Chăn nuôi an toàn dịch bệnh và mở rộng liên kết sẽ là chìa khóa để Hà Giang phát triển. Ảnh: Đào Thanh.
Mở rộng các mô hình chăn nuôi an toàn, chất lượng
Hiện, toàn tỉnh Hà Giang có trên 145.700 con trâu, gần 120.000 con bò, gần 595.000 con lợn, khoảng 6,3 triệu con gia cầm và hơn 63.800 đàn ong.
Những năm gần đây, chăn nuôi Hà Giang phát triển theo hướng hàng hóa, nâng cao giá trị của các sản phẩm chăn nuôi. Tổng sản lượng thịt hơi gia súc, gia cầm xuất chuồng trong cả năm 2022 đạt hơn 58.800 tấn. Tổng giá trị chăn nuôi thu được trong cả năm 2022 là khoảng hơn 4.000 tỷ đồng.
Tuy đã có nhiều khởi sắc nhưng trên thực tế ngành chăn nuôi ở Hà Giang vẫn còn có điểm nghẽn, khó khăn. Ngành chăn nuôi của tỉnh vẫn chủ yếu là quy mô nông hộ, nhỏ lẻ do tập quán canh tác của đồng bào dân tộc thiểu số từ lâu đời.
Tỉnh chưa thu hút được nhiều HTX, doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chăn nuôi, thu mua, sơ chế, chế biến các sản phẩm chăn nuôi, khiến cho đầu ra của sản phẩm không ổn định, hoạt động liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị chưa đạt kết quả cao...
Tạo nên những cú hích cho ngành chăn nuôi, những năm qua tỉnh Hà Giang đã triển khai nhiều chính sách tạo điều kiện cho ngành chăn nuôi phát triển như: Triển khai thực hiện chính sách liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp theo Nghị quyết 09/2019 của HĐND tỉnh Hà Giang. Chương trình bảo hiểm nông nghiệp cho trâu bò. Chương trình phát triển nông nghiệp đặc trưng hàng hóa chất lượng cao theo chuỗi giá trị, tập trung vào con bò vàng, con lợn đen bản địa và mật ong…
Ông Trịnh Văn Bình, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi Thú y tỉnh Hà Giang cho biết, từ những chính sách nêu trên, nông nghiệp Hà Giang đã từng bước chuyển mình. Đến nay, tỉnh đã xây dựng được 3 chỉ dẫn địa lý gồm: Chỉ dẫn địa lý sản phẩm mật ong Mèo Vạc; chỉ dẫn địa lý sản phẩm thịt bò Hà Giang và chỉ dẫn địa lý sản phẩm cá bỗng Hà Giang. Trên địa bàn tỉnh cũng đã có 207 trang trại, tăng 42 trang trại so với cùng kỳ năm 2022.
Tính đến hết năm 2022, Hà Giang đã thực hiện cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý cho 13 đơn vị; triển khai hỗ trợ xây dựng, chứng nhận cơ sở nuôi ong theo quy trình chăn nuôi tốt (VietGAHP) cho 13 cơ sở nuôi ong (với 207 hộ tham gia); hỗ trợ xây dựng, chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng an toàn thực phẩm (HACCP) cho 14 cơ sở sơ chế, chế biến mật ong bạc hà có quy mô lớn, tập trung trên địa bàn 4 huyện vùng cao.
Tuy nhiên, hiện đa phần các cơ sở được cấp chứng nhận lần đầu đã hết hiệu lực. Bao gồm 12 cơ sở được cấp chứng nhận VietGAHP, 8 cơ sở được cấp chứng nhận HACCP. Năm 2023, tỉnh Hà Giang đang xây dựng kế hoạch chứng nhận cơ sở nuôi ong theo quy trình chăn nuôi tốt (VietGAHP) cho 4 cơ sở nuôi ong.
Cải tạo tầm vóc và nâng cao chất lượng đàn vật nuôi, Hà Giang cũng đang thực hiện tốt công tác thụ tinh nhân tạo. Chỉ tính riêng từ đầu năm đến nay, tỉnh đã hiện thụ tinh nhân tạo cho đàn trâu, bò được 836 con, số con thành công là 577 con. Qua thụ tinh nhân tạo sẽ giúp tuyển chọn được những con trâu, bò bố mẹ bản địa thuần chúng, cao lớn và có sức vóc để nhân lên tổng đàn và nâng cao năng suất chất lượng.
Ngành NN-PTNT tỉnh Hà Giang tạo điều kiện để HTX Cát Lý phối hợp với Trung tâm Giống cây trồng và vật nuôi Phố Bảng nghiên cứu, tuyển chọn và sàng lọc những con bò vàng bố mẹ thuần chủng để nhân giống, tạo ra những con bò thế hệ sau cho thịt chất lượng cao nhất, dễ được thị trường chấp nhận. Bởi nhiều con bò vàng thuần chủng của Hà Giang được thị trường đón nhận và mua với giá 1,1 triệu đồng/kg thịt thành phẩm.
Tỉnh Hà Giang đang duy trì hiệu quả 3 chuỗi liên kết trong chăn nuôi. Ảnh: Quang Dũng.
Duy trì hiệu quả 3 chuỗi liên kết
Tỉnh Hà Giang cũng đang triển khai hiệu quả việc xây dựng các chuỗi liên kết bò vàng Hà Giang, lợn đen bản địa và mật ong bạc hà tại 4 huyện vùng cao nguyên đá (Đồng Văn, Mèo Vạc, Yên Minh và Quản Bạ). Đến nay 4/4 huyện đã xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai thực hiện năm 2023 và ban hành các văn bản khác.
Đến nay, với chuỗi bò vàng, sản lượng thịt hơi xuất chuồng đạt gần 2.000 tấn, có 17 doanh nghiệp, HTX tham gia chế chế biến sản phẩm. Chuỗi lợn đen bản địa tổng đàn đạt gần 135.000 con, sản lượng thịt hơi xuất bán trên 3.800 tấn, có 90 doanh nghiệp, HTX, cơ sở tham gia sơ chế, chế biến.
Chuỗi mật ong bạc hà có tổng đàn ong ước đạt 43.000 tổ, sản lượng mật ong bạc hà đạt khoảng 94 tấn với có 18 doanh nghiệp, HTX thực hiện chăn nuôi, sơ chế chế biến sản phẩm mật ong, hiện duy trì diện tích cây bạc hơn 3.624ha.
Phát triển hiệu quả các chuỗi giá trị, đến nay toàn tỉnh Hà Giang đã có 46 sản phẩm đạt sao OCOP từ 3 sao trở lên. Đây là tiền đề quan trọng nâng tầm vị thế của nông sản của địa phương cũng như hướng người nông dân Hà Giang thích ứng tốt với các quy trình làm nông nghiệp bài bản, có chất lượng, có nguồn gốc. Cùng với đó, việc làm tốt công tác xúc tiến thương mại, quảng bá kết nối tiêu thụ sản phẩm, quản lý chặt chẽ sản phẩm đã được chứng nhận đạt sao cũng sẽ là động lực để nông sản Hà Giang phát triển.
Mật ong bạc hà là niềm tự hào của nông sản Hà Giang, phân bố chủ yếu ở 4 huyện Đồng Văn, Mèo Vạc, Yên Minh, Quản Bạ. Đến nay, toàn tỉnh có 13 cơ sở được cấp giấy chứng nhận VietGAHP, 14 cơ sở được cấp giấy chứng nhận tiêu chuẩn HACCP, 14 cơ sở được cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý, cấp mã QR.
Được thành lập từ giữa năm 2016, HTX dịch vụ nông nghiệp Tả Lủng là một trong những đơn vị đi đầu của huyện Mèo Vạc trong việc phát triển các chuỗi giá trị đặc hữu. Hiện HTX có 5 dòng sản phẩm chủ lực bao gồm mật ong, rượu ngô, thịt bò vàng, dược liệu và các sản phẩm nông sản đặc hữu.
Anh Hoàng Láo Ú, thành HTX dịch vụ nông nghiệp Tả Lùng cho biết, hiện nay HTX có 2.700 đàn ong. Trung bình mỗi năm HTX cung cấp cho thị trường từ 800 đến 1.000 lít mật. Mô hình phát triển nuôi ong lấy mật gắn với việc được công nhận sản phẩm đạt sao OCOP giúp nâng cao vị thế thương hiệu cũng như giá trị của mật ong bạc hà. Từ đó giúp HTX ổn định sản xuất, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động địa phương.
Ngành NN-PTNT cũng đang phối hợp với các địa phương chỉ đạo, hướng dẫn Trạm Chăn nuôi và Thú y các huyện, thành phố phối hợp với các ngành chức năng có liên quan thực hiện kiểm tra, kiểm soát đối với gia súc, gia cầm và sản phẩm gia súc gia cầm nhập vào địa bàn tỉnh.
Thường xuyên kiểm tra, kiểm soát việc giết mổ động vật tại các cơ sở giết mổ trên địa bàn, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, quản lý tốt hoạt động buôn bán thuốc thú y, thủy sản, thức ăn chăn nuôi, thủy sản trên địa bàn tỉnh…
Ông Hoàng Hải Lý, Giám đốc Sở NN-PTNT Hà Giang cho biết, để ngành chăn nuôi phát triển, thời gian tới, tỉnh Hà Giang sẽ tập trung phát triển các vật nuôi có thế mạnh của tỉnh theo quy mô trang trại kết hợp với chăn nuôi quy mô nông hộ (trâu, bò vàng, dê, lợn đen, gà đen và mật ong bạc hà...). Tăng nhanh số lượng, gắn với nâng cao chất lượng đàn gia súc, gia cầm. Tập trung phát triển chăn nuôi bằng giống bản địa chất lượng cao gắn với du lịch.
Tỉnh xây dựng các sản phẩm chăn nuôi, có truy xuất nguồn gốc, trước mắt phục vụ nhu cầu trên địa bàn tỉnh; hỗ trợ các HTX, doanh nghiệp xây dựng cơ sở an toàn dịch bệnh để hướng tới chăn nuôi theo chuẩn VietGAHP và an toàn sinh học, nhằm nâng cao giá trị sản phẩm…
