Còn vài ngày nữa, ông Võ Văn Lỡ, nông dân ấp Trung Bình (Xã Trung Lập Thượng, Củ Chi, TP HCM) mới bắt tay vào thu hoạch lúa vụ ĐX. Nhưng khi cùng tôi ra thăm ruộng lúa hữu cơ, nét mặt ông Lỡ rạng rỡ niềm vui được mùa.
Nông dân mừng
Tuổi gần 60, hơn 40 chục năm gắn bó với ruộng đồng, tiếp cận với các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong SX lúa cũng đã nhiều, nhưng đây là lần đầu tiên ông Lỡ làm lúa theo phương pháp hữu cơ. Chưa dám tin tưởng lắm, ông chỉ dành 1 ha (trên tổng diện tích lúa của gia đình là hơn 2 ha) để làm thí nghiệm hữu cơ. Diện tích còn lại, ông vẫn SX theo phương pháp thông thường, vừa để làm đối chứng, vừa cho… chắc ăn.
Sau mấy tháng vừa làm vừa hồi hộp, đến thời điểm này, ông Lỡ đã có thể yên tâm rằng làm lúa hữu cơ là một lựa chọn đúng đắn. Ông khoe: “Cách đây chưa lâu, phần lớn ruộng ở cánh đồng này "dính" rầy nhiều lắm, ruộng lúa hữu cơ của tôi, gần như bị bao vây tứ phía bởi các ruộng lúa nhiễm rầy nặng nề. Vì thế, trên ruộng lúa hữu cơ cũng xuất hiện rầy nhưng có điều lạ là mật số rất thấp, chỉ bằng khoảng 1/10 so với các ruộng xung quanh. Bởi vậy, trong khi các ruộng khác thi nhau cháy rầy thì ruộng lúa hữu cơ của tôi không hề hấn gì”.
Về hiệu quả kinh tế, dù chưa thu hoạch, nhưng ruộng hữu cơ đã cho thấy có thể tiết kiệm chi phí hơn nhiều so với ruộng bình thường. Đầu vụ, trên 1 ha làm lúa hữu cơ, ông Lỡ bón lót 70 kg phân hữu cơ. Sau đó không bón thêm gì nữa. Trong suốt quá trình sinh trưởng của cây lúa hữu cơ, ông Lỡ chỉ phải phun 1 lần thuốc BVTV (trên ruộng SX thông thường ông phải phun thuốc tới 4 lần). Tính ra, tổng chi phí SX lúa hữu cơ của ông Lỡ chỉ khoảng 6 triệu đ/ha, giảm được tới 50% so với ruộng SX theo phương pháp thông thường.
 |
| Niềm vui của ông Lỡ bên ruộng lúa hữu cơ |
Còn về năng suất lúa? Giải đáp sự thắc mắc này của tôi, ông Lỡ ngồi thụp xuống bên bờ ruộng, đưa tay nâng vài bông lúa hữu cơ lên ngắm nghía, rồi chỉ vào từng lá cây nói: “Cậu xem nè, bông lúa nào cũng dày hạt, hạt lúa đã vàng, lá lúa cũng vàng nhưng hãy còn tươi mà chưa khô queo. Hạt nhìn rất sáng màu. Như vậy chắc chắn trúng mùa”. Rồi ông dẫn tôi sang bên ruộng lúa làm theo phương pháp thông thường. “Ruộng bên này tôi cũng chăm sóc rất tốt, nhìn qua cũng thấy sẽ được mùa, nhưng màu hạt lúa không sáng như bên ruộng hữu cơ, nên chắc chắn năng suất sẽ không bằng”, ông nói.
Trong vụ ĐX này, ở ấp Trung Bình, có 5 ha lúa được SX theo phương pháp hữu cơ. Cùng tham gia làm lúa hữu cơ với ông Lỡ, còn có mấy nông dân khác. Ông Chiến, người cũng đem 1 ha đất ruộng làm thử nghiệm lúa hữu cơ, khẳng định: “Đây là vụ đầu tiên tôi trồng lúa hữu cơ, nhưng đã có thể thấy ngay mấy điều lợi. Thứ nhất là giảm hẳn việc sử dụng phân và thuốc hóa học, nên sức khỏe người làm ruộng tốt hơn. Thứ hai là sâu bệnh cũng có nhưng rất ít. Bằng chứng là vừa rồi trong ấp những ruộng lúa SX theo biện pháp thông thường bị cháy rầy rất nhiều, nhưng các ruộng hữu cơ hầu không việc gì”.
Mở rộng lúa hữu cơ
Theo bà Lê Thị Tú Anh, Chủ tịch HĐQT Cty CP Nông nghiệp GAP, 5 ha lúa hữu cơ nói trên chỉ là một phần rất nhỏ trong tổng diện tích khoảng 320 ha lúa hữu cơ mà công ty này đã liên kết với nông dân Nam bộ cùng triển khai thực hiện trong vụ ĐX 2011- 2012. Trong đó, tỉnh Long An có diện tích lớn nhất với gần 200 ha, tiếp đó là Sóc Trăng với 48 ha …
Tới thời điểm này, những diện tích lúa nói trên đã và đang chuẩn bị được thu hoạch, với những kết quả rất khả quan. Về năng suất, các ruộng lúa hữu cơ đã thu hoạch đều cho năng suất cao. Ông Nguyễn Đức Thắng, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ Nông nghiệp Bình Hòa (xã Bình Hòa Đông, Mộc Hóa, Long An) cho hay, ông vừa thu hoạch lúa hữu cơ, đạt năng suất rất cao, tới 9,1 tấn/ha.
Về chi phí SX, các ruộng lúa hữu cơ ở TP HCM cũng như các tỉnh đều giảm được nhiều so với SX theo lối thông thường. Như ở ruộng của ông Nguyễn Đức Thắng, cả vụ ông hầu như không phải xịt thuốc BVTV, do đó đã tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể. Bà Tú Anh cho biết, trên các diện tích lúa hữu cơ đã thử nghiệm, giảm được ít nhất là hơn 50% chi phí thuốc BVTV, có nơi giảm tới 90%; chi phí cho phân hữu cơ cũng thấp hơn so với dùng phân hóa học.
Ở những diện tích lúa hữu cơ mà Cty CP Nông nghiệp GAP ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với nông dân trong vụ ĐX này, Cty sẽ mua lúa với giá cao hơn 5% so với giá thị trường. Trước mắt, gạo từ lúa hữu cơ sẽ được công ty đóng bao, đưa vào hệ thống siêu thị để tiêu thụ trên thị trường nội địa.
Trước sự thành công của 320 ha lúa hữu cơ nói trên, ngành nông nghiệp ở nhiều địa phương đã đồng ý hợp tác với Cty CP Nông nghiệp GAP mở rộng diện tích lúa hữu cơ trong vụ hè thu 2012, theo hướng hình thành các cánh đồng mẫu theo phương pháp hữu cơ. Ở Kiên Giang, Cty CP Nông nghiệp GAP đang xúc tiến thực hiện trên diện tích 1.300 ha tại 7 huyện, ở huyện Cao Lãnh (Đồng Tháp) 170 ha …
Ở TP HCM, dù cây lúa không được chú trọng phát triển, nhưng ngành nông nghiệp cũng đang muốn hợp tác cùng Cty CP Nông nghiệp GAP làm 1 cánh đồng mẫu khoảng 100 ha theo hướng hữu cơ. Dự kiến trong vụ hè thu này, Cty CP Nông nghiệp GAP sẽ thực hiện làm lúa hữu cơ trên tổng diện tích khoảng 2.000 ha ở TP HCM và nhiều tỉnh ĐBSCL.
Theo bà Tú Anh, công ty đang nghiên cứu làm sao để nông dân có thể giảm chi phí dùng phân hữu cơ hơn nữa, nhằm tăng thêm lợi nhuận cho nông dân. Đồng thời sẽ đẩy mạnh tiêu thụ gạo hữu cơ trên thị trường nội địa, qua đó có thể hướng tới việc bao tiêu lúa hữu cơ cho nông dân với giá cao hơn 10- 20% so với giá thị trường.
