Căng như dây đàn
Những ngày này, các cơ quan chức năng và địa phương của Bà Rịa - Vũng Tàu đang tập trung cao nhất cho các phần việc liên quan đến việc phòng chống khai thác IUU. Không chỉ thực hiện tốt các khuyến nghị mà Ủy ban châu Âu (EC) đã nêu ra trước đó mà Bà Rịa - Vũng Tàu đặt mục tiêu cao nhất là không để tàu cá, ngư dân của tỉnh vi phạm vùng biển nước ngoài. Đồng thời, Bà Rịa - Vũng Tàu cũng không để sản phẩm thủy sản bất hợp pháp xuất khẩu ra nước ngoài.
Thế nhưng, nhìn nhận thẳng thắn, Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn còn nhiều việc phải làm, nhất là trong giai đoạn nước rút. Do đó, UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo các sở, ban, ngành liên quan ưu tiên, dồn mọi nguồn lực để khắc phục tồn tại, thực hiện các giải pháp cấp bách.
UBND Bà Rịa - Vũng Tàu mới đây đã thành lập Đoàn liên ngành để kiểm tra việc thực thi chống khai thác IUU tại các cảng cá, văn phòng đại diện và các doanh nghiệp thủy sản. Kiểm ngư tỉnh và các lực lượng chấp pháp trên biển cũng được chỉ đạo, phối hợp tăng cường tuần tra trên biển. Thế nên, cùng với giám sát 24/24 thiết bị giám sát hành trình thì tình trạng vượt ranh giới khai thác được kiểm soát triệt để.
Đến nay, Bà Rịa - Vũng Tàu còn 1.140 tàu cá "3 không" và 605 tàu cá chưa đủ điều kiện xuất bến do thiếu giấy tờ. Ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu, tuyệt đối không để các tàu cá này xuất bến khi chưa đủ điều kiện. Các chủ tàu cũng được yêu cầu không để ngư lưới cụ trên tàu.
Chi cục Thủy sản tỉnh cùng với các địa phương đã ròa soát, cấp số đăng kí tạm để dễ quản lý. Đồng thời, đơn vị cũng trực tiếp đôn đốc và hỗ trợ ngư dân sớm hoàn thiện: giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, an toàn kỹ thuật tàu cá, giấy phép khai thác thủy sản và giấy chứng nhận đăng ký tàu cá để sớm được ra khơi.
Sở NN-PTNT tỉnh cho biết, sẽ xử lý 100% các trường hợp tàu mất kết nối từ 6 giờ trở lên. Tuy nhiên, khá nhiều ngư dân đang bức xúc, kiến nghị tình trạng tàu thuyền của họ thường xuyên bị mất sóng vệ tinh. Nguyên nhân này được cho xuất phát từ phía đơn vị cung cấp dịch vụ. Thế nhưng, nghịch lý lại là chính ngư dân lại bị ảnh hưởng, xử phạt.
Bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Bà Rịa - Vũng Tàu hồi đáp, những trường hợp mất kết nối do nguyên nhân bất khả kháng như mất sóng vệ tinh, lỗi nguồn điện sẽ không bị xử phạt.
“Chúng tôi sẽ mời các đơn vị cung cấp dịch vụ mạng lên làm việc để giải quyết tình trạng này. Nếu không thể khắc phục triệt để, các đơn vị này sẽ bị xử phạt theo đúng quy định”, bà Na thông tin.
Quyết tâm giành lại ‘thẻ xanh’ IUU
Ngành chức năng và các địa phương ven biển của Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đang tăng cường triển khai chặt chẽ công tác theo dõi, kiểm soát tàu cá nguy cơ cao, kịp thời ngăn chặn, không để tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Cụ thể, các lực lượng của tỉnh kiểm soát chặt, tạo ra rào cản thực hiện chặt chẽ việc xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác. Nhờ đó, từ tháng 8/2022 đến nay, Bà Rịa - Vũng Tàu không có trường hợp nào vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ.
UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chỉ đạo Sở NN-PTNT tỉnh căn cứ kết luận của Đoàn kiểm tra Bộ NN-PTNT tham mưu khắc phục những tồn tại, hạn chế trong việc quản lý, xử lý tình trạng tàu cá mất kết nối trên biển.
Theo bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Bà Rịa - Vũng Tàu, các tàu cá mất kết nối tín hiệu trong 6 giờ, trên 10 ngày có tính chất liên tục cần đưa vào nhóm nguy cơ cao để giám sát và chuyển cho lực lượng Công an theo dõi.
“Các địa phương cùng với Sở, ngành phối hợp, đồng thời địa phương phải đến từng ngõ, gõ từng nhà để quản lý được các con tàu chưa đủ điều kiện ra khơi đánh bắt. Chúng tôi sẽ theo dõi chặt và xử lý nghiêm theo tinh thần không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, bà Na thể hiện quyết tâm.
Đại tá Trần Ngọc Tăng, Phó Chỉ huy trưởng, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, lực lượng biên phòng tỉnh đang tổ chức thực hiện nhiệm vụ phòng chống khai thác IUU với 3 lớp. Cụ thể, lớp thứ nhất là kiểm tra, kiểm soát tại các đồn, trạm biên phòng. Lớp thứ 2 là tăng cường lực lượng kiểm tra tại các chốt chặn, cửa ngõ ra vào trọng điểm. Lớp cuối cùng là sẽ do một biên đội tàu sẽ liên tục tuần tra trên biển.
“Bộ đội biên phòng tỉnh kiên quyết không giải quyết những trường hợp mà không đầy đủ thủ tục, giấy tờ theo quy định. Chúng tôi cũng sử dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ nhằm phát hiện các đường dây đưa tàu cá của Việt Nam, đặc biệt là ngư dân tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu ra vùng biển nước ngoài khai thác, đánh bắt hải sản”, Đại tá Trần Ngọc Tăng cho hay.
Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã khởi tố bị can, thi hành lệnh bắt tạm giam đối với 4 bị can vì tháo gửi và nhận 6 thiết bị giám sát hành trình tàu cá, nhằm "đánh lạc hướng" cơ quan chức năng nhằm đưa tàu đi đánh bắt trái phép ở vùng biển cấm. Đây là biện pháp mạnh tay, nhằm tạo sự răn đe đối với những người muốn trục lợi trước lợi ích, hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế.
Từ 5/8/2023 đến nay, Bà Rịa - Vũng Tàu đã xóa đăng ký 379 tàu cá trên hệ thống nghề cá quốc gia. Lý do là do tàu mục nát, phá dỡ bán ve chai, giải bản hoặc bị chìm, cháy. Tổng số tàu cá của tỉnh đến nay là 4.345 tàu, trong đó tàu hoạt động vùng khơi là 2.623 tàu.
Tàu cá vùng khơi đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình là 2.557 tàu, đạt tỷ lệ 97,48%. 66 tàu chưa lắp thiết bị giám sát hành trình chủ yếu là đậu bờ do hư hỏng, chờ thanh lý, đã bán, hoặc mất tích.
Hiện tỉnh cũng có 605 tàu khai thác vùng khơi chưa đủ điều kiện để đi khai thác thủy sản. Các tàu này thuộc diện mất tích, tàu bị chìm, hư hỏng, mục nát, đã bán trong và ngoài tỉnh hoặc tàu đậu bờ không đi biển, tàu đang chờ cấp giấy phép mới.