Bà con bản Giôn (xã Mường Giôn, Quỳnh Nhai, Sơn La) phấn khởi thu hoạch cây nam đảng sâm. Ảnh: Văn Thiệu.
Thời gian qua, xã Mường Giôn (huyện Quỳnh Nhai, Sơn La) đã tích cực tuyên truyền, vận động bà con nhân dân các bản chuyển đổi một số diện tích trồng cây kém hiệu quả sang trồng thử nghiệm cây nam đảng sâm. Qua 1 năm triển khai thực hiện, cây nam đảng sâm trồng tại bản Giôn (xã Mường Giôn) đã bước vào mùa vụ thu hoạch.
Anh Bạc Cầm Toán ở bản Giôn là một trong những hộ gia đình đầu tiên ở địa phương mạnh dạn chuyển đổi 3.000m2 đất nông nghiệp kém hiệu quả để trồng nam đảng sâm. Theo anh Toán, cây nam đảng sâm chỉ trồng 1vụ/năm, trong vòng khoảng một năm là có thể thu hoạch. Thời điểm trồng nam đảng sâm tốt nhất vào tháng 5, tháng 6 hàng năm bởi thời tiết mát mẻ, độ ẩm cao, cây dễ sinh trưởng, phát triển tốt.
Đất trồng cây nam đảng sâm cần phải bảo đảm độ tơi xốp, đủ sáng, độ cao trung bình 600 – 700m so với mực nước biển. Gia đình anh Toán và một số hộ gia đình khác đã đăng ký tham gia mô hình, được Công ty Cổ phần Dược Nam Sơn (TP Sơn La) hỗ trợ về giống, phân bón, bạt phủ, thuốc bảo vệ thực vật, được tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật về trồng, chăm sóc, thu hoạch và bao tiêu sản phẩm.
Cây nam đảng sâm bước đầu cho thấy phù hợp với điều kiện tự nhiên tại mô hình. Ảnh: Văn Thiệu.
“Sau khi được Công ty Cổ phần Dược Nam Sơn về tư vấn trồng cây nam đảng sâm, gia đình tôi đã mạnh dạn tham gia. Sau 1 năm trồng, cây sâm hiện đã cho thu hoạch, hiệu quả cao hơn nhiều lần so với trồng lúa nương trước đây. Sản phẩm sau khi thu hoạch được công ty thu mua toàn bộ", anh Bạc Cầm Toán phấn khởi.
Cùng với gia đình anh Toán, các hộ dân trong nhóm đăng ký thực hiện mô hình trồng cây nam đảng sâm đã tích cực thực hiện tốt các quy trình kỹ thuật từ khâu trồng, chăm sóc đến thu hoạch.
Anh Tòng Văn Thoa (bản Giôn, xã Mường Giôn) chia sẻ: “Chúng tôi nhận thấy khí hậu, đất đai ở đây rất phù hợp với cây nam đảng sâm. Đây là cây dược liệu có giá trị kinh tế cao và được công ty bao tiêu sản phẩm nên bà con rất yên tâm sản xuất".
Nhân viên kỹ thuật của Công ty Cổ phần Dược Nam Sơn tập huấn, chuyển giao kỹ thuật trồng cây nam đảng sâm cho bà con bản Giôn. Ảnh: Văn Thiệu.
Theo UBND xã Mường Giôn, mô hình trồng thí điểm cây nam đảng sâm được triển khai tại bản Giôn từ tháng 5 năm 2023, hiện đã cho thu hoạch được 2 tạ củ sâm. Giá thu mua sâm từ năm 2020 đến nay dao động từ 70.000 – 120.000 đồng/kg củ tươi, tuỳ kích cỡ và thời điểm thu mua.
Ông Tòng Văn Hiên, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Giôn cho biết thời gian tới, xã sẽ tiếp tục tuyên truyền, nhân rộng mô hình trồng cây nam đảng sâm, góp phần phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, xây dựng nông thôn mới nâng cao.
Cây nam đảng sâm thuộc họ hoa chuông, là loài thân thảo, sống nhiều năm. Cây mọc bò hay leo bằng thân quấn, phân nhánh nhiều, phía dưới hơi có lông, phía ngọn nhẵn, toàn cây có nhựa mủ trắng. Bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu của nam đảng sâm là rễ, với thành phần chính là saponin, polysaccharide, phenylpropanoid, alkaloid, triterpenoid và các acid amin thiết yếu.
Sản phẩm nam đảng sâm sau khi thu hoạch được Công ty Cổ phần Dược Nam Sơn bao tiêu. Ảnh: Văn Thiệu.
Các hoạt chất có trong nam đảng sâm giúp hoạt động trao đổi chất của cơ thể tốt hơn, tăng cường hệ miễn dịch. Trong Đông y, đảng sâm được xem là "nhân sâm của người nghèo" vì có thể dùng thay thế nhân sâm để chữa các bệnh thiếu máu, da vàng, dùng làm thuốc bổ dạ dày, chữa ho, tiêu đờm, lợi tiểu...
Ông Hoàng Xuân Tâm, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Dược Nam Sơn chi nhánh tỉnh Sơn La cho biết, cây giống nam đảng sâm đã được Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) phối hợp với Công ty xác định nguồn gốc và đang gieo trồng tại Trung tâm Khoa học Lâm nghiệp Tây Bắc (Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam) từ tháng 3/2023. Tháng 5 - 6/2023, Công ty đã đưa vào trồng tại bản Giôn (xã Mường Giôn) và đến nay đã được thu hoạch.
Mô hình mở ra hướng liên kết sản xuất, từng bước nâng cao thu nhập cho bà con xã Mường Giôn. Ảnh: Văn Thiệu.
Cây nam đảng sâm cơ bản có thể phát triển được tại vùng núi, vùng đất rừng, đất sản xuất của bà con nhân dân bản Huổi Tèo (nay là bản Giôn, xã Mường Giôn). Thời gian qua, Công ty đã tiến hành thu hoạch diện tích trồng khảo nghiệm để nhân giống cho các vùng trồng khác trên địa bàn tỉnh Sơn La cũng như tiến tới nghiên cứu, khảo nghiệm để mở rộng sản xuất ra các địa phương khác có điều kiện phù hợp.
