Các hồ phía Nam cạn kiệt
Năm 2020, tình hình thời tiết trên địa bàn tỉnh Bình Thuận không thuận lợi, lượng mưa không đều. Trong đó, các hồ thủy lợi ở phía Bắc đã tích trữ nước đạt 100% theo dung tích thiết kế. Ngược lại, các hồ phía Nam đạt thấp, mới chỉ trên dưới 50% so với dung tích thiết kế.
Do đó, vụ lúa đông xuân 2020 - 2021, tỉnh Bình Thuận phải điều chỉnh cắt giảm diện tích sản xuất 290ha tại 2 huyện Hàm Thuận Nam và La Gi để ưu tiên nước sinh hoạt, đồng thời thực hiện giảm phiên tưới cho cây thanh long do nguồn nước tưới không đảm bảo. Trong đó, khu vực hồ Ba Bàu (Hàm Thuận Nam) chỉ bảo đảm 1 phiên nước tưới thanh long.
Hồ Sông Móng tiếp nước cho các hồ để dự trữ nước cho các nhà máy cung cấp nước sinh hoạt hiện nguồn nước cũng đã cạn kiệt. Ảnh: KS.
Theo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bình Thuận, đến ngày 8/3, lượng nước hữu ích còn lại trong các hồ chứa thủy lợi trên toàn tỉnh (bao gồm cả hồ Sông Lũy) 154,2 triệu m3, đạt 42,5% so dung tích hữu ích thiết kế.
Đáng chú ý, nhiều hồ mực nước còn lại rất thấp như: hồ Sông Móng 3,05 triệu m3, đạt 8,9% dung tích thiết kế; hồ Sông Dinh 3 còn 12,5% so với dung tích thiết kế; hồ Tà Mon còn 32,7% so với dung tích thiết kế; hồ Núi Đất còn 34,3% so với dung tích thiết kế; hồ Sông Phan còn 36,5% so với dung tích thiết kế. Đối với 2 hồ thủy điện, hiện còn 422 triệu m3/774 triệu m3, đạt 54,5% so với dung tích thiết kế.
Theo Sở NN-PTNT Bình Thuận, các địa phương hiện vẫn bảo đảm nguồn nước tưới cho cây trồng lâu năm đến 30/6 tới. Cũng như đảm bảo nước tưới vụ lúa đông xuân năm 2020 - 2021 tại các huyện Tuy Phong, Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc, Tánh Linh, Đức Linh và TP. Phan Thiết.
Ông Nguyễn Văn Phúc, Phó Chủ tịch UBND huyện Hàm Thuận Nam cho biết: Hiện hồ sông Móng đã tiếp nước xong phiên cuối cùng cho hồ Đu Đủ và hồ Tân Lập để cung cấp nước thô và dự trữ nước cho nhà máy nước sinh hoạt Thuận Nam phục vụ nước sinh hoạt cho dân các xã Hàm Cường, Hàm Minh, Tân Thuận, Tân Lập và thị trấn Thuân Nam. Việc cung cấp nước sinh hoạt này đảm đảm bảo đến cuối tháng 6/2021, nhưng nước tưới cây thanh long chỉ đến hết tháng 3/2021.
Bên cạnh đó, hồ sông Móng cũng đang chuyển phiên nước cuối cùng cho hồ Ba Bàu để phục vụ tưới cây thanh long cho các xã Hàm Thạnh, Mương Mán và cung cấp nước thô cho nhà máy nước Ba Bàu và nhà máy nước Mương Mán - Hàm Thạnh - Hàm Mỹ để phục vụ cấp nước sinh hoạt cho nhân dân.
Trước tình hình nguồn nước đang gần cạn kiệt, huyện đã khuyến cáo người dân chủ động đào ao tích trữ nước, nạo vét kênh mương, sông suối và không tổ chức sản xuất vụ Đông Xuân 2020 - 2021 trên cây lúa và cây hoa màu. Cũng như khuyến cáo nông dân không chong đèn thanh long đối với các vùng không chủ động nguồn nước, tủ rơm giữ độ ẩm cho cây thanh long, nhằm hạn chế thiệt hại trong sản xuất. Nếu thiếu nước sinh hoạt xảy ra cục bộ, một số xã sẽ dùng phương tiện chuyên chở để cấp nước cho bà con.
Ưu tiên cấp nước sinh hoạt trước, sản xuất sau
Theo Sở NN-PTNT Bình Thuận, từ nay đến tháng 5 tới nếu trên địa bàn không có mưa, nguy cơ nhiều địa phương sẽ thiếu nước sinh hoạt.
Trong đó, tại huyện Hàm Thuận Bắc có 6.901 hộ/27.977 nhân khẩu; huyện Hàm Tân có 2.115 hộ/8.255 nhân khẩu; huyện Tánh Linh có 6.174 hộ; huyện Đức Linh có 9.486 hộ/33.418 nhân khẩu; huyện Phú Quý có 480 hộ/2.270 nhân khẩu và huyện Hàm Thuận Nam gồm các xã Tân Lập, Tân Thuận, Hàm Cường, Hàm Kiệm, Hàm Mỹ, Mương Mán, Hàm Thạnh sẽ thiếu nước sinh hoạt.
Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn Bình Thuận đang nỗ lực thi công mở rộng đường ống nước để cung cấp nước sinh hoạt cho người dân trong mùa khô. Ảnh: KS.
Trước nguy cơ trên, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Lê Tuấn Phong đã yêu cầu các sở, ngành liên quan và các địa phương tiếp tục tập trung chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện quyết liệt, nghiêm túc các giải pháp, nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch số 4971 và Chỉ thị số 02 của UBND tỉnh.
Trong đó lưu ý triển khai thực hiện công tác ứng phó với hạn hán theo nguyên tắc, ưu tiên nước sinh hoạt, nước phục vụ chăn nuôi, nước tưới cây trồng lâu năm có giá trị kinh tế cao. Bên cạnh đó, khuyến cáo người dân không sản xuất ở những nơi có nguy cơ thiếu nước và chuyển sang sản xuất các loại cây trồng phù hợp, tiết kiệm nước.
Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận giao Sở NN-PTNT trực tiếp làm việc với các địa phương có nguy cơ thiếu nước sinh hoạt trong thời gian tới để chủ động điều chỉnh kế hoạch, đưa ra các phương án, tình huống và các giải pháp hiệu quả nhất để cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân kịp thời, tránh để thiếu nước sinh hoạt ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân.
Giải pháp ứng phó nguy cơ thiếu nước sinh hoạt
Theo lãnh đạo Sở NN-PTNT Bình Thuận, để tránh tình trạng thiếu nước sinh hoạt trong thời gian tới, các địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân khai thác, sử dụng tài nguyên nước hợp lý, tiết kiệm, đúng mục đích, không tự ý tổ chức sản xuất tại các vùng, khu vực không bảo đảm được nguồn nước để ưu tiên phục vụ cho sinh hoạt. Bên cạnh đó, cần triển khai đắp đập tạm, đắp bờ bao trên các tuyến sông, suối tự nhiên và các vùng trũng thấp để dự trữ nước. Triển khai đào ao, khoan giếng theo hình thức tập trung tại những nơi không thể kéo nguồn nước đến. Xây bể chứa nước tại hộ gia đình, trang bị các bồn chứa nước tại trụ sở thôn, khu phố, UBND xã, phường, thị trấn để cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân. Ngoài ra, cần rà soát, thống kê nhu cầu đầu tư nâng cấp công suất nhà máy và mở rộng mạng lưới đường ống cấp nước tại các công trình cấp nước tập trung nông thôn đang khai thác sử dụng trên địa bàn tỉnh, kịp thời đề xuất UBND xem xét bố trí kinh phí đầu tư.
