Nhiều người dân ở Cương Gián lo lắng khi thấy những người đi XKLĐ sang Hàn Quốc bỏ ra ngoài bị trục xuất về VN
Xung quanh sự cố lao động Việt Nam phá vỡ hợp đồng, cư trú bất hợp pháp ở Hàn Quốc, làm đau đầu các cơ quan quản lý trong việc hoạch định chính sách lao động và quản lý người nước ngoài ở Hàn Quốc, ảnh hưởng đến uy tín của lao động Việt Nam làm ăn chân chính. Xung quanh vấn đề này, NNVN đã trao đổi với một số người trong cuộc. 
>> Giấc mơ bên bờ vực
>> XKLĐ sang Hàn Quốc: Thăng hoa và nguy cơ sụp đổ!
Thông tin từ Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, từ 2004 đến nay tổng số lao động Việt Nam làm việc tại Hàn Quốc lên tới 62.971 người. Đa số lao động Việt Nam được chủ sở hữu lao động Hàn Quốc đánh giá cao về sự chăm chỉ, cần cù, sáng tạo. Chính vì vậy số lượng lao động Việt Nam được chủ sử dụng lao động lựa chọn luôn dẫn đầu so với 14 quốc gia khác.
Thế nhưng, thời gian gần đây số lượng người lao động nước ngoài, đặc biệt là lao động Việt Nam vượt rào, cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc đang ngày một gia tăng ở mức báo động, làm ảnh hưởng xấu đến thị trường lao động Việt Nam tại Hàn Quốc cũng như quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Hàn Quốc.
Theo thống kê của Bộ Lao động và Việc làm Hàn Quốc, trong tổng số hơn 60.000 lao động Việt Nam hiện đang làm việc tại Hàn Quốc, có 8.780 người đang cư trú bất hợp pháp (chiếm 14,8%), đứng đầu các quốc gia về số lượng người cư trú bất hợp pháp ở Hàn Quốc. Trong đó, Hà Tĩnh chiếm đông nhất so các tỉnh thành trong cả nước với hơn 5.000 lao động. Và số lao động phá vỡ hợp đồng, cư trú bất hợp pháp lên đến hàng ngàn người. Riêng xã Cương Gián, huyện Nghi Xuân chiếm đến trên 1.300 người.
Ông Nguyễn Xuân Thông, Phó Giám đốc Sở LĐ-TBXH Hà Tĩnh cho biết, có 3 dạng lao động vi phạm. Một là những lao động sau khi hết hợp đồng làm việc chưa muốn trở về nước đã trốn ra ngoài để tránh bị cơ quan chức năng bắt về; thứ hai, nhiều lao động gian lận trong quá trình khám sức khỏe và không có nguyện vọng làm việc trong ngành mình đăng ký (nông nghiệp và ngư nghiệp) nên bỏ trốn ngay tại sân bay; một nguyên nhân nữa, người lao động phá vỡ hợp đồng nơi Cty mình đã ký để chuyển sang các công ty khác có thu nhập cao hơn và cư trú bất hợp pháp.
Lãnh đạo một số đơn vị đào tạo lao động đi xuất khẩu sang Hàn Quốc tại Hà Tĩnh cho biết: Sự cố trên xảy ra kể từ cuối 2009 đến nay là có nguyên cớ bởi trước đây, các trung tâm việc làm đều có chỉ tiêu trực tiếp xuất khẩu lao động, nhưng đầu năm 2010 Bộ LĐ-TB- XH ban hành chủ trương mỗi tỉnh chỉ có một đầu mối XKLĐ do Sở LĐ-TB-XH tỉnh đó quản lý điều hành. Và cũng từ đây số lượng lao động xuất khẩu sang Hàn Quốc bắt đầu ồ ạt bởi ai có nhu cầu đều được tham gia, dẫn đến việc tuyển chọn, học tiếng và khám sức khỏe không được chặt chẽ.
Ông Jung Jin Young – Giám đốc Cơ quan Phát triển nguồn nhân lực Hàn Quốc (HRD) tại Việt Nam cho biết, bên cạnh các giải pháp Việt Nam đưa ra, phía Hàn Quốc sẽ thực hiện một số biện pháp để đối phó với lao động Việt Nam cư trú bất hợp pháp như: Sử dụng lực lượng Cảnh sát Tư pháp thường xuyên tổ chức truy quét những lao động vi phạm; phạt tiền đến 40 triệu won đối với các chủ sử dụng lao động bất hợp pháp và lao động cư trú bất hợp pháp, ngoài ra lao động nào chống đối sẽ bị phạt tù tối đa 12 tháng, nếu không nộp phạt buộc phải cải tạo lao động đủ số tiền nộp phạt mới tha.
Có nhiều trường hợp không thuộc tiếng Hàn, cũng có nhiều trường hợp bị các loại bệnh truyền nhiễm nhưng đều lọt sàng và khi xuống sân bay bên Hàn Quốc số lao động này phải tìm cách bỏ trốn nếu không phía tiếp nhận lao động phát hiện sẽ trục xuất về nước.
Trong buổi tọa đàm về các biện pháp ngăn ngừa lao động cư trú bất hợp pháp ở Hàn Quốc tại xã Xuân Thành, huyện Nghi Xuân mới đây, ông Đào Công Hải, Cục phó Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB-XH) cho biết: Để khắc phục tình trạng lao động Việt Nam phá vỡ hợp đồng, cư trú bất hợp pháp ở Hàn Quốc, Bộ đã đề ra một số giải pháp trước mắt như tuyên truyền, vận động người thân kêu gọi lao động đang cư trú bất hợp pháp phải về nước trong thời gian sớm nhất; phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí kịp thời đăng công khai các vấn đề liên quan đến chính sách, biện pháp xử lý người cư trú bất hợp pháp ở Hàn Quốc.
Đồng thời sẽ thay đổi cách thức tuyển chọn lao động trong ngành nông nghiệp và ngư nghiệp; sửa đổi quy định về mức phạt đối với người vi phạm; hạn chế tuyển lao động ở các xã, phường có tỷ lệ lao động cư trú bất hợp pháp cao; áp dụng hình thức đặt cọc hoặc bảo lãnh để chống bỏ trốn và cư trú bất hợp pháp; làm tốt công tác định hướng; thực hiện tốt việc khám sức khỏe ban đầu tránh tình trạng lao động bỏ trốn ngay tại sân bay; xác định ngành nghề phù hợp cho người lao động ngay từ lúc sơ tuyển…
