Theo UBND huyện Gò Công Đông (Tiền Giang), từ tháng 2/2013 đến nay, nghêu nuôi khu vực biển Tân Thành có hiện tượng chết bất thường trên diện rộng gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng.
Ông Bùi Văn Tâm ở ấp Kinh Ngang, huyện Gò Công Đông cho biết, nuôi nghêu gặp nhiều khó khăn do nghêu bị bệnh, nhiều cát, giá sụt giảm mạnh trong khi nghêu ở tỉnh phía Bắc liên tục đổ vào Nam với giá cả rẻ hơn.
Ông Trần Văn Vinh có trên 50 ha nuôi nghêu ở ấp Cầu Muống, xã Tân Thành cho biết, do nghêu thịt giá rẻ nên hàng trăm tấn nghêu thương phẩm từ cuối năm 2012 đến nay vẫn chưa thu hoạch. Hiện nghêu nuôi ở nhiều bãi đã chết trắng, ước tính bị thiệt hại trên 90%.
“Đợt nghêu chết này coi như hàng chục tỷ đồng của gia đình tôi trôi theo bọt biển. Giờ chỉ biết chờ sóng biển cuốn vỏ nghêu đi để dọn sạch bãi và tiếp tục hi vọng vào vụ thả nuôi vụ tới. Nghề nuôi nghêu ngày càng rủi ro, người nuôi nhiều kinh nghiệm như tôi cũng chưa biết tính sao. Mấy ngày nay, tất cả các chủ sân nghêu khu vực này cũng bỏ canh bãi vì còn gì đâu mà canh”, ông Vinh chua xót nói.
Vùng nuôi Tân Thành xơ xác vì nghêu chết trắng
Theo ông Lê Hoàng Việt, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Gò Công Đông, diện tích nghêu nuôi bị thiệt hại ở xã Tân Thành tới thời điểm này là 1.121 ha, tỷ lệ thiệt hại 50 - 70%, thậm chí có hộ mất 100%. Tổng sản lượng nghêu chết là 14.266 tấn với giá trị thiệt hại ước tính khoảng 250 tỷ đồng.
Ông Trần Văn Vinh nhận định, nguyên nhân gây chết nghêu năm nay khác với năm 2010 và 2011. Nếu như hai năm trước, nghêu chết theo luồng nước, cứ 3 - 4 sân nghêu chết thì có một sân nghêu không chết và chết nhiều ở các sân ven bờ mà có thể là do tảo độc. Độ mặn thấp và có liên quan đến sức gió, nên ô nhiễm môi trường cũng có thể là nguyên nhân gây chết.
“Thời điểm nghêu chết, gió chướng thổi mạnh khiến nước biển bị xáo trộn mạnh, các chất thải gây hại vốn lắng dưới đáy biển bị đảo lên, hòa tan vào nước biển và bị đẩy vào đất liền làm nghêu chết rải rác. Nhiều mẫu đá trầm tích dưới đáy biển bị sóng đẩy vào trong bờ mà trước đây chưa hề thấy. Các ngày qua, gió ngừng thổi nên chất độc này lắng xuống đáy, nghêu lại “ăn lọc” trúng các chất này nên chết nhiều nhất”, ông Vinh phân tích.
Trong khi đó, kết quả quan trắc môi trường tại vùng nuôi nghêu tập trung khu vực ven biển Tân Thành của Chi cục Thủy sản Tiền Giang cho thấy, các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ mặn, pH, COD… đều nằm trong giới hạn sinh trưởng và phát triển bình thường của nghêu nuôi. Hiện tại, các yếu tố dịch bệnh gây chết nghêu cũng đang được Sở NN-PTNT, Chi cục Thú y cùng với Trung tâm Thú y vùng 4 tiến hành khảo sát, lấy mẫu kiểm nghiệm để tìm nguyên nhân.
Tuy nhiên, điều đáng nói, trong 2 năm qua nghêu nuôi chết hàng loạt trên diện rộng, tính chỉ riêng khu vực biển Tân Thành (Tiền Giang) đã thiệt hại gần 500 tỷ đồng, còn nếu tính cả khu vực ĐBSCL lên hàng ngàn tỷ. Tổng cục Thủy sản, Cục Thú y, các Viện, Trường vào cuộc xác định tác nhân chính gây nghêu chết.
Sau nhiều cuộc điều tra, lấy mẫu phân tích; hội thảo nhưng kết quả cuối cùng mà Tổng cục Thủy sản công bố chỉ là “vi khuẩn nội bào Perkinsus sp cùng với độ mặn cao là một trong những tác nhân gây chết nghêu”. Năm 2012 nghêu nuôi phát triển bình thường thì việc xác định tác nhân gây nghêu chết hàng loạt đi vào “quên lãng”. Vậy là tác nhân chính gây chết nghêu đến nay vẫn chưa tìm ra. Giờ đây nghêu tiếp tục chết, người dân cũng lại “hoang mang” vì không biết chết do đâu, làm thế nào để phòng trị?
