Sơ lược về các vị thần Hy Lạp

* Cháu ít có điều kiện đọc sách nhưng rất muốn biết tóm tắt về các vị thần Hy Lạp, xin GS cung cấp cho những thông tin ngắn gọn về các vị thần này?

Nguyễn Đình Tuấn, Đồ Sơn, Hải Phòng

Người Hy Lạp cổ đại có rất nhiều thuyết khác nhau về các vị thần nguyên thủy trong thần thoại của mình. Nhiều thần đã được các nhà thơ của Hy Lạp tạo ra và mỗi người lại có các giải thích khác nhau về việc vị thần nào là vị thần đầu tiên.

Theo Homer, Oceanus và Tethys chính là cha mẹ của tất cả các vị thần.

Theo Hesiod, Chaos là vị thần đầu tiên và sau đó lần lượt theo thứ tự là Gaia, Tartarus, Eros, Erebus, Pontus, Ourea, Chronos, Nyx và Aether.

Theo thơ của Orpheus thì Nyx là vị thần đầu tiên. Nyx cũng là vị thần đầu tiên trong tác phẩm Những con chim của Aristophanes, và đã sinh ra Eros từ một quả trứng.

Alcman thì lại cho rằng tiên nữ Thetis là vị nữ thần đầu tiên và đã tạo ra "đường đi", "dấu" và "bóng tối" từ khoảng không.

Các nhà tư tưởng và triết gia Hy Lạp cũng xây dựng những thuyết riêng về nguồn gốc vũ trụ với những vị thần nguyên thủy riêng:

Pherecydes của Syros cho Chronos ("thời gian") là vị thần đầu tiên trong tác phẩm Heptamychia của mình.

Aphrodite và Ares là những vị thần đầu tiên theo Empedocles, họ đã tạo nên vạn vật bằng bốn nguyên tố bằng quyền năng của họ về tình yêu và xung đột, bất hoà.

Trong tác phẩm Timaeus của Platon, đấng sáng tạo đã xây dựng vạn vật theo mẫu mực lý tưởng.

Đã có rất nhiều sách viết về các vị Thần Hy Lạp, cháu nên tìm đọc nếu không có điều kiện tự tra cứu trên mạng.

* Xin cho biết về bệnh quai bị?

Hoàng Thị Lan Anh, Vĩnh Linh, Quảng Trị

Quai bị (tiếng Anh: Mumps) dân gian còn gọi là bệnh chàm bàm là một bệnh toàn thân biểu hiện bằng sưng một hay nhiều tuyến nước bọt, thường gặp nhất là các tuyến mang tai. Khoảng 1/3 các trường hợp nhiễm bệnh không gây nên các triệu chứng sưng tuyến nước bọt rõ ràng trên lâm sàng. Trên 50% bệnh nhân mắc bệnh quai bị có hiện tượng tăng bạch cầu trong dịch não tủy. Một số bệnh nhân có biểu hiện viêm màng não rõ với các triệu chứng nhức đầu, nôn mửa, cứng cổ... Viêm tinh hoàn (orchitis) là một biến chứng khá thường gặp sau tuổi dậy thì nhưng biến chứng vô sinh thì không thường gặp như nhiều người vẫn lo ngại. Các biến chứng khác hiếm gặp hơn gồm viêm khớp, viêm tuyến giáp, viêm khớp xương hàm, viêm cầu thận, viêm cơ tim, xơ hóa nội tâm mạc, giảm tiểu cầu, thất điều tiểu não, viêm tủy cắt ngang, viêm đa dây thần kinh lan lên, viêm tụy cấp, viêm buồng trứng và giảm thính lực.

Quai bị gây nên do một loại virut ARN thuộc Rubulavirus trong họ Paramyxoviridae. Người là vật chủ tự nhiên duy nhất được biết cho đến nay. Virut quai bị được lây truyền chủ yếu do các chất tiết của đường hô hấp. Nhiễm quai bị trong quý 1 của thai kỳ có thể làm tăng khả năng sẩy thai tự nhiên. Mặc dù virut quai bị có thể đi xuyên qua nhau thai, nhưng không có bằng chứng cụ thể nào chứng tỏ nhiễm virut quai bị trong thai kỳ có thể gây nên dị tật bẩm sinh. Bệnh có thể xảy ra quanh năm.

Bệnh thường thấy ở lứa tuổi từ 5 đến 14 tuổi. Ở trẻ được chủng ngừa quai bị thì hiện tượng viêm tuyến mang tai không phải do quai bị mà do các nguyên nhân khác. Cũng giống như vacxin ngừa bệnh sởi, một liều vacxin duy nhất không phải luôn luôn đảm bảo được tình trạng miễn dịch thỏa đáng cho trẻ. Thời kỳ lây truyền mạnh nhất là 2 ngày trước khi có sưng tuyến mang tai và 5 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng này. Virut quai bị có thể phân lập được từ tuyến mang tai từ 7 ngày trước và kéo dài đến ngày thứ 9 sau khi tuyến mang tai bắt đầu sưng. Thời kỳ ủ bệnh thường kéo dài từ 16 đến 18 ngày nhưng cũng có khi thay đổi từ 12 đến 25 ngày sau khi tiếp xúc nguồn lây.

 Hiện nay không có phương pháp điều trị đặc hiệu. Điều trị chủ yếu là nâng đỡ: tăng cường dinh dưỡng, nghỉ ngơi, uống nhiều nước, hạ sốt nếu có sốt, giảm đau khi viêm tuyến mang tai gây đau. Phát hiện sớm các biến chứng như viêm tinh hoàn, viêm màng não…