Đức Linh là huyện miền núi, nằm phía tây tỉnh Bình Thuận với nền kinh tế chủ đạo là sản xuất nông nghiệp, trong đó sản xuất lúa chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu sản xuất với diện tích bình quân hơn 21.000ha/năm.
Hiện nay, Đức Linh đang phấn đấu xây dựng huyện nông thôn mới nâng cao theo Bộ tiêu chí quốc gia 2021-2025 của Thủ tướng Chính phủ cũng như hướng tới nền nông nghiệp xanh, bền vững, thân thiện môi trường.
Tuy nhiên, theo UBND huyện Đức Linh thực trạng cảnh quan, môi trường trong các vùng sản xuất chưa thực sự đáp ứng yêu cầu để hướng tới sản xuất bền vững, cũng như tình trạng ô nhiễm môi trường đất, nguồn nước sản xuất do phế thải thuốc BVTV còn xảy ra.
Bên cạnh đó, kết cấu hạ tầng, cảnh quan môi trường còn sơ sài, chưa gắn kết chặt chẽ về phương diện cảnh, mỹ quan trong vùng sản xuất. Bên cạnh đó nhận thức về xây dựng môi trường sản xuất bền vững, hướng tới hiện đại trong nông dân còn nhiều hạn chế, tư duy chưa được đổi mới.
Trước thực trạng trên, ông Huỳnh Văn Tú, Phó Chủ tịch UBND huyện Đức Linh cho rằng, việc xây dựng mô hình “tuyến đường xanh - kênh mương sạch - cánh đồng không rác thải, bao bì thuốc BVTV” là cần thiết.
Điều này nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền trực quan, hướng tới thay đổi nhận thức của người dân và tư duy lãnh đạo, điều hành của các cấp ủy, chính quyền trong xây dựng, cải tạo cảnh quan môi trường sống, sản xuất ở nông thôn. Cũng như hướng tới xây dựng diện mạo mới trong xây dựng nông thôn mới nâng cao tại địa phương.
Do đó, huyện Đức Linh đã có văn bản gửi Văn phòng Điều phối Nông thôn mới tỉnh Bình Thuận đề xuất đăng ký mô hình trên triển khai tại 2 địa điểm xã Nam Chính, nơi đăng ký xây dựng nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025.
Theo đó, mô hình này sẽ nâng cấp 7 km kênh tưới thủy lợi, nhằm tạo thêm tính thẩm mỹ về cảnh quan, đồng bộ về kết cấu để tăng cường khả năng ứng phó thiên tai, hướng tới hình thành cánh đồng mẫu về sản xuất an toàn, bền vững, hiện đại trong xây dựng NTM.
Cùng với đó sẽ trồng hoa, cây xanh dọc trên các tuyến đường giao thông nông thôn, giao thông nội đồng và các tuyến kênh thủy lợi được nâng cấp có liên thông kết nối với nhau trong phạm vi thực hiện mô hình với chiều dài 12km…Tổng kinh phí thực hiện mô hình này hơn 12 tỷ đồng.
Tuy nhiên, trong điều kiện nhận thức và khả năng đóng góp của người nông dân trong đầu tư kết cấu hạ tầng thủy lợi còn nhiều hạn chế, nguồn ngân sách địa phương còn khó khăn. Do đó, huyện Đức Linh cho rằng việc xây dựng mô hình này cần có sự hỗ trợ của Trung ương, tỉnh để thực hiện. Trong đó ngân sách Trung ương cần hỗ trợ 70%, còn lại vốn ngân sách đối ứng của địa phương 20% và nguồn vốn khác 10%.
Theo ông Huỳnh Văn Tú, nếu mô hình được triển khai thì các công trình thủy lợi sau khi nâng cấp sẽ đảm bảo nước tưới tiêu phục sản xuất; nâng năng suất, sản lượng cây trồng và góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân giảm thiểu chi phí sửa chữa, duy tu bảo dưỡng hàng năm do ảnh hưởng của thiên tai mưa lũ…
Cũng như nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền trực quan, hướng tới thay đổi nhận thức của người dân và tư duy lãnh đạo, điều hành của các cấp ủy, chính quyền trong xây dựng, cải tạo cảnh quan môi trường sống, sản xuất ở nông thôn. Hình thành được mô hình mẫu về cảnh quan xanh - sạch - đẹp giữa khu dân cư và vùng sản xuất ở nông thôn gắn với kết cấu hạ tầng đồng bộ, thống nhất theo hướng nông thôn bền vững, hiện đại tạo tiền đề nhân rộng trong quá trình xây dựng NTM ở địa phương.
Bên cạnh đó, việc trồng hoa, cây xanh trên các tuyến đường ngoài tạo được cảnh quan đẹp còn góp phần nâng tỷ lệ che phủ bóng mát, hấp thu bức xạ tạo không khí mát mẻ, trong lành, giúp cân bằng hệ sinh thái và tạo nơi trú ngụ cho các loài chim, bò sát.
Ngoài ra, các công trình sau khi nâng cấp giúp tăng cường khả năng chống chịu an toàn trước thiên tai, nâng cao hiệu quả sử dụng nước tưới… góp phần nâng cao hiệu quả ứng phó trước thiên tai mưa lũ, hạn hán…
Trước đề xuất của huyện Đức Linh về mô hình “Tuyến đường xanh - kênh mương sạch - cánh đồng không rác thải, bao bì thuốc BVTV, mới đây, Văn phòng Điều phối Nông thôn mới tỉnh Bình Thuận đã có văn bản gửi Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương về việc đề xuất mô hình chỉ đạo điểm thuộc Chương trình tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới.