Khủng hoảng than củi ở châu Âu

Petr cho biết vào một ngày gặp hên anh có thể kiếm được vài kg gỗ vụn rồi chất lên chiếc xe tải của mình và cất chúng trong vườn nhà. Anh chia sẻ, những thứ phế liệu đó có thể giúp gia đình anh tiết kiệm được tiền sưởi ấm vào mùa đông sắp tới.

Trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng trên toàn châu Âu, Cộng hòa Séc là nước nằm trong số có mức tăng chi phí sinh hoạt cao nhất. Chỉ số giá năng lượng hộ gia đình tháng 7 năm 2022 cho thấy, quốc gia này đang trả nhiều tiền nhất cho tiền điện khi được điều chỉnh theo sức mua tương đương.

Theo các chuyên gia, rõ ràng là châu Âu đang đối mặt một mùa đông khắc nghiệt, mọi thứ trở nên tồi tệ hơn bởi một đợt lạnh dự kiến ​​trên khắp lục địa do tác động của La Nina, đúng như những gì đã cảnh báo vào đầu tháng này.

Với dự đoán về hóa đơn năng lượng tăng vọt, ngày càng nhiều người châu Âu chuyển sang dùng than củi để sưởi ấm trong mùa đông này. Hiện giá củi đang tăng vọt, và những lo ngại mới này sẽ có thể dẫn đến các vấn đề môi trường lớn hơn.

Trong khi các cơ quan chính phủ bày tỏ lo ngại về nạn khai thác gỗ trái phép, vì người dân dự kiến ​​sẽ mạo hiểm vào rừng để tự chặt trộm cây làm nhiên liệu sưởi ấm. Jarosław Kaczyński, chủ tịch đảng cầm quyền ở Ba Lan, hồi đầu tháng 9 cảnh báo rằng mọi người có thể sẽ “đốt cháy hầu hết mọi thứ, tất nhiên là trừ lốp xe và những thứ có hại tương tự”.

Chính phủ Hungary hiện đã cấm xuất khẩu viên nén, đồng thời đưa ra các quy định về môi trường nhằm ngăn chặn việc khai thác gỗ trong các khu rừng được bảo vệ. Theo Bloomberg, giá viên nén gỗ, một dạng sinh khối gỗ nén thường cháy tốt hơn củi đốt thông thường, hiện đã tăng gần gấp đôi lên 600 euro một tấn ở Pháp.

Còn tại Bulgaria, nơi phụ thuộc nhiều vào việc đốt than củi đối với hầu hết các hộ gia đình, giá củi cũng đã tăng gấp đôi lên gần 100 euro/mét khối. Trong khi báo chí truyền thông địa phương Ba Lan vào tháng trước khẳng định rằng, giá củi đã tăng gấp đôi trong năm nay. Theo tờ Telegraph, vào tháng 8 rằng doanh số bán củi ở Anh đã tăng gấp 5 lần trong năm nay.

Trong bối cảnh người dân khắp các nước châu Âu đang đổ xô đi săn tìm gỗ, tội phạm xã hội cũng đã phát triển mạnh. Mới đây, lực lượng cảnh sát Đức đã cảnh báo về một làn sóng lừa đảo trên Internet “bùng nổ”, khi các cửa hàng trực tuyến giả mạo đang tuyên bố có thể cung cấp củi với giá chỉ bằng một phần mười so với mức giá hiện tại trên thị trường.

Theo Paul Brannen, giám đốc phụ trách các vấn đề công cộng của Liên đoàn các ngành công nghiệp chế biến gỗ châu Âu, cuộc khủng hoảng năng lượng là một tin buồn đối với ngành công nghiệp gỗ của châu lục. Một mặt, nó gây thiệt hại về mặt tài chính cho các công ty sử dụng lò sấy hoặc cơ sở cưa, vốn tiêu thụ một lượng năng lượng tương đối cao.

“Khi giá năng lượng thấp hơn, chi phí năng lượng sẽ chiếm khoảng 10% tổng chi phí xưởng cưa. Ngày nay, tỷ lệ này ít nhất đã tăng gấp đôi - và các chi phí khác cũng tăng lên”, ông Brannen nói.

Mặt khác, nhu cầu của người tiêu dùng đối với củi gỗ, viên nén, và các loại phụ phẩm khác nhau của xưởng cưa được sử dụng để đun nấu và sưởi ấm đã tăng “chưa từng có”, điều này đã làm đội giá thành các sản phẩm này, ông Brannen nói thêm.

Tất cả những điều này xảy ra trong bối cảnh tranh luận gay gắt về chi phí môi trường của việc đốt than củi. Một số nhà khoa học và nhà hoạt động môi trường từ lâu đã lập luận rằng đốt củi thải ra nhiều ô nhiễm carbon trên một đơn vị năng lượng hơn là đốt than.

Theo một nghiên cứu được công bố vào đầu năm nay của Liên minh Y tế Công cộng châu Âu, vấn nạn ô nhiễm không khí từ nhiên liệu hóa thạch và đốt củi trong nhà gây ra 27 tỷ euro chi phí liên quan đến sức khỏe mỗi năm cho xã hội trên toàn châu Âu và Vương quốc Anh.

Martin Pigeon, một nhà nghiên cứu và nhà vận động tại Fern, một tổ chức phi chính phủ về môi trường có trụ sở tại Hà Lan chuyên bảo vệ rừng, nói rằng sẽ còn nhiều vấn đề hơn vì gỗ được chặt vội vàng sẽ không đủ khô cho mùa đông, do đó sẽ sản sinh ra nhiều chất độc hại hơn cho sức khỏe con người.