Động thái trên của Bắc Kinh được loan đi sau khi có những nguồn tin cho rằng máy bay quân sự chở bà Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi sẽ đến eo biển vào lúc 10:20 tối thứ Ba (ngày 2 tháng 8) tại sân bay Tùng Sơn Đài Bắc.
Trước đó vào hôm 1/8, Hải quan Trung Quốc đã mở rộng danh sách đen thương mại đối với khoảng 3.000 sản phẩm thực phẩm khác nhau của hơn 100 nhà sản xuất thực phẩm thuộc lãnh thổ Đài Loan.
Theo đó, các nhà sản xuất thực phẩm Đài Loan nằm trong danh sách bị cấm xuất khẩu là Taisun Enterprise, AGV Products Corp., Wei Chuan Foods Corp., Tung Shaing Foods Co., Wei Lih Food Industrial Co., King's Cook Frozen Food Co., Kuo Yuan Ye, Kuang Chuan Dairy Co., Vigor Kobo, Chi Mei Frozen Food Co., Cheng Hsiang Food Product Corp, Grape King, Taiwan Yes Deep Ocean Water Co., Mayushan Food Co., Lian Hwa Foods Corp., và cả “gã khổng lồ” thực phẩm I-Mei Foods Co.
Theo báo cáo, các sản phẩm của hơn 100 nhà sản xuất thực phẩm nói trên sẽ bị cấm cửa vào thị trường Trung Quốc, chủ yếu thuộc các danh mục nuôi trồng thủy sản, trà và mật ong. Các quan chức nông nghiệp của lãnh thổ Đài Loan cho biết, tác động đối với các nhà sản xuất ba mặt hàng trên là không đáng kể vì quy mô xuất khẩu tương đối nhỏ vào năm 2021.
Hãng tin địa phương UDN dẫn nguồn tin chuyên gia cho biết, Bắc Kinh dự kiến sẽ xem xét cắt giảm tiếp các sản phẩm nông nghiệp và thủy sản khác của Đài Loan và không loại trừ việc mở rộng thêm bản danh sách đen đối với các sản phẩm công nghiệp, một khí quan hệ xuyên eo biển tiếp tục xấu đi.
Nguồn tin trên cho hay, quyết định của Bắc Kinh được đưa ra theo Lệnh 248 của Luật Hải quan Trung Quốc. Theo đó, các nhà sản xuất ở nước ngoài không được phép xuất khẩu các sản phẩm thực phẩm nếu họ không gia hạn đăng ký với hải quan nước này sau khi Lệnh 248 có hiệu lực vào ngày 12 tháng 3 năm 2021.
Trong khi đó, chính quyền lãnh thổ Đài Loan cho biết đang cân nhắc các giải pháp để đối phó với rào cản thương mại mới từ đại lục. Các quan chức nông nghiệp nói với hãng tin UDN rằng, họ sẽ hỗ trợ các nhà sản xuất xử lý các thủ tục giấy tờ theo quy định của Lệnh 248.
Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của Đài Loan bao gồm hơn 7.000 nhà sản xuất và sản lượng chiếm khoảng 4,77% GDP của hòn đảo vào năm 2020.
Trong diễn biến liên quan, nguồn tin từ giới chức Mỹ và Đài Loan cho biết, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi sẽ thăm đảo Đài Loan và ở lại qua đêm và dự kiến sẽ có cuộc gặp gỡ nhà lãnh đạo Thái Anh Văn vào ngày mai (3/8). Phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby khẳng định, bà Pelosi có quyền thăm Đài Loan và không có lý do gì để Trung Quốc phản ứng thái quá.
"Không có lý do gì để Bắc Kinh biến chuyến thăm phù hợp với chính sách lâu đời của Mỹ thành cuộc khủng hoảng nào đó", ông Kirby nói, thêm rằng chuyến đi không phải nỗ lực đe dọa Trung Quốc hay dấu hiệu cho thấy Mỹ thay đổi chính sách "Một Trung Quốc".
Trong khi đó, Đại sứ Trung Quốc tại Liên Hợp quốc Trương Quân tuyên bố chuyến thăm của bà Pelosi là động thái khiêu khích và Bắc Kinh sẽ thực hiện các biện pháp kiên quyết và mạnh mẽ để bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ. "Chúng tôi không cho phép ai vượt qua lằn ranh đỏ này", ông Trương Quân tuyên bố.
Trước đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cũng khẳng định quân đội Trung Quốc sẽ "không ngồi yên" nếu bà Pelosi đến Đài Loan và cảnh báo Mỹ sẽ phải hứng chịu những tác động chính trị nghiêm trọng.