Hợp tác xã kiểu mới đưa nông sản vươn xa

Đưa trái cây xuất ngoại

Đầu tháng 10 này, sau hành trình dài một tháng trên biển, những trái bưởi da xanh Bến Tre mang nhãn hiệu Cô gái bưởi Hồng và thanh long Bình Thuận, đã có mặt trên kệ các siêu thị, cửa hàng rau quả thực phẩm và công ty nước ép tại Canada. Điều đáng chú ý là những trái bưởi da xanh và thanh long nói trên lại do 2 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp trực tiếp sản xuất và tổ chức xuất khẩu, không hề qua một khâu trung gian nào.

2 HTX được nhắc tới ở trên là HTX Bưởi da xanh Bến Tre (Bến Tre) và HTX Thanh Bình (Bình Thuận). Đây đều là 2 HTX kiểu mới, được thành lập cách đây chưa lâu, từ sự hỗ trợ của Dự án Phát triển Hợp tác xã Việt Nam (VCED). HTX Bưởi da xanh Bến Tre được thành lập từ năm 2016, với hơn 70 thành viên ban đầu. Còn HTX Thanh Bình được thành lập vào năm 2017, với 17 sáng lập viên, tổng diện tích ban đầu là 299 ha thanh long.

Ngay từ khi mới thành lập, với sự hỗ trợ đắc lực của VCAD, HTX Bưởi da xanh Bến Tre và HTX Thanh Bình đã bắt tay vào phát triển các chuỗi giá trị nông nghiệp, theo các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP.

Chính nhờ thế, sản phẩm trái cây của 2 HTX này không chỉ được tiêu thụ tốt trên thị trường nội địa mà đã sớm được xuất khẩu ra nước ngoài. Riêng với thị trường Canada, trước đó, HTX Thanh Bình đã xuất khẩu được 2 lô hàng thanh long, nhưng vẫn qua trung gian.

Tháng 8 năm nay, HTX đã tăng cường được năng lực đáp ứng các đơn hàng lớn với giá trị cao từ các bạn hàng quốc tế sau khi xưởng sơ chế mới chính thức hoàn thiện.

Nhờ vậy, đến lô hàng thứ 3, HTX Thanh Bình đã tự đứng tên hợp đồng thương mại quốc tế, tự quản lý tất cả các khâu từ sản xuất đến sơ chế, đóng gói và ký hợp đồng dịch vụ vận chuyển, qua đó, trực tiếp xuất khẩu thanh long sang Canada.

Trong khi đó, đây là lần đầu tiên bưởi da xanh có thương hiệu của một hợp tác xã ở Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Canada. Cô gái bưởi Hồng là thương hiệu đã được đăng ký bản quyền tại thị trường Việt Nam của HTX Bưởi da xanh Bến Tre và được chứng nhận Thực hành nông nghiệp tốt toàn cầu GlobalGAP.

Ông Nguyễn Quốc Bảo, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Bưởi da xanh Bến Tre chia sẻ: “Từ năm 2019 đến nay đã có nhiều khách hàng mà chúng tôi đánh giá là rất có tiềm năng gồm các siêu thị và các đối tác trong và ngoài nước. Còn nhiều đối tượng khách hàng khác đang tiếp cận và đặt vấn đề với chúng tôi để chúng tôi có thể cung cấp cho họ một lượng hàng ổn định và có chất lượng cam kết để họ làm nguồn hàng xuất khẩu”.

Hướng tới xuất khẩu sản phẩm chế biến

Một số HTX nông nghiệp kiểu mới ở Nam Bộ không chỉ dừng lại ở việc tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, mà đã hoặc chuẩn bị đầu tư xây dựng nhà máy chế biến để khép kín chuỗi giá trị nông sản và hướng tới xuất khẩu sản phẩm chế biến.

Điển hình như Hợp tác xã Thương mại – Dịch vụ Phước Thiện tại huyện Bù Đốp, Bình Phước. HTX này được thành lập vào năm 2018 gồm 18 thành viên và diện tích sản xuất trên 500 ha; hoạt động lĩnh vực: trồng trọt, chế biến xuất khẩu rau, củ, quả, sản xuất cung ứng giống cây trồng, cung ứng vật tư nông nghiệp, chăn nuôi gia súc, thu mua nông - lâm sản, thi công các công trình giao thông, xây dựng cơ bản… 

Những năm qua, mít lá bàng, mít ruột đỏ, vú sữa hoàng kim... là những loại trái cây được HTX Phước Thiện tập trung phát triển. Nhờ áp dụng kỹ thuật canh tác theo hướng VietGAP và ứng dụng mô hình tưới nước tự động, sử dụng chế phẩm sinh học trong sản xuất với phương châm “đặt những tiêu chuẩn sản xuất xanh - sạch lên hàng đầu nhằm bảo đảm chất lượng nông sản cũng như sức khỏe người tiêu dùng và người sản xuất”, hầu hết sản phẩm trái cây do HTX Phước Thiện làm ra đều đã có được chỗ đứng ổn định trên thị trường.

Ông Nguyễn Viết Vị, Giám đốc HTX Phước Thiện cho biết, hiện mít là cây trồng chủ lực của HTX bởi loại cây này có nhiều đặc tính tốt khi áp dụng trồng đại trà như không kén đất, ít sau bệnh, năng suất cao và dễ chăm sóc. Ngoài 135 ha mít Thái lá bàng, HTX đang phát triển cây mít ruột đỏ indo (giống PT 79) để phục vụ ăn tươi. Mặc dù chỉ mới trồng được hơn 10 ha nhưng rất có triển vọng bởi đây là sản phẩm khác biệt so với các sản phẩm cùng loại trên thị trường nên giá bán khá cao, dao động từ 40.000-60.000 đồng/kg. Hầu hết sản phẩm làm ra tới đâu đều được các siêu thị lớn thu gom hết đến đó.

Cũng theo ông Nguyễn Viết Vị, dự kiến năm 2021, HTX sẽ khởi công xây dựng nhà máy chế biến mít sấy khô xuất khẩu và mít non đóng hộp tại Khu công nghiệp Chơn Thành, huyện Chơn Thành, Bình Phước. Để đảm bảo nguyên liệu cho nhà máy hoạt động với công suất trên 100 tấn/ngày, HTX đang lập đề án xin chủ trương của tỉnh xây dựng vùng nguyên liệu tập trung tại một số huyện, thị; đồng thời liên kết sản xuất với các hộ nông dân trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, HTX sẽ đầu tư giống, phân bón và thu mít cho nông dân, hiện nay đã có hơn 30 hộ tham gia với diện tích canh tác hơn 100 ha. HTX Phước Thiện đang tiếp tục mở rộng diện tích trồng cây ăn trái trong đó chủ lực là mít lên 2.000 ha vào năm 2022.

“Phương châm của HTX là luôn đồng hành với người nông dân nên khi tham gia chuỗi liên kết, người dân được hỗ trợ kỹ thuật trồng, chăm sóc cũng như bao tiêu sản phẩm. Mục đích cuối cùng của HTX là giúp nông dân tiếp cận giống cây mới, năng suất, hiệu quả kinh tế cao, hướng tới cùng nhau nền nông nghiệp hữu cơ bền vững, xây dựng thương hiệu trái cây Bình Phước tiến xa hơn”, ông Vị nhấn mạnh.