Bước ngoặt công nghệ chế biến giống lúa của Vinaseed Quảng Nam

Tạo dựng uy tín

Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam có tiền thân từ Trạm giống Điện Bàn, thành lập năm 1985, trực thuộc Bộ NN-PTNT. Đến năm 1990, Trạm đổi tên thành Trạm Giống cây trồng Trung ương miền Trung. Năm 2002, đơn vị này hợp nhất với Nông trường Chiên Đàn và Trại thực nghiệm Giống nông nghiệp Bình Trung để trở thành Công ty Giống Nông - Lâm nghiệp Quảng Nam.

3 năm sau (2005), theo chủ trương của tỉnh Quảng Nam, Công ty thực hiện cổ phần hóa và trở thành thành viên của Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam – Vinaseed. Qua 11 năm hoạt động, năm 2016, Công ty thực hiện tái cấu trúc và đổi tên thành Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam (Vinaseed Quảng Nam).

Sau khi cổ phần hóa, đơn vị đã trải qua không ít những khó khăn như lực lượng lao động mỏng, hệ thống cơ sở vật chất xuống cấp... Tuy nhiên đến nay, sau gần 20 năm, với sự nỗ lực của các cán bộ, nhân viên, Vinaseed Quảng Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể, khẳng định vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực giống cây trồng tại khu vực miền Trung.

Minh chứng rõ ràng nhất là hiện nay, trung bình mỗi năm Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam cung ứng ra thị trường khoảng 15.000 tấn hạt giống các loại với diện tích sản xuất lên đến 2.000ha. Bộ giống của Vinaseed đã có mặt ở hầu hết các địa phương từ đồng bằng đến miền núi. Với chất lượng vượt trội, nhiều giống lúa đã được các tỉnh, thành đưa vào cơ cấu chính, cho hiệu quả cao trong từng vụ sản xuất.

Ông Nguyễn Văn Chính, Giám đốc Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam cho biết, tại khu vực miền Trung, những sản phẩm giống lúa của Công ty đang chiếm đến 40% thị phần. Với sự hỗ trợ từ Vinaseed, Công ty đã từng bước vượt qua khó khăn, xây dựng lòng tin với nông dân và ngành chức năng, trở thành doanh nghiệp hàng đầu về lĩnh vực giống cây trồng trong khu vực.

Từ tiền đề này, đơn vị đã đề ra kế hoạch, tầm nhìn phát triển trong giai đoạn tiếp theo. Theo đó, kế hoạch năm 2025, tổng sản lượng đơn vị cung ứng ra thị trường 18.000 tấn giống các loại. Những năm sau đó, trung bình mỗi năm tăng trưởng từ 20 – 25%, tầm nhìn đến năm 2030 đạt 40.000 tấn, chiếm trên 60% thị phần ở khu vực duyên hải Nam Trung Bộ.

“Dự kiến vào năm 2026, chúng tôi sẽ tiếp tục mở rộng liên kết sản xuất lên đến 3.000ha. Trong các mô hình liên kết, Công ty sẽ đầu tư giống, phân bón, thuốc BVTV cùng với hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm nông sản để cung cấp gạo cho 2 công ty thành viên của Vinaseed là Vinarice và Agrifood cũng như các công ty lương thực lớn trong nước. Những sản phẩm cung cấp có chất lượng cao, truy xuất nguồn gốc rõ ràng, đáp ứng được yêu cầu cho xuất khẩu”, ông Chính nói.

Tuy nhiên, với thực trạng hạ tầng, máy móc thời gian qua thì để thực hiện được mục tiêu này sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều năm qua, Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam sử dụng hệ thống trang thiết bị phục vụ công tác chế biến dù đáp ứng được tiêu chuẩn về hạt giống của Bộ NN-PTNT nhưng công suất thấp, chỉ đạt khoảng 1,5 tấn/giờ.

“Chưa kể các máy này cần nhiều nhân công. Vào chính vụ, chúng tôi phải cho hoạt động cả 7 máy nên phải cần đến gần 30 lao động nhưng do công suất nhỏ nên có nhiều thời điểm sản phẩm không đủ để cung cấp theo nhu cầu thị trường. Đây là trăn trở của Công ty cũng như lãnh đạo Vinaseed. Vì vậy, thay đổi công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm là xu hướng tất yếu để Công ty theo kịp với sự phát triển chung của xã hội”, ông Chính chia sẻ.

Bước ngoặt cho sự phát triển bền vững

Từ những trăn trở đó, đầu năm 2024, Vinaseed đã đầu tư nhà máy chế biến và bảo quản giống cây trồng cho Vinaseed Quảng Nam với kinh phí 50 tỷ đồng trên diện tích 2.600m2, đặt ngay sau trụ sở Công ty (địa chỉ tại km 943, Quốc lộ 1A, khối phố Bồ Mưng 1, phường Điện Thắng Bắc, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam). Sau 6 tháng thi công, hiện nhà máy đã hoàn thiện và bắt đầu đi vào hoạt động.

Với các trang thiết bị, dây chuyền máy móc hiện đại, nhà máy chế biến đạt công suất lên tới 15 tấn sản phẩm/giờ, gấp 10 lần so với trước đây; sản lượng sản xuất hàng năm 30.000 tấn giống (công suất toàn nhà máy 40.000 tấn/năm). Đặc biệt, với việc hoàn thiện các công đoạn trong dây chuyền sản xuất bao gồm máy cắt gié, máy sàng kích thước, máy sàng trọng lượng, máy tách gạo..., sẽ cho ra sản phẩm cuối cùng đạt chất lượng cao nhất, đáp ứng được yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.

“Qua nhiều hệ thống máy sàng, lọc, các tạp chất như đất đá, rơm rạ, lúa lép, lúa lửng sẽ được phân loại rạch ròi, sau đó cho ra hạt lúa giống sạch, chắc, chất lượng đảm bảo. Cùng với năng suất đạt được của hệ thống hiện tại, chúng tôi khẳng định thời gian tới sẽ phục vụ tốt hơn cho bà con nông dân, giải quyết triệt để được bài toán sản xuất chưa đáp ứng đủ trong nhiều thời điểm ở một số mùa vụ vừa qua”, ông Nguyễn Văn Chính, Giám đốc Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam nói.

Cũng theo ông Chính, song song với chế biến, nhà máy còn khép kín dây chuyền từ khâu sấy sản phẩm đầu vào với hệ thống sấy đạt công suất lên đến 160 tấn/ngày. Ngày nay, khi lực lượng lao động trong nông nghiệp càng ngày càng ít, cùng với biến đổi khí hậu, vào thời điểm thu hoạch thường gặp mưa nên vấn đề phơi, sấy sản phẩm của bà con rất rủi ro, dẫn đến chất lượng nảy mầm của hạt giống cũng như lúa thương phẩm bị ảnh hưởng. Ngoài ra, lúa sau thu hoạch của bà con cũng không đảm bảo sự đồng đều về độ ẩm khi sử dụng làm hạt giống.

“Với hệ thống dây chuyền chế biến và bảo quản hạt giống hiện đại mới được đầu tư, sau khi thua mua lại sản phẩm của bà con và đưa vào sấy, chúng tôi có thể kiểm soát và xử lý được độ ẩm trong hạt giống để chuyển qua quy trình chế biến. Ngoài ra, các sản phẩm của Công ty cũng được bảo quản trong kho với sức chứa 2.000 tấn (hiện tổng kho chứa của đơn vị là 10.000 tấn) được xây dựng kiên cố, vững chắc, an toàn trong mọi điều kiện thời tiết. Do vậy, tất cả các sản phẩm sau khi đưa ra thị trường và đến với người tiêu dùng sẽ đạt chất lượng tốt nhất”, ông Chính cho hay.

Trong quá trình phát triển, Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật như chứng nhận ISO 9001 và Huân chương Lao động hạng 3; Top 4 doanh nghiệp giống cây trồng Việt Nam; Top 1 doanh nghiệp giống cây trồng khu vực miền Trung.

Ngoài hoạt động sản xuất, kinh doanh, đơn vị còn rất chú trọng đến các hoạt động xã hội, thiện nguyện. Vào thời điểm dịch Covid-19, Công ty đã hỗ trợ hàng trăm suất gạo tình thương cho người dân, hay những suất học bổng cho các học sinh nghèo vượt khó vào dịp Tết Nguyên đán. Đây là minh chứng cho tình cảm gắn bó giữa đơn vị với những người làm ra hạt gạo nuôi sống đất nước.