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đồng ý chủ trương về việc phê duyệt giá đất và giao cho Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa ký là chưa phù hợp với chứng cứ vật chất khách quan; việc xác định giá đất và xác định thiệt hại trong vụ án chưa phù hợp...
Trong vụ việc này, bị cáo Chiến chỉ thừa nhận bản thân chỉ "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".
Tại phiên tòa, Chủ tọa phiên tòa nhiều lần đề cập tới việc bị cáo Trịnh Văn Chiến nhiều "bút phê" về việc xem xét lại việc tính giá đất và phê duyệt tính giá đất (phần diện tích tăng thêm), nhưng sau cùng lại ký đồng ý và giao cho ông Nguyễn Đình Xứng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa ký. Về việc này, bị cáo Trịnh Văn Chiến cho biết, do không có chuyên môn sâu về lĩnh vực này và bận nhiều giải quyết nhiều công việc nên Chủ tịch UBND tỉnh đồng ý chủ trương và giao cho văn phòng rà soát và trình Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa xem xét quyết định theo thẩm quyền nếu đảm bảo quy định pháp luật.
Bị cáo Trịnh Văn Chiến cũng đề nghị cơ quan có trách nhiệm xác định lại giá đất, mức độ thiệt hại trong vụ việc và tính số tiền phải nộp của doanh nghiệp khi thực hiện cổ phần hóa.
Tại phiên tòa, Chủ tọa chất vấn bị cáo Trịnh Văn Chiến "nhận thức như thế nào về hành vi của mình"?, cựu Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa cho biết: "Sau khi "bút phê" đồng ý chủ trương, tôi rất tin tưởng vào bộ phận tham mưu và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa sẽ xem xét xử lý thấu đáo vụ việc. Tôi cho rằng mình làm như thế là đúng rồi nên không có kiểm tra giám sát. Trong hội nghị giao ban lãnh đạo tỉnh khi đó, bộ phận tham mưu và Phó Chủ tịch phụ trách cũng không báo cáo gì về việc này, nên tôi nghĩ mọi chuyện ổn cả. Sau khi cấp có thẩm quyền vào cuộc thì tôi mới phát hiện mình thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra giám sát.
Các bị cáo có liên quan tới vụ án hình sự "vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" tại dự án Hạc Thành Tower gồm:
Bị cáo Trịnh Văn Chiến, cựu Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa; Bị cáo Nguyễn Đình Xứng (SN 1962), cựu Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa; Bị cáo Cù Đình Hiền (SN 1954), cựu Phó chánh Văn phòng UBND tỉnh Thanh Hóa; Bị cáo Bùi Văn Nam (SN 1969), cựu Phó trưởng Phòng Kinh tế tài chính thuộc Văn phòng UBND tỉnh Thanh Hóa; Bị cáo Đinh Cẩm Vân (SN 1965), cựu Giám đốc Sở Tài chính; Bị cáo Nguyễn Bá Hùng (SN 1966) và Ngô Đình Chén (SN 1956), cựu Phó giám đốc Sở Tài Chính; Bị cáo Văn Xuân Hùng (SN 1959), cựu Trưởng phòng Quản lý công sản - giá cả, Sở Tài chính Thanh Hóa; Bị cáo Trần Công Tỏ (SN 1956), cựu Trưởng phòng Tài chính doanh nghiệp, Sở Tài chính; Bị cáo Đinh Xuân Hướng (SN 1970), cựu Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Sông Mã; Bị cáo Nguyễn Mạnh Sơn (SN 1958), cựu Chủ tịch hội đồng thành viên Công ty TNHH MTV Sông Mã.
