EU phản đối Mỹ nối lại các lệnh trừng phạt Iran

Hàng ngàn người Iran xuống đường tuần hành, phản đối lệnh áp đặt cấm vận của Mỹ

Theo BBC, sở dĩ hành động được coi là “khó khăn” là bởi nó nhắm vào cả Iran lẫn tất cả các quốc gia có quan hệ thương mại với nước này. Tuy nhiên, một lệnh miễn trừ tạm thời sẽ được cấp cho tám quốc gia để cho phép họ tiếp tục nhập khẩu dầu của Iran.

Đáp trả gần như ngay lập tức, lãnh tụ tinh thần tối cao của Iran Ayatollah Ali Khamenei tuyên bố, đó là một động thái làm hạ thấp uy tín của Mỹ cũng như nền tự do dân chủ. "Cuộc đối đầu giữa Mỹ và Iran đã kéo dài suốt 40 năm và đến nay Mỹ vẫn tiếp tục các nỗ lực chống lại chúng tôi bằng cả quân sự, kinh tế và truyền thông", ông Khamenei viết trên Twitter cá nhân.

Theo kế hoạch, các lệnh trừng phạt của Washington đối với Tehran bắt đầu có hiệu lực từ 5/11. Theo giới quan sát, lần này Mỹ chủ yếu tập trung đánh vào ngành dầu khí, vận tải và tài chính của Iran.

Hãng Reuters hôm qua dẫn Ngoại trưởng Iran Javad Zarif kêu gọi liên minh châu Âu (EU) phản đối hành động của Mỹ, trước khi gói trừng phạt mới có hiệu lực. Ông Zarif khẳng định: “Tehran có lập trường rõ ràng về những biện pháp trừng phạt của Mỹ mà chúng tôi cho là phi pháp, đồng thời vi phạm thỏa thuận hạt nhân giữa nhóm P5+1 (Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh, Mỹ cùng với Đức) và Iran cũng như Nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc”. Ngoài ra, ông Zarif còn nêu rõ: “Trên thực tế, đối với các hiệp ước quốc tế và những cam kết đối với cộng đồng quốc tế, Mỹ đang theo đuổi một cách tiếp cận tạo ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với trật tự thế giới.”

Theo AFP, các lệnh trừng phạt lần này từng được giảm nhẹ sau khi các bên ký kết bản Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), và đến nay đã được “nối lại” sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định rút khỏi JCPOA cách đây 6 tháng.

Giới phân tích nhận định, mục tiêu của ông Trump là nhằm "giết chết" bản thỏa thuận nói trên và đẩy Iran đến bờ vực sụp đổ, cũng như kiềm chế sự can thiệp của nước này vào Syria, Iraq và Yemen. Thậm chí là xa hơn, mục tiêu này của ông Trump có thể hướng tới việc thay đổi chế độ hiện nay của Iran. Quan điểm chính thức của Nhà Trắng là bằng cách gia tăng áp lực kinh tế và chính trị, họ sẽ đưa Iran trở lại bàn đàm phán nhằm thay thế JCPOA bằng một thỏa thuận mới có chữ ký của ông Trump. Hơn nữa, việc Tổng thống Mỹ đơn phương thông báo rút khỏi JCPOA và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt Iran cũng đã khiến EU khó khăn trong việc bảo vệ các công ty của khối này đang làm ăn với Iran. Vì vậy cũng không có gì khó hiểu khi EU vẫn tuyên bố bảo vệ bản thỏa thuận hạt nhân đã ký với Iran là “cần thiết” để đảm bảo an ninh cho châu Âu, khu vực cũng như toàn thế giới.

Trước đó, Ngoại trưởng Iran Javad Zarif đã có các cuộc điện đàm với Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini và những người đồng cấp Đức, Thụy Điển, Đan Mạch nhằm kêu gọi sự hậu thuẫn. Theo Reuters, bà Mogherini và các Ngoại trưởng EU đã nhấn mạnh tầm quan trọng của cam kết mà các Bộ trưởng Tài chính đưa ra đối với cơ chế tài chính của châu lục nhằm bảo vệ thỏa thuận hạt nhân đã ký hồi năm 2005, hay còn gọi JCPOA, đồng thời cho biết cơ chế này sẽ có hiệu lực trong những ngày tới.