12 
Ảnh: Business Insider.
Tranh cãi về tác dụng của khẩu trang đối với người khoẻ mạnh đang trở nên gay gắt trong cộng đồng và cả giới khoa học.
Ngày 3/4, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ khuyến nghị tất cả người Mỹ nên đeo khẩu trang ở nơi công cộng.
Tuy nhiên, hướng dẫn mới từ Tổ chức Y tế Thế giới công bố hôm 6/4 cho biết khẩu trang không có tác dụng tăng cường bảo vệ người khoẻ mạnh trước virus Corona, trang BusinessInsider đưa tin.
"Một số bằng chứng cho thấy khẩu trang có khả năng bảo vệ nếu phải chăm sóc người nhiễm virus", theo WHO, nhưng "cho đến hiện nay chưa xuất hiện bằng chứng rõ ràng khẩu trang (dù là y tế hay các loại khác) đeo ở nơi công cộng và kể cả các biện pháp đeo khẩu trang trên quy mô lớn có thể ngăn ngừa các chủng virus lây qua đường hô hấp, bao gồm Covid-19".
WHO cũng cho rằng việc cả cộng đồng đeo khẩu trang có khả năng dẫn đến "cảm giác an toàn giả", khiến mọi người bỏ qua những biện pháp quan trọng khác như rửa tay và tự cách ly.
Khẩu trang nên được tiết kiệm cho nhân viên y tế
Dụng cụ bảo hộ này nên được ưu tiên cho cả nhân viên y tế lẫn người mang virus, theo Tổ chức Y tế thế giới.
"Người có triệu chứng Covid-19 như ho hoặc khó thở nên đeo khẩu trang ngay cả khi xét nghiệm và cần tự cách ly. Sau đó, liên hệ tư vấn y tế tại nhà kết hợp các biện pháp vệ sinh, bao gồm rửa tay và thay khẩu trang theo hướng dẫn", WHO cho biết.
Tổ chức này cũng cho rằng nhân viên y tế nên sử dụng khẩu trang cấp y tế đúng chuẩn, mà không phải khẩu trang vải tạm thời, sau khi một nghiên cứu được xuất bản cho thấy "nhân viên y tế sử dụng khẩu trang vải có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn".
"Trong tình trạng thiếu hụt, chính quyền địa phương cần đánh giá và đảm bảo khẩu trang vải sử dụng trong các cơ sở chăm sóc sức khỏe được sản xuất theo tiêu chuẩn tối thiểu kèm thông số kỹ thuật cụ thể đúng đề xuất", theo báo cáo của WHO.
Sử dụng khẩu trang sai có thể làm lây nhiễm
"Mục đích của việc tất mọi người đeo khẩu trang không phải để ngăn chặn hoàn toàn sự lây nhiễm - nó chỉ làm chậm tốc độ lây lan trong cộng đồng", Ben Cowling, giáo sư dịch tễ học và nhà nghiên cứu khẩu trang tại Đại học Y tế Công cộng Hồng Kông, bày tỏ. "Điều đó là hữu ích. Chỉ cần một hiệu ứng nhỏ cũng là có ích."
Tuy nhiên, ông Cowling nhận ra khẩu trang không phải công cụ y tế công cộng hoàn hảo vì người sử dụng có thể mắc lỗi. "Đó là lý do tiềm năng khiến nhiều nghiên cứu chưa công nhận đeo khẩu trang quy mô lớn có hiệu quả trong ngăn ngừa lây nhiễm", ông phân tích.
Dùng khẩu trang sai cách cũng khiến người đeo dễ lây nhiễm hơn. Ảnh minh họa: Shutterstock.
Quan điểm tương tự cũng được đưa ra trong hướng dẫn của WHO.
"Người khỏe mạnh đeo khẩu trang có thể chạm vào mặt thường xuyên hơn mức cần thiết, làm tăng nguy cơ nhiễm virus", các quan chức WHO cảnh báo.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang càn quét khắp thế giới, ông Cowling cho biết những nỗ lực bắt buộc đeo khẩu trang đối với người khỏe mạnh sẽ không thể cản đường virus vào thời điểm này.
"Tôi nghĩ đã quá muộn do virus lan khắp nơi. Những trường hợp được phát hiện bây giờ đều nhiễm bệnh từ hai hoặc ba tuần trước", ông Cowling nói. "Đeo khẩu trang hay không sẽ chẳng có nhiều khác biệt".
Bảo vệ bản thân không cần khẩu trang
Virus Corona thường lây qua các giọt bắn. Những giọt này xuất hiện khi người nhiễm bệnh ho, hắt hơi, thậm chí nói chuyện, sau đó bám vào các bề mặt.
Giới khoa học vẫn đang nghiên cứu về thời gian tồn tại của màn sương khí (aerosol) chứa virus, điều này sẽ quyết định mức quan trọng của khẩu trang.
Cho đến nay, các bằng chứng cho thấy virus không tồn tại trong không khí bên ngoài môi trường bệnh viện. Các thủ thuật nhất định như đặt nội khí quản cho bệnh nhân có thể sương hóa các hạt virus.
Đối với người tự cách ly ở nhà và giãn cách xã hội ở nơi công cộng, màn sương này có thể không phải là mối lo. Nếu không có triệu chứng, chạy bộ ngoài trời một mình là an toàn kể cả khi không đeo khẩu trang.
Tổng kết lại, WHO cho biết, thực hành cách ly bản thân, vệ sinh tốt và giãn cách xã hội là những cách tốt nhất để giữ an toàn. Tổ chức này cho biết họ cũng sẽ cập nhật hướng dẫn dựa trên thông tin mới khi chúng được đưa ra.
