Gà đen là giống gà quý hiếm, đặc điểm nổi bật của chúng là xương đen, thịt đen, phủ tạng đen, da ngăm đen, chân đen 100%; thịt săn chắc, thơm ngon bậc nhất trong các giống gà ở nước ta hiện nay, phân bố chủ yếu ở các tỉnh Tây Bắc. Tại tỉnh Bắc Kạn, giống gà quý này được nuôi tại một số huyện như Ba Bể, Pác Nặm, Ngân Sơn và Chợ Đồn với số lượng không nhiều.
Ngoài giá trị thương phẩm, thịt gà đen có tác dụng tốt cho người mắc các chứng bệnh về tim mạch, tiểu đường. Gà đen còn được dùng để hầm với các vị thuốc bồi bổ cho phụ nữ mang thai, trẻ em còi xương, suy dinh dưỡng, người già yếu, người mới ốm dậy, suy nhược cơ thể…
Với sở thích chăn nuôi, tận dụng nguồn thức ăn sẵn có và không gian vườn rộng, anh Triệu Quang Tú ở Tổ 3, Thị trấn Bằng Lũng (huyện Chợ Đồn, Bắc Kạn) đã tích cực tìm hiểu kiến thức, kỹ thuật chăn nuôi gà trên internet, học hỏi từ các mô hình nuôi gà đen ở tỉnh khác. Qua đó, anh Tú nhận thấy mô hình nuôi gà đen có thể áp dụng ngay tại trang trại gần nhà và quyết định làm thử.
Anh đến từng bản xa xôi của đồng bào Mông ở xã Xuân Lạc (huyện Chợ Đồn) để tìm và chọn lọc những cá thể gà đen có đặc điểm, kiểu hình tốt nhất đem về chăm sóc và nhân giống. Sau 6 tháng nuôi, hiện anh đã có hệ thống 3 trại gà tại Thị trấn Bằng Lũng và xã Xuân Lạc.
“Trại gà ở Thị trấn Bằng Lũng có diện tích 200m2, tôi xây 12 ô chuồng riêng biệt để ghép cặp gà sinh sản theo tỷ lệ 1 trống - 3 mái đến 1 trống - 10 mái. Trại này chuyên sản xuất con giống với thời gian úm gà con khoảng 45 ngày. Sau đó di chuyển số gà con sang 2 trại tại thôn Bản Hỏ, xã Xuân Lạc để nuôi gà thương phẩm. Tại đây, có một trại thả gà ra môi trường tự nhiên thuộc khu sườn đồi với hình thức bán chăn thả, trại còn lại nuôi gà mái lấy trứng. Tổng diện tích cả hai trang trại gần 5.000m2, cách xa khu dân cư”, anh Tú cho biết.
Anh Tú cho biết thêm, đến nay đàn gà đen của anh đang duy trì trên 500 con, đã có sản phẩm gà thịt bán ra thị trường với giá 180.000 đồng/kg thịt hơi, 200.000 đồng/kg thịt sẵn. Với nguồn cung ứng này, mới chỉ đáp ứng được phần nào nhu cầu sử dụng của khách hàng trên địa bàn huyện và khu vực lân cận.
Năm nay, mặc dù mô hình nuôi gà đen bản địa đang trong quá trình hoàn thiện, nhưng với kết quả bước đầu đạt được, anh Tú đã mạnh dạn đăng ký sản phẩm gà thịt và trứng gà đen bản địa tham gia Chương trình OCOP năm 2022 của tỉnh.
Mô hình nuôi gà đen của anh Tú là mô hình chăn nuôi mới tại địa phương với đầu ra ổn định, phù hợp với các nông hộ có diện tích đất tự nhiên thả đồi, có thể tận dụng được thời gian nhàn rỗi, tăng thu nhập cho người dân.
Ngoài nuôi gà đen, anh Tú còn có thêm mô hình nuôi dế mèn. Năm 2019, cơ sở Triệu Quang Tú đã có một sản phẩm “Dế mèn đóng hộp” được chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh, được bày bán tại các gian hàng ở tỉnh. Đến nay, anh đã nhân rộng mô hình và hướng dẫn các hộ gia đình tại huyện Chợ Đồn nuôi loài dế mèn thương phẩm này.