Và cây na dai đã được lựa chọn. Từ một loại cây “tự sản tự tiêu”, Bồ Lý đã biến na dai thành một đặc sản, một thương hiệu trong chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”…
Từ vùng “đất nghèo” thành “đất giàu”
Trong chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), huyện Tam Đảo chọn Bồ Lý, với sản phẩm na dai đã được thâm canh lâu nay trên đất vườn đồi. HTX Nông nghiệp – Dịch vụ - Thương mại Tam Đảo, đóng trên địa bàn xã Bồ Lý, trở thành “bà đỡ” mát tay cho bà con nông dân ở nhiều thôn trong xã, khuyến khích bà con phát triển có bài bản, có kế hoạch cây na dai.
 |
| Mùa thu hoạch na dai ở Bồ Lý. |
Đây là giống na dai đã được chọn lựa, thử nghiệm và thử thách sau nhiều năm. Na dai Bồ Lý quả không to, nhưng có mùi thơm đặc trưng, dẻo, ngọt đậm, rất hợp khẩu vị của người tiêu dùng, ngay cả với khách hàng khó tính. Dọc theo đường liên thôn, các hộ thi nhau phát triển trồng na trên đất vườn ven đồi. Cây na ở đây quanh năm mỡ màng, xanh tốt.
Gia đình ông Nguyễn Văn Nghĩa ở thôn Tân Lập có vườn na hơn 1 sào. Na rất xanh tốt. Ông Nghĩa cho biết, na do gia đình tự chăm sóc, thu hoạch. Đến mùa, gia đình ông đều đặn thu hái na mỗi ngày 2 lần. Buổi sáng cỡ 9 giờ. Buổi chiều cỡ 4 giờ. Các thôn trồng na, thương lái đến tận nhà thu mua, không ép giá. Do na dai Bồ Lý có thương hiệu, nên các thương lái rất tin tưởng, mua bán đúng hẹn.
Theo ông Nguyễn Văn Tuyến, trưởng thôn Trại Mái thì nói chung thôn nào cũng có trồng na. Nhưng tập trung nhất là các thôn Ngọc Thụ (Khu 8) Trại Mái (Khu 9) Tân Lập…, riêng thôn Trại Mái diện tích trồng na trên 70 ha. Gia đình ông Tuyến có tới 2 mẫu trồng na dai (20 sào). Trong thôn, những hộ có diện tích nhiều như ông Tuyến, có khoảng 20 hộ.
Thôn Trại Mái hiện nay có 187 hộ có diện tích trồng na. Bình quân mỗi hộ khoảng 3 sào, sản lượng ổn định. Na thu hoạch lúc chính vụ, có thể bán từ 30- 50.000 đ/kg. Thu hoạch na rộ nhất vào cuối tháng 6 đầu tháng 7 dương lịch. Cũng theo ông Tuyến, trong xã, diện tích trồng na của thôn Ngọc Thụ được coi là nhiều hơn cả. Khoảng trên 200 hộ có vườn trồng na.
Nhờ cây na dai, Bồ Lý đã biến đất đồi cằn cỗi thành đất vườn màu mỡ, biến “đất nghèo” thành “đất giàu”. Các hộ có vườn đồi, có na dai, mỗi năm thu lợi từ vài trăm triệu đồng đổ lên. Có hộ thu mỗi năm hàng tỷ đồng.
Từ con bò sữa, cho ra đời sản phẩm độc đáo
Là một xã miền núi, dân sống dựa vào sườn đồi, có điều kiện chăn nuôi tốt. Bồ Lý cũng là xã có diện tích cỏ tự nhiên và cỏ trồng phát triển, rất thuận lợi cho nuôi gia súc như trâu, bò, dê…Hầu hết các thôn ở Bồ Lý đều nuôi trâu, bò thịt. Riêng một số thôn tập trung nuôi bò sữa, nhiều nhất là thôn Cầu Trang với 30 hộ, hơn 100 con bò sữa, cho sản phẩm đạt chuẩn Quốc gia.
Trong phong trào OCOP do huyện, tỉnh phát động, Bồ Lý đã tham gia nhiều sản phẩm có uy tín, như na dai nói ở trên. Bồ Lý còn tham gia sản phẩm từ sữa bò rất có chất lượng. Trong danh sách đăng ký tham gia chương trình OCOP năm 2019, Bồ Lý đã đăng ký tới 4 sản phẩm, là na dai, bánh sữa Tam Đảo, sữa chua Tam Đảo và sữa chua nếp cẩm Tam Đảo.
Các sản phẩm bánh sữa, sữa chua…đều xuất phát từ nguyên liệu sữa bò tươi. Đây là những mặt hàng còn khá mới lạ. Nhiều nơi có bò sữa, thậm chí đàn bò sữa rất lớn, nhưng sản phẩm chủ yếu chỉ để bán cho các đại lý của Vinamilk, của “Cô gái Hà Lan”, mà không dùng làm nguyên liệu, chế ra sản phẩm riêng của mình.
Người dân Bồ Lý đã biết tận dụng sản phẩm sữa tươi, làm ra sản phẩm từ sữa. Thực ra với các sản phẩm như bánh sữa, sữa chua…không phải là những mặt hàng độc đáo, mới lạ. Tuy nhiên cách chế biến có hương vị riêng của Bồ Lý, đã thu hút được thị trường. Và quan trọng hơn, được thị trường chấp nhận.
| Đăng ký sản phẩm của chương trình OCOP, là đòi hỏi một trình độ cao, có sự độc đáo riêng, được sự hài lòng của các khách hàng khó tính. Đó là một thử thách, nhất là đối với người dân một xã miền núi, quen sống với sản phẩm “tự sản tự tiêu”, nay mạnh dạn xông vào một thị trường khó tính. Rất đáng mừng, là bước đầu Bồ Lý đã thành công. |
