Các quốc gia châu Á đặc biệt là khu vực Đông Nam Á gọi sầu riêng là chúa tể của các loài hoa trái (King of Fruits) bởi nó không chỉ có hương vị đặc trưng, ngọt dịu mà còn có tác dụng rất tốt trong việc phòng ngừa và chữa bệnh cho con người.
1. Mô tả
- Sầu riêng là loại cây nhiệt đới phát triển đủ tuổi có thể cao tới 27 mét.
- Quả tròn bầu dục có nhiều gai nhọn, màu vàng xanh. Dài từ 20-35 cm, đường kính trung bình từ 18-22 cm, nặng từ 1-9 kg. Quả sầu riêng thường có tới 5 ngăn múi, trong các ngăn này có chứa bột thịt màu trắng kem hoặc vàng.
- Sầu riêng có 1-7 hạt dạng như hạt dẻ dài 2-6 cm có màu nâu bóng.
2. Lợi ích sức khỏe
Là loại quả nhiệt đới, sầu riêng được nhiều người ưa thích không chỉ là thực phẩm mà còn có tác dụng rất tốt trong việc ngăn ngừa bệnh tật và tăng cường sức khỏe cho con người.
- Sầu riêng rất bổ dưỡng vì giàu vitamin B, C và E và hàm lượng sắt cao. Người và động vật nếu ăn loại quả này sẽ có tác dụng tốt cho sức khỏe.
- Rễ và lá cây sầu riêng được con người sử dụng để điều trị bệnh sốt, vàng da.
- Nước sắc từ lá và quả sầu riêng có tác dụng làm giảm sưng đau và các chứng loại bệnh về da.
- Thường xuyên ăn sầu riêng có tác dụng làm giảm cholesterol. Ngoài ra sầu riêng còn được xem là chất có tác dụng làm sạch máu.
- Vỏ sầu riêng phơi khô, đốt nghiền tro cho phụ nữ sau khi sinh uống rất tốt.
- Sầu riêng có chứa hàm lượng amino acid tryptophan cao, đây là chất làm tăng tâm tính, tạo ra những cảm giác khác lạ thông qua cơ chế làm tăng hàm lượng serotonin trong não.
- Sầu riêng có chứa hàm lượng protein mềm cao có tác dụng cho cơ bắp, giúp cơ bắp phát triển tốt. Ngoài ra sầu riêng còn được xem là thực phẩm tốt cho cuộc sống tình dục, nguồn thực phẩm giàu chất béo thô.
3. Giá trị dinh dưỡng (100 gam)
- Vitamin A: 20-30 IU (đơn vị quốc tế)
- Acid ascobic: 23,9-25,0 mg
- Canxi: 7,6- 9,0 mg
- Phốt pho: 37,8-44,0 mg
- Kali: 436 mg
- Thiamin: 0,20 mg
- Riboflavin: 0,20 mg
- Niacin: 83-0,70 mg
- Sắt: 0,73-1,0 mg
- Đường: Khoảng 12g
- Protein: 2,5-2,8g
- Chất béo: 5,33g
- Chất xơ: 3,8 g
- Carbohydrate toàn phần: 30,4-34,1g
- Năng lượng 144
4. Cách sử dụng
Mặc dù được xem là có lợi cho sức khỏe nhưng những người bị sốt, cao huyết áp, mang thai thì nên hạn chế ăn sầu riêng. Không nên ăn quá nhiều (trên 150 gam cơm loại quả này/ngày) vì nó có thể làm cho cơ thể nóng, gây bứt rứt trong người, dễ sinh mụn nhọt. Những người âm hư nội nhiệt với các triệu chứng như gầy ốm, da khô, nóng bứt rứt, khát nước, khó ngủ, ra mồ hôi trộm, đi tiểu ít, tiểu vàng, táo bón, di mộng tinh thì nên hạn chế dùng sầu riêng, phụ nữ mang thai, tiểu đường, cao huyết áp, dâng sốt thì không nên ăn sầu riêng. Hạt sầu riêng có chứa chất gây khó thở.
Theo các chuyên gia ẩm thực thì tốt nhất là nên dùng loại quả tươi, mới thu hoạch. Sầu riêng ngon là trái có gai nở tròn, đều không có vết xước, thủng sâu, không bị nứt, lắc thử có cảm giác như bên trong lỏng, vỗ nghe âm trầm, dùng tay bóp gai thấy mềm không cứng, điều này chứng tỏ quả chín đều không bị sượng. Khi mua phải có kinh nghiệm không nên tham rẻ, vì quả già, quả non đều qua xử lý đều ăn được vì có mùi thơm như nhau nhưng chất lượng thì khác nhau. Không chọn trái cuống thối, nên chọn trái cuống còn xanh cứng có mùi thơm ngon đậm kéo dài, màu đặc trưng gai và vỏ còn cứng. Nếu không có kinh nghiệm có thể yêu cầu người bán dùng que thử găm vào phần thịt lấy ra kiểm tra, nếu có mùi thơm béo là được, nếu không chắc thì tách đôi quả.
Sử dụng sầu riêng rất đa dạng, như ăn trực tiếp, dùng làm bánh, làm nước uống, dùng làm món tráng miệng. Hạt cũng có thể ăn được nhưng nên ăn ngay sau khi luộc hoặc rang. Những quả sầu riêng xanh, non có thể luộc ăn như rau, hoặc cũng có thể ăn sầu riêng dưới dạng sấy khô.
