Nghi lễ chặt đốt tay

Nơi đây hoang sơ tới nỗi, nếu muốn đi đến thăm những người thổ dân Dani, bạn chỉ có thể sử dụng một phương tiện duy nhất đó là máy bay. Có lẽ vì thế mà thổ dân nơi đây vẫn giữ được những nét hoang dã nhất.

>> Những tập tục ghê rợn: Tục rạch thân ở châu Phi

Người Dani là một bộ tộc người da đỏ sống ở thung lũng Baliem, phía tây Papua, đảo New Guinea thuộc Indonesia. Họ sống trong những túp lều tròn được dựng lên bằng lá cây và các thân gỗ được gọi là honai.

Cắt đốt ngón tay khi người thân qua đời

Cùng với cuộc sống hoang sơ, người Dani có rất nhiều những phong tục kì lạ, khiến ai nghe tới cũng không khỏi nổi da gà. Một trong số đó là nghi lễ cắt đốt ngón tay khi có người thân qua đời.

Không ngạc nhiên khi bạn nhìn thấy hầu hết phụ nữ trong bộ tộc Dani đều bị khuyết các đốt ngón tay. Bởi vì họ là những người sẽ thực hiện nghi lễ được cho là rất kinh dị này. Niềm tin tín ngưỡng đã thúc giục họ làm điều đó. Mỗi khi có một người thân trong gia đình mất đi, thay vì tổ chức tang lễ và mặc đồ tang, người phụ nữ trong gia đình đó phải chặt đứt một hay hai đốt ngón tay.

Người có quan hệ mật thiết với người đã khuất sẽ cắt đốt ngón tay ở vị trí cao hơn. Nếu cả hai bàn tay đã bị cắt hết, phần thân thể tiếp theo sẽ là vành tai và mũi. Người Dani tin rằng như thế sẽ khiến người chết đồng cảm và luôn phù hộ cho cuộc sống của họ giữa rừng xanh bao la.

Với người Dani, việc người thân mất đi sẽ không đơn giản là nỗi đau tinh thần mà còn là cả sự mất mát về thể xác. Mỗi đốt ngón tay bị cắt đồng nghĩa với việc người phụ nữ đó mất từng ấy người thân. Người Dani gọi phong tục này là Ikipalin.

Theo người Dani, việc mất những đốt ngón tay sẽ khiến cho nỗi đau của người ở lại được khắc sâu hơn. Nó sẽ chỉ nguôi ngoai phần nào khi ngón tay lành lặn trở lại nhưng vẫn sẽ còn tồn tại trên cơ thể của người ở lại mãi mãi. “Thay vì ốm đau thương nhớ người đã khuất, người Dani muốn nói rằng hãy để nỗi đau này ra đi và một đốt tay sẽ minh chứng cho điều đó”, một trưởng lão trong bộ tộc Dani nói.

Để thực hiện nghi lễ này, các ngón tay sẽ được buộc thật chặt bằng một sợi dây trong 30 phút. Sau khi bị cắt rời, những đốt tay được để khô và mang đi đốt. Phần tro sẽ được chôn ở những khu vực đặc biệt được quy định riêng trong từng bộ tộc.

Người Dani thường dùng những hòn đá có cạnh sắc để cắt đứt đốt tay. Việc này thực sự gây ra rất nhiều đau đớn. Không những thế, điều này còn có thể dẫn đến việc các ngón tay bị gãy chứ không đứt được do các viên đá không đủ sắc. Đồng nghĩa rằng nỗi đau của những người phụ nữ Dani sẽ bị nhân lên rất nhiều lần so với việc các đốt tay bị cắt đứt một cách nhanh chóng.

Đôi khi vết thương nhiễm trùng, sưng tấy và vô cùng đau đớn, thậm chí gây chết người, song người phụ nữ Dani vẫn phải tiếp tục công việc hằng ngày của mình. Không chỉ có người phụ nữ mà đôi khi, những người đàn ông trong bộ tộc cũng chặt ngón tay mình để biểu lộ tình thương yêu của mình với người đã mất.

Những năm gần đây, tập tục cắt đốt ngón tay đã bị coi là hủ tục và bị cấm. Tuy vậy, khi đến thăm các bộ tộc Dani, bạn vẫn có thể nhìn thấy những người già với các đốt tay, thậm chí cả… năm ngón tay đã bị cắt.

Sống nguyên thủy giữa thời hiện đại

Người Dani theo chế độ mẫu hệ. Trong gia đình, người phụ nữ lo toan hầu hết mọi việc. Họ tìm thức ăn, trồng cây và chăm sóc con cái. Khi không còn gì để ăn thì những người đàn ông mới tự mình đi tìm kiếm, hầu hết thời gian còn lại, họ ngồi trong honai và hút thuốc.

Ngoài ra, họ cũng đảm nhận công việc dựng nhà thay cho người phụ nữ. Trong gia đình, người đàn ông có quyền lấy nhiều vợ nhưng phải đảm bảo mỗi người vợ sẽ có nhà ở riêng.

Trang phục của người Dani vẫn còn giữ nguyên nét hoang sơ vốn có. Đàn ông mặc trên mình một thứ được gọi là “koteka” được làm từ quả bầu phơi khô. Đây là loại bầu dài, nhọn và mỏng mà chỉ người Dani mới có hạt giống. Đáy quả bầu được khoét một lỗ dùng để che “chỗ kín”, phía trên ngọn được cắm lông chim hoặc những mảnh da thú.

Phụ nữ Dani ở trần, người đã có gia đình mặc váy truyền thống ngang hông, những cô gái trẻ mặc váy đan bằng cỏ dài gần tới đầu gối. Họ thường đan những chiếc túi noken được làm từ các sợi khô của vỏ cây. Những chiếc túi này có dây đeo để có thể vắt ngang qua đầu và buông xuống quá lưng. Túi noken được coi như một phần không thể thiếu trong trang phục của họ.

Ngôn ngữ của người Dani cũng rất đặc biệt. Người Dani không có nhiều từ ngữ để sử dụng. Họ chỉ có hai từ để chỉ màu sắc. Một là từ mili dùng để chỉ các loại màu lạnh và tối như xanh lá cây, xanh lam hay đen. Một là từ mola dành cho các màu sáng và ấm như đỏ, trắng...