“Cảo thơm lần giở” một lần nữa chứng minh khả năng lao động miệt mài và khoa học của một nhà nghiên cứu bậc nhất Việt Nam. “Cảo thơm lần giở” được Hữu Ngọc viết trong 2 năm gần đây, nghĩa là sức làm việc của ông vẫn bền bỉ ở tuổi ngoài 100.
Hữu Ngọc nói về “Cảo thơm lần giở” bằng sự khiêm tốn và mẫn tiệp: “Tôi vượt qua ngưỡng cửa một thế kỷ với nhiều ngẩn ngơ, vì hầu hết người thân và bạn bè đã yên nghỉ ở cõi nhớ thương. Để cảm thấy đỡ cô đơn và trống rỗng, người già thường sống lại những sự việc đã qua, theo kiểu Marcel Proust “đi tìm thời gian đã mất” vậy!”.
“Cảo thơm lần giở” như một cuốn từ điển danh nhân, được xếp theo thứ tự A,B,C…Bạn đọc dễ dàng tìm hiểu cuộc đời và sự nghiệp của những gương mặt lừng lẫy cổ kim trong một lĩnh vực, từ Phật Thích Ca, Chúa Jésus, Muhammad, Khổng Tử, Tôn Tử, Sokrates, Hegel, Sartre, Darwin, Einstein, Shakespeare, Cesvantes, Dante, Goethe, Dostoyevsky, Lỗ Tấn, Tagor, Molière, Kennedy, Mandela, Leona de Vinci, Picasso, Guitry...
Đặc biệt, trong 180 vị lỗi lạc mọi thời đại, Hữu Ngọc trân trọng giới thiệu 4 nhân vật nổi tiếng của nước ta có sức ảnh hưởng toàn cầu là Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Chí Minh và Thích Nhất Hạnh.
“Cảo thơm lần giở” được biên soạn theo tiêu chí nào? Nhà văn hóa Hữu Ngọc biện giải: “Cuộc hành hương tìm về quá khứ của bản thân tác giả đã đem lại cho tác giả chút bình thản để hồi tưởng những chuyện riêng tư và cả những sự kiện quốc gia và quốc tế đương thời…
Trong quá trình hồi tưởng, tác giả luôn băn khoăn về ý nghĩa các sự việc đã qua, rồi từ đó suy ngẫm về ý nghĩa đời người và phận người…
Có phải ai cũng như danh họa Gauguin để có thể dùng một bức họa giải đáp mấy câu hỏi siêu hình muôn thuở: Chúng ta từ đâu đến? Chúng ta là ai? Chúng ta đi đâu?... Cuộc hành hương của tác giả rẽ sang ngả khác: qua thư tịch, đi ‘gõ cửa’ các danh nhân thế giới để tìm những giải đáp cho câu hỏi trên. Thành quả ‘tầm sư’ ấy là cuốn sách này!”.
Nhà văn hóa Hữu Ngọc sinh năm 1918 tại phố Hàng Gai- Hà Nội. Ông từng đảm nhiệm cương vị Tổng biên tập cho 3 tờ báo đối ngoại là “Tia lửa” (tiếng Pháp) “Việt Nam tiến lên” (tiếng Anh), Nghiên cứu Việt Nam (song ngữ Anh- Pháp). Ông lập gia đình với một nữ bác sĩ nhi khoa nhỏ hơn mình 11 tuổi, và có ba người con được sinh vào các năm 1952, 1954 và 1956.
Hữu Ngọc là nhà nghiên cứu uy tín quốc tế. Những học giả trên thế giới khi muốn tìm hiểu về Việt Nam, đều tìm đến những tác phẩm của Hữu Ngọc, mà tiêu biểu nhất là cuốn sách “Viet Nam: Tradition and change” (Việt Nam: Truyền thống và đổi thay) từng được Ohio University -Mỹ in ấn rất trang trọng.