Hàng nghìn ha lúa đông xuân nguy cơ phải gieo cấy lại

Hải Dương: Hơn 1.000 ha khó có khả năng hồi phục

Theo đánh giá sơ bộ của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hải Dương, tính đến ngày 24/2, toàn tỉnh đã gieo cấy được 47.765ha, đạt 86,8% so với kế hoạch. Diện tích chưa gieo cấy chủ yếu ở Kinh Môn (do thu hoạch hành muộn) và một số xã thuộc huyện Bình Giang, Tứ Kỳ, Nam Sách, Chí Linh.

Thời gian qua, do rét đậm, rét hại liên tục, đã ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của mạ và lúa mới gieo cấy.

Một số diện tích mới gieo thẳng và cấy mạ non từ ngày 15/2 trở đi đã bị ngập úng cục bộ, bị trôi mầm mạ và đến nay đã có biểu hiện bị chết rét. Ước tính có khoảng 7.342 ha, tương đương 15% tổng diện tích lúa đã gieo cấy của tỉnh Hải Dương bị ảnh hưởng do rét đậm, rét hại (Chí Linh 1.500ha, Gia Lộc 1.500ha, Bình Giang 1.000ha, Thanh Miện 1.000ha, Cẩm Giàng 1.200ha…), chủ yếu là lúa  gieo thẳng và lúa cấy mạ non sau ngày 15 - 16/2.

Hiện tại, trong số diện tích lúa bị ảnh hưởng do rét đậm, rét hại, ước tính đã có khoảng trên 1.000 ha không có khả năng hồi phục, phải gieo cấy lại, chủ yếu là diện tích lúa gieo thẳng từ ngày 16 - 18/2, tập trung chính tại các huyện Bình Giang 200ha, Cẩm Giàng 85ha, Thành phố Chí Linh 670ha… và rải rác ở các huyện khác (riêng huyện Nam Sách chưa báo cáo thống kê).

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hải Dương, cơ quan chuyên môn các huyện trên địa bàn tỉnh Hải Dương vẫn đang tiếp tục theo dõi và nông dân cũng đang khẩn trương thực hiện các biện pháp khắc phục như tiếp tục chăm sóc phục hồi cho cây lúa, ngâm ủ mạ để chuẩn bị gieo lại đối với những diện tích năng bị chết.

Về nguồn cung lúa giống, ông Nguyễn Hữu Hỷ, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Giống cây trồng Hải Dương cho biết: Đối với những diện tích lúa bị ảnh hưởng, buộc phải gieo cấy lại, bà con nên sử dụng các giống lúa ngắn ngày ở trà xuân muộn như Bắc thơm 7, Khang dân 18… Đặc biệt, với lịch thời vụ năm nay, bà con cần hoàn thành gieo cấy chậm nhất đến 15/3. Hiện Công ty đang dự trữ khoảng 200 – 300 tấn lúa giống, do đó không lo xảy ra tình trạng thiếu giống khôi phục sản xuất.

Khẩn trương khắc phục, gieo cấy lại

Trước đó, Chi cục Trồng trọt – Bảo vệ thực vật Hải Dương đã có khuyến cáo nông dân không gieo cấy trong những ngày nhiệt độ trung bình ngày dưới 15 độ C.

Đối với diện tích mạ chưa cấy, mở dần nilon khi trời nắng ban ngày và che đậy lại ban đêm, đồng thời bón tro bếp, phân chuồng ủ mục chống rét cho mạ hoặc phun một số chế phẩm sinh học như KH, PenacP, siêu lân… để giúp mạ ra nhiều rễ trắng, tăng khả năng chống chịu cho mạ.

Tuyệt đối không bón đạm, NPK cho mạ. Đối với diện tích mạ không có khả năng phục hồi sau mưa rét, cần thống kê diện tích để có phương án ngâm ủ thóc giống bổ sung ngắn ngày để gieo thẳng hoặc gieo mạ trên nền đất cứng có che phủ nilon. 

Khi thời tiết ấm dần, mạ hồi phục ra rễ trắng, nhiệt độ trung bình trên 15 độ C tiếp tục cấy. Tập trung gieo cấy hết diện tích trong khung thời vụ. Không bón lót đạm trước khi gieo cấy.

Đối với diện tích lúa đã gieo cấy, cần tăng cường thăm đồng, kiểm tra, nếu diện tích nào bị chết hoặc bị ảnh hưởng nặng, khó có khả năng phục hồi, phải khẩn trương hướng dẫn nông dân kịp thời ngâm ủ giống lúa ngắn ngày (HN6, KD18, BT7, Q5,...) để gieo thẳng (đối với chân cao, vàn) hoặc gieo mạ sân để cấy (đối với chân trũng).

Những diện lúa tích đến nay chưa bị ảnh hưởng hoặc bị ảnh hưởng nhẹ do rét đậm rét hại vừa qua phải tiến hành các biện pháp kỹ thuật để tăng cường chống rét cho lúa và chăm sóc lúa sau khi thời tiết ấm lên như: Cung cấp đủ nước, duy trì mực nước nông thường xuyên từ 2 - 3 cm và láng mặt đối với diện tích lúa mới gieo thẳng để chống rét, giữ ấm cho lúa với phương châm “lấy nước làm áo”; không để lúa chết úng hoặc chết khô do thiếu nước.

Bón tro bếp, phân chuồng ủ mục, phun bổ sung phân lân, kali qua lá... để tăng khả năng chống rét cho lúa. Tuyệt đối không bón thúc đạm cho lúa khi nhiệt độ trung bình ngày thấp dưới 15 độ C.

Khi thời tiết ấm dần, lúa bén rễ, hồi xanh cần kịp thời san tỉa, cấy dặm bón thúc cho lúa, với phương châm bón đủ, cân đối, bón sớm, tập trung, bón thêm phân kích thích phát triển rễ để lúa phục hồi nhanh, cung cấp đủ nước tưới dưỡng, và phòng trừ sâu bệnh cho lúa kịp thời... để lúa sinh trưởng phát triển tốt.

Đề nghị các tỉnh nhanh chóng báo cáo tình hình thiệt hại

Ngày 24/2, ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt cho biết, theo số liệu của chi cục trồng trọt – bảo vệ thực vật các địa phương đã có báo cáo, đến ngày 24/2, khu vực ĐBSH và Duyên hải Nam Trung bộ đã gieo cấy được khoảng 630.000 trong tổng số 733.000 ha lúa (đạt khoảng 86%). Như vậy về cơ bản, các địa phương sẽ gieo cấy đúng khung thời vụ tối ưu trong tháng 2/2022 bởi thời tiết đang có xu hướng ấm dần. Chỉ còn một số diện tích gieo cấy nhờ nước trời của tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang, Lào Cai, Quảng Ninh sẽ gieo cấy muộn hơn trong tháng 3.

Về diện tích lúa ảnh hưởng do rét, đến thời điểm này đã có một số địa phương có báo cáo tổng hợp ban đầu về tình hình lúa đông xuân bị chết rét, cụ thể như: Hòa Bình có 15,5ha; Hà Nam khoảng 95,5ha có khả năng phải gieo trồng lại. Phú Thọ khoảng gần 1.100ha bị ngập úng và ảnh hưởng bởi rét... Diện tích thiệt hại chủ yếu là diện tích gieo sạ.

“Cục Trồng trọt đề nghị Sở NN-PTNT các tỉnh Trung du và Đồng bằng Bắc bộ tiếp tục rà soát, đánh giá, tổng hợp gửi về Cục, đặc biệt là những diện tích gieo cấy vào thời điểm rét đậm, rét hại vừa qua”, ông Nguyễn Như Cường nhấn mạnh và nhận định với hình hình như hiện nay, chắc chắn trong thời gian tới, diện tích lúa bị thiệt hại sẽ tăng lên.