Đại tá Trần Dụ Châu & bản án tử hình tội tham nhũng đầu tiên: [Bài III] Nhà thơ tố cáo Cục trưởng tham nhũng

Đám cưới xa xỉ

Dăm năm về trước, Hội Nhà văn Hà Nội tôn vinh nhà thơ Đoàn Phú Tứ nhân kỷ niệm 25 tác giả “Màu thời gian” rời cõi tạm. Ngoài chuyện thơ văn, không chỉ có Đoàn Phú Tứ thi nhân, Đoàn Phú Tứ dịch giả (bút danh Tuấn Đô), cử tọa còn thành kính tưởng nhớ đến một nhân cách khảng khái. Có lẽ, đây là thi nhân đầu tiên chống tham nhũng từ khi lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Nhà thơ Đoàn Phú Tứ (1910-1989) người viết thư tố cáo tham nhũng.

Nhà báo Hồng Hà cho biết: Tiếng tăm ăn chơi của Trần Dụ Châu nổi như cồn ở Hanh Cù, một thị trấn sầm uất của tỉnh Phú Thọ. Mỗi lần về công tác ở Liên khu 10 (gồm các tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Yên, Hà Giang, Tuyên Quang…), Trần Dụ Châu đều đưa bạn bè đến đánh chén ở đây, nhất là ở nhà hàng Ba Đình.

Cũng tại thị trấn này, Trần Dụ Châu tổ chức đám cưới cho Bùi Minh Trân, Trưởng ban Mậu dịch của Quân giới liên khu Việt Bắc. Đám cưới xa xỉ, tiêu tốn hàng vạn đồng. Nhân dân Phú Thọ thì ví đám cưới “đã làm váng đục cả một khúc sông Thao”.

Nhà báo Hữu Danh (tên thật là Nguyễn Đình Tốn) đã viết bài phê bình trên báo Cứu quốc: “Đặc biệt và quý phái nhất là bàn tiệc lại được soi sáng bằng ngót trăm cây nến “nhà thờ” thắp liên tiếp hơn thủ đô thời bình. Người ta đồn là tiệc cưới đời sống mới này đã tiêu tốn mươi vạn bạc và lợi dụng địa vị cao cấp của chú rể, chúng đã có phép com-măng được toàn đồ xa xỉ ở tận Thủ đô ra trong lúc đang bao vây ngặt nghèo này”.

Chính từ thị trấn Hanh Cù, đã bắt đầu có những bức thư tố cáo Trần Dụ Châu gửi đến các cơ quan trong Quân đội. Nhưng tất cả đều không có hồi âm. Chỉ đến khi có bức thư của nhà thơ Đoàn Phú Tứ - Đại biểu Quốc hội gửi đến Hồ Chủ tịch.
 

Đại biểu Quốc hội viết thư tố cáo

Một đêm hè 1950, tại Chiến khu Việt Bắc, Thiếu tướng Trần Tử Bình - Phó Bí thư quân ủy Trung ương, Phó Tổng thanh tra quân đội, được mời lên Phủ Chủ tịch. Gặp ông, Chủ tịch Hồ Chí Minh trao cho ông lá thư: “Đây là bức thư của một nhà thơ gửi lên cho Bác. Bác đã đọc kỹ lá thư này và rất đau lòng!”. Sau đó Bác giao nhiệm vụ cho Thiếu tướng khẩn trương điều tra vụ việc.

Thiếu tướng Trần Tử Bình mở thư. Người gửi là nhà thơ Đoàn Phú Tứ - Đại biểu Quốc hội tỉnh Nam Định. Thiếu tướng - Phó Tổng thanh tra quân đội đọc chậm từng dòng, từng chữ. Nhà thơ đã khóc nấc lên khi thấy các chiến sĩ bị thương thiếu thuốc men, bông băng và hầu hết các chiến sĩ đều rách rưới “võ vàng đói rét”, chỉ còn mắt với răng mà mùa đông tiết thời chiến khu lạnh tới mức nước đóng băng.

Đặc biệt, trong thư nhà thơ kể trước đó đã được Trần Dụ Châu mời dự tiệc cưới của Lê Sỹ Cửu tổ chức ngay chiến khu: “... Trên những dãy bàn dài tít tắp, xếp kín chim quay, gà tần, vây bóng, nấm hương, giò chả, thịt bò thui, rượu tây, cốc thủy tinh sáng choang, thuốc lá thơm hảo hạng. Hoa Ngọc Hà dưới Hà Nội cũng kịp đưa lên. Ban nhạc Cảnh Thân được mời từ Khu Ba lên tấu nhạc réo rắt. Tại đó, Trần Dụ Châu mặc quân phục đại tá choáng lộn, cưỡi ngựa đến dự cưới...”.

Khi Đại tá Trần Dụ Châu mời nhà thơ đọc thơ mừng hôn lễ, Đoàn Phú Tứ xuất khẩu: “Bữa tiệc cưới của chúng ta sắp chén đẫy hôm nay/ Được dọn bằng xương máu của các chiến sĩ”.

Ngay hôm sau nhận được thư tố cáo do Hồ Chủ tịch chuyển xuống, Tổng Thanh tra quân đội Lê Thiết Hùng triệu tập cuộc họp “Điều tra vụ tham ô của Đại tá Cục trưởng Quân nhu Trần Dụ Châu”. Tại cuộc họp Thiếu tướng Trần Tử Bình đọc lại bức thư. Cả hội nghị im lặng.

Sau cuộc họp, Thiếu tướng Trần Tử Bình khoác ba lô xuống đơn vị. Qua điều tra, cùng với tài liệu từ Khu Bốn gửi ra, từ Khu Ba gửi lên, hành vi tham ô của Cục trưởng Trần Dụ Châu lộ rõ.

Tài liệu trong hồ sơ về vụ án tham nhũng này mỗi lúc một dày thêm. Mở rộng công tác điều tra còn được biết: Đồng hành với Trần Dụ Châu còn có Lê Sỹ Cửu, một tay chân đắc lực nhất của Trần Dụ Châu.

Nghe tin Lê Sỹ Cửu bị bắt, Trần Dụ Châu chạy đến Cục Quân pháp để “minh oan”, xin cho Cửu tự do. Đại tá Cục trưởng Cục Quân nhu còn báo cáo với Bộ Quốc phòng: “Tôi xin cam đoan nhân viên Lê Sỹ Cửu không ăn cắp một xu nhỏ”. Nhưng Bộ Quốc phòng bác đơn của Trần Dụ Châu.

Còn Lê Sỹ Cửu khai trước cơ quan điều tra, đã cho khắc một con dấu giả Nha Quân nhu để cấp cho một số đối tượng buôn lậu. Vì thế, hàng tháng Lê Sỹ Cửu hối lộ đều đặn cho Trần Dụ Châu 40 vạn đồng.