Còn khoảng trống lớn trong hợp tác đầu tư nông nghiệp Việt Nam - Hoa Kỳ

Đầu tư của doanh nghiệp Hoa Kỳ vẫn còn khá khiêm tốn

Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tính đến hết tháng 12/2022, tổng các dự án FDI của Hoa Kỳ còn hiệu lực trong lĩnh vực nông nghiệp chỉ là 13 dự án với tổng số vốn đăng ký đạt 149 triệu USD, chiếm chưa tới 1,3% tổng vốn FDI của Hoa Kỳ vào Việt Nam. Có thể con số này chưa thể hiện tình hình thực sự trong đầu tư của Hoa Kỳ vào nông nghiệp Việt Nam do nhiều doanh nghiệp Hoa kỳ đầu tư vào Việt Nam thông qua các công ty con ở các thị trường khác như Singapore, Hồng Kông… Nhưng số liệu ít ỏi này cũng cho thấy khoảng trống lớn trong hợp tác đầu tư có thể lấp đầy qua khai thác tốt hơn nữa tiềm năng và thế mạnh của hai bên.

Với mong muốn tạo cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ gặp gỡ, tìm kiếm cơ hội hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, sáng 8/11, Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ NN-PTNT) tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam - Hoa Kỳ với sự tham dự của ông Marc Elrich, Thị trưởng hạt Montgomery và đoàn công tác từ bang Maryland (Hoa Kỳ).

Theo Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, trong lĩnh vực nông nghiệp, đầu tư của doanh nghiệp Hoa Kỳ vẫn còn khá khiêm tốn, chưa tương xứng với tiềm năng của hai nước.

Hoa Kỳ hiện là đối tác thương mại và đầu tư quan trong hàng đầu của Việt Nam. Thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Hoa Kỳ liên tục tăng trưởng trong những năm gần đây và đã hai năm liên tiếp đạt mốc trên 100 tỷ USD. Xuất khẩu sang Hoa Kỳ chiếm tới 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đi thế giới và Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Hoa Kỳ.

Về đầu tư, Hoa Kỳ cũng đứng thứ 11 trên tổng số 143 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với tổng vốn đăng ký FDI còn hiệu lực tính đến tháng 10/2023 là 11,8 tỷ USD và 1.306 dự án. Dòng vốn đầu tư trực tiếp từ Hoa Kỳ đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển của Việt Nam với những dự án quy mô lớn, góp phần tạo dựng cho Việt Nam chỗ đứng ngày càng vững chắc trong chuỗi cung ứng trên toàn cầu.

“Việt Nam và Hoa Kỳ đã xác lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vào tháng 9 vừa qua nhân chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden. Hy vọng rằng, trong thời gian tới đây, những hợp tác mới mang tính đột phá, sâu sắc và hiệu quả sẽ được triển khai giúp Việt Nam thâm nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu”, ông Tuấn bày tỏ kỳ vọng.

Đầu tư nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là một lựa chọn

Theo đại diện Vụ Hợp tác quốc tế, Hoa Kỳ với thế mạnh về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo có thể hợp tác với phía Việt Nam để cùng phát triển một ngành nông nghiệp sôi động, hiện đại và bền vững, không chỉ mang lại lợi ích cho đất nước mà còn góp phần đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu.

Lấy ví dụ về hợp tác hiệu qua về khoa học công nghệ giữa hai nước, ông Tuấn thông tin về hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong việc sản xuất vacxin dịch tả lợn Châu Phi. Dù gặp nhiều khó khăn do triển khai trong giai đoạn Covid, đến nay, 2 doanh nghiệp Việt Nam đã sản xuất được vacxin dịch tả lợn Châu Phi và đang cho lưu thông trên thị trường.

Ngoài ra, công ty Cargill vừa khánh thành nhà máy thức ăn chăn nuôi hiện nhất châu Á tại Đồng Nai, hay như Pepsico cung cấp cho nông dân những giống khoai tây tiêu chuẩn quốc tế, hỗ trợ phương pháp tưới tiêu, quan trắc thời tiết ứng dụng công nghệ cao… Ông Tuấn cho rằng những đóng góp này đang đem lại những chuyển đổi mới cho ngành nông nghiệp Việt Nam.

Ông Nguyễn Trường Duy, đại diện Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường (Bộ NN-PTNT) cho biết, đầu tư nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đang là một trong những lĩnh vực ưu tiên của ngành nông nghiệp hiện nay.

Ngành nông nghiệp thu hút ngày càng nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn trong nước quan tâm, tìm hiểu và đã đầu tư với quy mô lớn, đặc biệt là các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Giai đoạn 2012 - 2020, số lượng các doanh nghiệp nông - lâm - thủy sản tăng gần 3,1 lần, từ 3.517 doanh nghiệp lên 10.766 doanh nghiệp. Riêng năm 2018 có 1.847 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới. Nếu tính cả doanh nghiệp chế biến nông - lâm - thủy sản và doanh nghiệp thương mại hàng lương thực thực phẩm thì có gần 50.000 doanh nghiệp.

Bên cạnh sự tăng lên của doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nông nghiệp, một số tập đoàn lớn cũng đẩy mạnh đầu tư vào nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như Vingroup, Hoàng Anh Gia Lai, Pan Group, Masan, Him Lam, Viettel, FLC, T&T… Hầu hết các tập đoàn lớn khi đầu tư vào nông nghiệp đều áp quy trình công nghệ hiện đại, bước đầu tạo hiệu ứng lan tỏa trong sản xuất nông nghiệp.

Việc đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao sẽ giúp giảm tác động đến biến đổi khí hậu từ sản xuất nông nghiệp; nâng cao trình độ sản xuất, nâng cao năng suất chất lượng, đảm bảo an ninh lương thực, dinh dưỡng chung; tạo ra các sản phẩm giá trị gia tăng cao, nâng cao hiệu quả đầu tư; tạo được kênh kết nối thị trường tiêu thụ, đảm bảo sự thông suốt nguồn cung lương thực, thực phẩm…

Ông Marc Elrich, Thị trưởng hạt Montgomery, bang Maryland (Hoa Kỳ) cho biết, sự tham gia của các cơ quan Hoa Kỳ tại diễn đàn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị cho các sản phẩm nông sản Việt Nam xuất khẩu sang thị trường nước này. Ông cho rằng hai bên cần tăng cường kết nối không chỉ ở các cơ quan quản lý nhà nước mà còn từ cấp các trường đại học, viện nghiên cứu, nơi có nguồn thông tin quý giá, tạo cơ sở để các doanh nghiệp xúc tiến kết nối, đầu tư.