Mô hình canh tác lúa thông minh phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL triển khai tại An Giang giúp nông dân có giải pháp thích ứng với khó khăn trong canh tác lúa hiện nay. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Chương trình hợp tác giữa Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền, Công ty TNHH Bayer Việt Nam, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Sài Gòn Kim Hồng, Trung tâm Khuyến nông An Giang về việc thực hiện chương trình trình diễn “Mô hình canh tác lúa thông minh phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL” tại An Giang nhằm giúp bà con nông dân có giải pháp thích ứng với những điều kiện khó khăn trong canh tác lúa hiện nay. Đồng thời tiếp cận với các tiến bộ kỹ thuật mới trong canh tác lúa, giúp giảm chi phí, tăng năng suất và bảo vệ môi trường, phát triển nền nông nghiệp bền vững.
Mục tiêu của chương trình hợp tác nhằm giúp giảm lượng giống gieo sạ theo tập quán từ 120 – 150kg/ha xuống còn 60kg/ha bằng phương pháp ứng dụng máy sạ cụm; áp dụng kỹ thuật bón phân Đầu Trâu mặn phèn đầu vụ và phân bón chuyên dùng cho lúa để tăng hiệu quả sản xuất. Bên cạnh đó, áp dụng đồng bộ kỹ thuật sản xuất và biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp IPM để giảm sử dụng thuốc BVTV, quản lý dịch hại theo phương pháp Much More Rice.
Trong vụ lúa đông xuân 2023 - 2024, hộ gia đình ông Trần Đại Minh Luân ở ấp Vĩnh An, xã Vĩnh Phước (huyện Tri Tôn, An Giang) được Trung tâm Khuyến nông An Giang chọn để triển khai mô hình canh tác lúa thông minh phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL với diện tích 3ha. Trong đó, có 3 nghiệm thức áp dụng để so sánh.
Nghiệm thức 1: Mô hình canh tác lúa thông minh không vùi 1,5ha.
Nghiệm thức 2: Mô hình canh tác lúa thông minh sạ cụm bón vùi phân 1,5ha.
Nghiệm thức 3: Ruộng đối chứng được sản xuất theo tập quán truyền thống của nông dân.
Ông Trần Đại Minh Luân cho biết: Sau khi thu hoạch lúa vụ thu đông, ông tiến hành cày xới đất, cho đất nghỉ khoảng 15 – 20 ngày, sau đó bơm nước vào ruộng và tiến hành trục, trang phẳng mặt ruộng, đánh 1 rãnh nước lớn, rộng 30 – 40cm, sâu 15 - 20cm làm đường nước chính và xẻ nhiều rãnh thoát nước phụ để thuận lợi đưa nước vào ruộng và bón phân.
Bên cạnh đó, ông còn kết hợp xử lý chuột (bao quanh bờ bằng nilon), cỏ (phun thuốc tiền nảy mầm) và ốc bươu vàng. Thuốc BVTV thuộc danh mục cho phép sử dụng của ngành chức năng. Giống lúa sử dụng tại mô hình là OM 34 cấp xác nhận, lượng giống gieo sạ 60kg/ha, áp dụng phương pháp sạ theo cụm bằng máy sạ cụm Sài Gòn Kim Hồng.
Ruộng sạ cụm bón vùi phân bón trong mô hình cho lợi nhuận tăng thêm 9,2 triệu đồng/ha. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Về quy trình sử dụng phân bón, ruộng trong mô hình sử dụng phân bón chuyên dùng của Công ty Cổ phần phân bón Bình Điền. Lượng phân bón sử dụng trong các mô hình thử nghiệm theo khuyến cáo của Công ty và ruộng đối chứng bón theo tập quán nông dân.
Ngoài ra, mô hình còn áp dụng quản lý dịch hại theo phương pháp Much More Rice do Công ty TNHH Bayer Việt Nam triển khai. Theo đó, thực hiện thăm đồng thường xuyên và không phun thuốc sâu rầy, bệnh trong 40 đầu sau khi sạ. Ruộng mô hình có số lần phun thuốc bệnh, sâu, rầy trung bình ít hơn 1 lần so với trung bình ruộng đối chứng, chi phí giảm trung bình 530.000 đồng/ha.
Qua triển khai mô hình, ruộng lúa trong mô hình của ông Trần Đại Minh Luân đã thu hoạch và đánh giá kết quả, cụ thể: Năng suất lúa ruộng trình diễn nghiệm thức 1 sạ cụm không vùi phân năng suất đạt 8,3 tấn/ha, cao hơn ruộng đối chứng 0,7 tấn/ha, lợi nhuận tăng thêm 9,1 triệu đồng/ha. Năng suất lúa ruộng trình diễn nghiệm thức 2 áp dụng sạ cụm vùi phân năng suất đạt 8,1 tấn/ha, cao hơn ruộng đối chứng 0,5 tấn/ha, lợi nhuận tăng thêm 9,2 triệu đồng/ha.
Bà Huỳnh Đào Nguyên, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông An Giang cho biết: Mô hình canh tác lúa thông minh phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL tại xã Vĩnh Phước (huyện Tri Tôn) giúp giảm được chi phí sản xuất từ 3,1 – 5,8 triệu đồng/ha. Chi phí giảm do giảm được lượng giống gieo sạ, giảm được chi phí phân bón và thuốc BVTV.
Năng suất lúa ruộng mô hình trình diễn theo quy trình canh tác lúa thông minh sử dụng phân bón chuyên dùng Bình Điền đạt 8,1 - 8,3 tấn/ha, cao hơn ruộng ngoài mô hình từ 0,5 - 0,7 tấn/ha. Ruộng sạ cụm bón vùi phân cho lợi nhuận tăng thêm cao nhất là 9,2 triệu đồng/ha.
Mô hình canh tác lúa thông minh giúp giảm được chi phí sản xuất từ 3,1 – 5,8 triệu đồng/ha. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Đặc biệt trong canh tác, mô hình còn ứng dụng máy sạ cụm của Công ty Sài Gòn Kim Hồng trong khâu gieo sạ giúp nông dân giảm lượng giống gieo sạ còn 60kg/ha so với lượng giống 150kg của nông dân ngoài mô hình. Sạ cụm giúp cây lúa cứng chắc, chống đổ ngã, hạn chế sâu bệnh, từ đó tăng năng suất. Ruộng sạ cụm kết hợp bón vùi phân giúp giảm chi phí sản xuất, giảm được lượng phân bón, giảm công lao động và cho hiệu quả, lợi nhuận cao nhất.
Tại mô hình, việc áp dụng quản lý dịch hại theo Much More Rice giúp giảm được số lần phun xịt thuốc, giúp giảm chi phí thuốc BVTV trong sản xuất và bảo vệ thiên địch, giảm ô nhiễm môi trường. Các nghiệm thức trong mô hình sử dụng phân bón chuyên dùng Đầu Trâu được bổ sung thêm các nguyên tố trung, vi lượng (CaO, SiO2, Zn, S, Fe…) giúp cây lúa cứng chắc, ít đổ ngã, chống chịu tốt hơn.
Sử dụng phân Đầu Trâu mặn, phèn bón lót từ đầu vụ giúp kích hoạt hệ thống vi sinh vật phân giải trong đất, từ đó giúp lúa hấp thu các chất dinh dưỡng có trong đất tốt hơn.
