Giữa tháng 7/2009 chúng tôi cùng GS Ngô Hữu Tình, nguyên Viện trưởng Viện NC Ngô lên huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang, xem một giống ngô lai mới của ông, có tên MB 69 – một giống ngô ngắn ngày rất được kỳ vọng: năng suất cao, thích ứng rộng và đặc biệt khả năng chịu hạn. Hôm đó trời nắng chang chang, mà ngô thì được đồng bào trồng trên tận đồi cao, chúng tôi leo có vài ruộng ngô ai cũng mỏi, đầm đìa mồ hôi.
Để ý thấy một người, đồi ngô nào anh cũng leo tít lên đỉnh đồi quan sát rất kỹ từng cây ngô, bẻ bắp xem lõi, đếm cụ thể từng hàng hạt, số lượng hạt mỗi hàng. Anh giới thiệu là Hoàng Ngọc Tân, chủ nhiệm HTX Tân Tiến, huyện Yên Sơn gần với Chiêm Hóa. Anh nói Yên Sơn cũng như Chiêm Hóa, ngô chỉ được trồng trên đồi. Mình lên đỉnh đồi là để xem ngô giữa đỉnh đồi, lưng chừng đồi và chân đồi bắp có đều nhau không. Đương nhiên dưới chân đồi cây ngô bao giờ cũng tốt, nếu ngô trên đỉnh đồi mà cho bắp được gần bằng bắp trên cây trồng dưới chân đồi thì đó là giống rất tốt.
Tôi hỏi anh giống MB 69 này thế nào? Anh nói ngay: Một giống tuyệt vời, cây trên đỉnh, lưng chừng hay dưới chân đồi gần như nhau. Mỗi bắp 18 hàng hạt, 41 hạt mỗi hàng, với kinh nghiệm của mình thì năng suất giống ngô này phải 10 tấn/ha. Mình đang tính vụ xuân tới sẽ đưa giống MB 69 trồng thử để phát triển ra toàn bộ 70ha đất của HTX.
Đó là vụ sản xuất mà Cty Giống – Vật tư NN Tuyên Quang đưa ngô lai MB 69 về trồng thử nghiệm trên đất của tỉnh với diện tích chỉ hơn 1ha. Sự thử nghiệm cũng chỉ cần đúng 1 vụ, nông dân xứ Tuyên đã mê ngay, sang vụ ngô xuân này, tôi được ông Hoàng Đức Hoành – GĐ Cty Giống – Vật tư NN Tuyên Quang thông báo ngắn gọn: Đã mở rộng được trên 200 ha ngô lai MB 69. Nhanh thật.
Thực ra tôi không còn xa lạ với giống ngô mới này của GS Ngô Hữu Tình. Mùa đông năm 2007, tôi đi cùng một đoàn cán bộ nông nghiệp về Vĩnh Phúc, trên đường qua xã Hợp Thịnh, huyện Vĩnh Tường, chúng tôi sà xuống một khu ruộng ngô bên đường. Một người ở Viện NC Ngô nói, đây là giống ngô mới của thầy Tình (GS Ngô Hữu Tình), tốt lắm. Giống có tên MB 69, do Cty CP Giống cây trồng miền Bắc lần đầu tiên đưa vào mạng lưới khảo nghiệm quốc gia. Hôm đó tôi nghe mấy vị đều là chuyên gia nông nghiệp, thốt lên: Quả là siêu ngô!
Cái từ siêu ngô gây chú ý đó ám ảnh vụ nào tôi cũng để ý thông tin về MB 69, và quả thực từ đó đến nay, giống ra sản xuất ngày một nhanh, địa phương nào gieo trồng cũng khen ngợi hiệu quả giống: Năng suất cực cao, ngắn ngày, giá lại rẻ. Quả không hổ danh một giống ngô mới do đích thân GS Ngô Hữu Tình - một trong số nhà khoa học lai tạo ngô giỏi nhất của Việt Nam hiện nay. GS Tình cũng chính là tác giả của nhiều giống ngô nổi tiếng như giống LVN 99, một giống ngô lai ngắn ngày đang rất được ưa chuộng ở miền Bắc. MB 69 là thế hệ ngô lai ra đời sau, có lần tôi nghe ông nói giống mới này còn tốt hơn LVN 99.
Vậy nên, chỉ mấy vụ sản xuất thử nghiệm mà MB 69 đã có mặt trong sản xuất hàng ngàn ha thì cũng thuộc diện hiếm có. Thật dễ hiểu, MB 69 là giống do Việt Nam lai tạo, luôn luôn chủ động giống, giá lại rẻ, chưa nói chất lượng tốt hơn, chỉ cần tương đương các giống ngô nhập từ nước ngoài thì nông dân hồ hởi đón nhận là điều hết sức bình thường.
MB 69 đã được Bộ NN-PTNT công nhận sản xuất thử. Được biết phía Cty CP Giống cây trồng miền Bắc đang hoàn tất thủ tục để Hội hồng khoa học của Bộ xem xét để giống được công nhận chính thức. Thật xứng đáng, ngô lai Việt Nam lại chuẩn bị thêm một giống mới chất lượng được bổ sung...
Hà Nội 3/2010
