Ông Nguyễn Doãn Thông ở thôn Thượng Phú, xã Tượng Sơn (Thạch Hà, Hà Tĩnh) là một trong những hộ được chọn làm mô hình triển khai đề án "Ứng dụng chế phẩm sinh học SX phân hữu cơ vi sinh, xử lý môi trường, cải tạo đất góp phần phát triển nông nghiệp bền vững và xây dựng NTM" của Sở KH-CN Hà Tĩnh chia sẻ: "Khi được cấp chế phẩm và hướng dẫn kỹ thuật, tôi đã tiến hành ủ phân vi sinh bằng cách tận dụng bèo tây, vỏ lạc, vỏ trấu và rác thải sẵn có ủ với phân chuồng, men vi sinh.
Sau đó sử dụng nilon, bạt, tải rách, bùn che đậy kín đảm bảo nhiệt độ ủ từ 45 - 50oC, qua 7 ngày kiểm tra và đảo trộn, khoảng 30 - 50 ngày, tôi đã SX được khoảng 1 tấn phân bón hữu cơ vi sinh để bón cho rau.
Mỗi tấn phân chỉ sử dụng 0,2 - 0,4 kg chế phẩm tương đương với số tiền 30 - 60 ngàn. Trong khi đó, hiện nay trên thị trường 1 tấn phân NPK có giá từ 8 - 9 triệu đồng, nhưng nếu bón quá nhiều phân hóa học sẽ không tốt cho cây trồng môi trường đất, nước, thực phẩm ngày càng bị ô nhiễm. Đất đai bị chai cứng, mất cân bằng sinh thái. Ủ phân hữu cơ vi sinh đã tiết kiệm cho gia đình tôi được một khoản lớn chi phí đầu tư SX, năng suất cây trồng vẫn tăng, giảm được ô nhiễm môi trường".
Không chỉ gia đình ông Thông và các hộ trồng rau an toàn tại xã Tượng Sơn mà một số địa phương khác đã thử nghiệm cho kết quả tốt như mô hình trồng lạc thâm canh tại các xã Sơn Trung, Sơn Quang, Sơn Ninh (Hương Sơn); mô hình trồng rau củ quả tại xã Thạch Văn (Thạch Hà)...
Ông Dương Kim Huy, Phó Chủ tịch UBND xã Tượng Sơn cho hay: "Năm 2013 xã thử nghiệm đưa phân hữu cơ vi sinh vào SX rau sạch bước đầu có những kết quả đáng mừng, bà con rất phấn khởi, tin tưởng. Mô hình mở ra hướng đi mới, cách làm mới cho nông dân, góp phần xây dựng nền nông nghiệp hữu cơ xanh sạch, an toàn và bền vững".
Hiện lượng phế phụ phẩm trồng trọt ở Hà Tĩnh xấp xỉ 630.000 tấn/năm được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, trồng nấm, chất độn chuồng, tủ gốc... Số còn lại phải đốt bỏ gây lãng phí và ô nhiễm môi trường. Nếu tái sử dụng được từ 50 - 70% lượng phế phẩm thì sẽ cung cấp thêm được từ 200.000 - 270.000 tấn phân bón hữu cơ vi sinh, lượng phân này tương đương với 10.000 - 140.000 tấn phân vô cơ các loại, giúp tiết kiệm từ 135 - 190 tỷ đồng tiền mua phân bón/năm.
Ông Đỗ Khoa Văn, GĐ Sở KH-CN tỉnh Hà Tĩnh cho biết: "Với quy trình ủ đơn giản, giá thành SX thấp, việc ứng dụng chế phẩm vi sinh giúp nông dân giảm 20 - 25% chi phí đầu tư. Đề án làm thay đổi thói quen sử dụng phân bón hóa học trong canh tác, tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có vừa đem lại lợi ích kinh tế, vừa góp phần bảo vệ môi trường và sinh thái đồng ruộng góp phần xây dựng NTM".
