Người phụ nữ "đẻ" lúa vàng

GS. TS Nguyễn Thị Lang

Các đề tài nghiên cứu của chị hầu hết liên quan đến các giống lúa như: “Nghiên cứu chọn tạo các giống lúa thích nghi vùng Đồng Tháp Mười”; “Nghiên cứu chọn giống và phát triển mạng lưới nhân giống lúa thành phố Cần Thơ”; “Nghiên cứu chọn giống và phát triển mạng lưới nhân giống lúa TP Hậu Giang”, “Xây dựng và phát triển mạng lưới nhân giống lúa và cung cấp giống lúa thơm Trà Vinh”; “Phục tráng các giống lúa đặc sản của địa phương”, “Xây dựng quy trình sản xuất lúa theo công nghệ sạch bằng phương pháp hữu cơ sinh học tại hai huyện Tri Tôn và Tịnh Biên”; “Chọn tạo các giống lúa chịu mặn”; “Chọn tạo các giống lúa thích nghi vùng đất phèn…

Trong đó, Đề tài cấp Nhà nước mang tính chiến lược do chị chủ trì về “Nghiên cứu các phương pháp chọn giống phẩm chất cho vùng đồng bằng Sông Cửu Long”, với nhiệm vụ nhằm khắc phục nhược điểm của các giống lúa đang được gieo trồng có giá trị hàng hóa không cao do năng xuất, chất lượng thấp. Sau quá trình dày công nghiên cứu, kết quả đã xây dựng được các quy trình công nghệ chọn tạo mới có khả năng tạo ra được các giống phẩm chất tốt, có khả năng thay thế, tạo sự đột phá trong sản xuất lúa cho tiêu dùng nội địa và xuất khẩu.

TS Nguyễn Thị Lang là tác giả chính của 43 giống lúa, là đồng tác giả của 3 giống lúa, các giống lúa này được công nhận và đánh giá đã “Phát triển rộng ở cấp Giống quốc gia để phát triển sản xuất lúa cho ĐBSCL”, được cho phép ứng dụng thực tiễn và thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

Giống lúa từ các nghiên cứu của chị có phẩm chất tốt, xây dựng được các quy trình kĩ thuật tiên tiến nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị hàng hoá, đặc biệt có hiệu quả cao đối kháng được với rầy nâu hại lúa. Những thành công của các nghiên cứu đã được chị và các đồng nghiệp tích cực phổ biến, chuyển giao KHKT, tập huấn hướng dẫn cho hàng ngàn bà con nông dân áp dụng vào thực tiễn. Kết quả đem lại hiệu quả kinh tế rất cao cho bà con nông dân vì năng suất, chất lượng lúa đều tăng cao, giống lúa có khả năng kháng rầy, giảm số lần phun thuốc kháng rầy, không gây ảnh hưởng xấu tới hệ sinh thái, con người và môi trường.

Các giống lúa này được ứng dụng trên toàn bộ diện tích sản xuất lúa ở ĐBSCL, mỗi năm góp phần làm tăng lợi nhuận hàng ngàn tỷ đồng cho bà con nông dân. Điều này đã thiết thực đóng góp cho phát triển KTXH của địa phương, tạo nguồn lương thực sạch cho tiêu dùng và xuất khẩu, khuyến khích được người nông dân hăng hái sản xuất, tạo thêm công ăn việc làm từ nghề nông, hạn chế được tình trạng ly nông - ly hương thường xảy ra tại nông thôn Nam bộ, góp phần xây dựng nông thôn mới.

Không chỉ dừng lại ở công tác nghiên cứu, chị còn tích cực giảng dạy tại 6 trường Đại học trong nước và một số trường Đại học nước ngoài như: Nhật Bản, Thái Lan, các nước tiểu vùng Sông Mekong, Bangladesh…; tham gia nhiều Hội đồng khoa học tư vấn, tuyển chọn, xét duyệt, thẩm định đề cương và nghiệm thu đề tài nghiên cứu về lĩnh vực trồng trọt, bảo vệ thực vật và công nghệ sinh học cấp tỉnh, thành phố và cấp Nhà nước. Chị đã tham gia hướng dẫn thành công luận án tốt nghiệp cho nhiều cán bộ khoa học.