Máy nông nghiệp Italia muốn đồng hành 1 triệu ha lúa chất lượng cao

Tận dụng đòn bẩy từ EVFTA

EVFTA (Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU) có hiệu lực từ ngày 1/8/2020 và gần như lập tức giúp giá trị xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang thị trường EU tăng trưởng. Tổng kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang EU giai đoạn từ tháng 8/2020 - 7/2022 đạt 83,4 tỷ USD, tức trung bình 41,7 tỷ USD/năm, cao hơn 24% kim ngạch xuất khẩu trung bình năm giai đoạn 2016 - 2019.

Ở chiều ngược lại, EVFTA giúp Việt Nam tăng cường nhập khẩu thiết bị máy móc, công nghệ hiện đại phục vụ sản xuất của nhiều lĩnh vực, trong đó có máy nông nghiệp. Thống kê của Tổng cục Hải quan, máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng thường xuyên là mặt hàng nhập số một từ EU vào Việt Nam, với tỷ trọng trên dưới 20%. Tiếp sau mới đến nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện.

Bản thân các doanh nghiệp châu Âu cũng hào hứng với triển vọng hợp tác, đầu tư, chuyển giao công nghệ cho Việt Nam. Theo khảo sát quý III/2023 của Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), 63% doanh nghiệp được khảo sát đã xếp Việt Nam vào tốp 10 điểm đến FDI hàng đầu. Đặc biệt, 31% xếp Việt Nam vào tốp 3, và 16% khẳng định Việt Nam là điểm đến đầu tư số một.

Trong các quốc gia EU, Italia là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam, chỉ đứng sau Hà Lan, Đức và Pháp. Nếu trừ phần nhập khẩu vào Đức, Pháp và Hà Lan để trung chuyển đi nước khác thì vị trí của Italia thậm chí còn cao hơn. Việt Nam cũng là đối tác thương mại lớn nhất của Italia trong khối ASEAN.

Những năm qua, Italia luôn quan tâm, tìm kiếm cơ hội mở rộng hợp tác về máy nông nghiệp với Việt Nam. Hồi tháng 11/2023, trong chuỗi sự kiện kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước, Thương vụ Italia tại Việt Nam phối hợp Hiệp hội UCIMA đã giới thiệu khu vực trưng bày của 23 doanh nghiệp hàng đầu trong ngành máy đóng gói sản phẩm, sản xuất và xử lý bao bì của quốc gia Nam Âu tại TP.HCM.

Trong 3 ngày diễn ra triển lãm, các tổ chức, cá nhân đã được tham quan nhiều thiết bị, công nghệ, dây chuyền tiên tiến trong lĩnh vực đóng gói, bao bì cho quy trình sản xuất và chế biến thực phẩm, đồ uống, hàng nông sản. Đồng thời, du khách còn được trải nghiệm thực tế một số loại máy đóng gói, máy quấn màng tự động và bán tự động, máy in mã hóa cho bao bì thứ cấp, các giải pháp đóng gói - đóng khay - đóng thùng các tông...

Ông Fabio De Cillis, Giám đốc Thương vụ Italia tại Việt Nam (ITA) cho biết, là một nước có xuất phát điểm dựa nhiều vào nông nghiệp, đồng thời sở hữu nét tương đồng với Việt Nam, Italia mong muốn duy trì mối quan hệ tốt đẹp với các đối tác, đồng thời củng cố sự hiện diện của các thương hiệu mạnh của họ tại các thị trường tiềm năng.

"Ngành chế tạo máy móc truyền thống là ngành mạnh nhất trong lĩnh vực xuất khẩu của Italia ra thế giới. Hoạt động kinh doanh cốt lõi của Thương vụ Italia là thúc đẩy xuất khẩu, hỗ trợ doanh nghiệp Italia, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận đến những đối tác như Việt Nam", ông chia sẻ.

Ông Fabio Ricci, Phó Tổng giám đốc Liên đoàn các nhà sản xuất máy móc nông nghiệp quốc gia Italia (Federunacoma) nói thêm, rằng tại Hội trợ triển lãm máy nông nghiệp quốc tế EIMA tổ chức tại quốc gia này ngày càng khẳng định vị thế, với sự tham dự của hàng chục quốc gia và hàng trăm doanh nghiệp.

"Các nhà sản xuất nông nghiệp Việt Nam có thể tìm thấy tất cả những công nghệ thích hợp, đáp ứng nhu cầu tại EIMA. Ngành công nghiệp máy nông nghiệp của Italia đặc biệt đủ khả năng đáp ứng nhu cầu sản xuất của tất cả các công ty vừa và nhỏ, cũng như những đòi hỏi cụ thể của riêng từng địa phương", ông bày tỏ.

Triển lãm EIMA được tổ chức tại Bologna, thủ phủ vùng Emilia Romagna, khu vực kinh tế lớn và phát triển năng động hàng đầu tại Italia, và có lịch sử  hợp tác kinh tế sôi động với Việt Nam từ hơn 10 năm trở lại đây. Địa phương hiện chiếm hơn 50% giá trị xuất khẩu của đất nước "hình chiếc ủng" sang Việt Nam và được mệnh danh là "thung lũng ô tô", với sự hiện diện của các thương hiệu ô tô nổi tiếng thế giới như Ferrari, Ducati, Maserati, Lamborghini.

Các doanh nghiệp châu Âu tin rằng, ngoài lợi thế thu hút đầu tư, Việt Nam còn là cầu nối để họ tiếp cận và mở rộng thị trường sang ASEAN, khu vực có gần 700 triệu dân.

Máy nông nghiệp là lời giải cho bài toán thiếu lao động

Nhận định về tình hình lao động trong lĩnh vực nông nghiệp ở Việt Nam, ông Fabio Ricci cho rằng thị trường đang thiếu hụt "tương đối trầm trọng" khi người dân đang chuyển hướng sang các ngành nghề khác như xây dựng với hy vọng có cơ hội thu nhập tốt hơn.

"Sự thiếu hụt này đóng một vai trò quan trọng trong sự phụ thuộc ngày càng tăng vào máy móc trong các quy trình nông nghiệp khác nhau. Sự chuyển đổi đặc biệt rõ rệt ở 4 vùng là Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung, Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam bộ", ông cho biết.

Trong thập kỷ qua, ngành máy móc và thiết bị của Việt Nam đã có sự tăng trưởng đáng kể. Điều này thể hiện rõ qua báo cáo tài chính của nhóm công ty hoạt động trong ngành này, khi doanh thu thuần đạt tăng trưởng hàng năm là 14,3% từ năm 2010 đến năm 2019. Năm 2020, hơn 2.200 công ty chuyên ngành tham gia sản xuất máy móc thiết bị tại Việt Nam, tạo ra tổng doanh thu 4,6 tỷ USD.

Quy mô thị trường hiện tại của máy móc nông nghiệp chuyên dùng cho trồng lúa, đại diện cho phân khúc lớn nhất của ngành, ước tính vào khoảng 8.000 tỷ đồng (tương đương 333 triệu USD). Con số này bao gồm cả máy mới và máy đã được cải tạo.

Dù nhu cầu về máy móc nông nghiệp ngày càng tăng, năng lực sản xuất của các nhà sản xuất máy nông nghiệp địa phương ở Việt Nam vẫn còn hạn chế, theo đánh giá của lãnh đạo Federunacoma. Tại các vùng nông thôn Việt Nam, ông nhận thấy là ngày càng có nhiều máy nông nghiệp của các thương hiệu nước ngoài, đặc biệt là các máy có xuất xứ từ Nhật Bản như Kubota, Yanmar, Iseki. 

Trước tình hình đó, ông Fabio đánh giá cao quyết tâm và nỗ lực tái cơ cấu ngành nông nghiệp giai đoạn 2021 - 2025 của Bộ NN-PTNT. Với từng hạng mục, Bộ NN-PTNT đều có những mục tiêu cụ thể và các biện pháp được thực hiện để hoàn thành.

Trong số những chương trình đã và đang được triển khai, đại diện các nhà sản xuất máy nông nghiệp Italia ấn tượng nhất với Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, giảm phát thải tại Đồng bằng sông Cửu Long. Ông coi đây là nỗ lực của Việt Nam trong việc hướng tới chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm, cũng như mang tới cơ hội cho các cung cấp từ Italia.

"Việt Nam có kinh nghiệm sâu sắc về canh tác lúa và đang tiếp tục tái cơ cấu theo hướng bền vững. Chúng tôi hy vọng có thể đóng góp và tham gia trong quá trình triển khai đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao thời gian tới", ông nhấn mạnh.

Theo Bộ Công thương, năm 2019 Việt Nam đã tăng đáng kể về số lượng máy kéo (khoảng 48%), máy gặt đập liên hợp (79%), máy sấy nông nghiệp (29%). Khả năng cung cấp điện của trang trại đạt trung bình khoảng 2,4 mã lực/ha đất canh tác. Tuy nhiên, so với các nước như Thái Lan (4 HP/ha), Trung Quốc (8 HP/ha) và Hàn Quốc (10 HP/ha), Việt Nam vẫn tụt hậu về trình độ thiết bị nông nghiệp.