Đại tang trên núi

Một bầu không khí đau buồn tang tóc như những đám mây mù đang bao phủ khắp các đỉnh núi của xã nghèo La Pán Tẩn (Mù Cang Chải, Yên Bái). Đã mấy ngày nay trong các bản Trống Páo Sang, Trống Tông, La Pán Tẩn tiếng khóc than của người vợ mất chồng, con mất mẹ, cha mất con không lúc nào ngớt. Sự mất mát quá lớn, 18 người chết và mất tích, 2 người bị thương đổ ập xuống đầu người dân xã nghèo trên núi...

>> Tang thương La Pán Tẩn

Chị Thào Thị Sâu ở bản Trống Páo Sang mới sinh con vừa tròn một tháng, suốt đêm qua chị không chợp được mắt khi hay tin chồng là Lý A Lềnh đi mót quặng cùng một số người trong bản đã chết trong vụ lở núi sáng qua đến giờ vẫn chưa tìm thấy xác. Trời chưa sáng rõ mặt người chị đã cùng đứa con gái là Lý Thị Pàng dắt díu nhau lên núi tìm chồng. Chị ôm thằng Lý A Chu còn đỏ hỏn trong bọc vải, ngồi sụp xuống ven đường khóc nức nở nhìn xuống bãi đất mới sạt sáng hôm qua đỏ như máu.

Chị Thào Thị Sâu cạn khô nước mắt vì khóc chồng

Mấy ngày nay mưa to, chồng chị cùng mấy người trong bản rủ nhau đi mót quặng bán kiếm tiền để mua sữa cho thằng Lý A Chu và may quần áo cho con Lý Thị Pàng đi học. Chị không biết bản Trống Páo Sang bao nhiêu người đi mót quặng, nhưng có 7 người bị đất đá vùi lấp, 5 người đã tìm thấy xác chiều qua, còn chồng chị và Lý A Xinh vẫn chưa tìm thấy xác. Con Pàng gục xuống phiến đá khóc như mưa, nước mắt của nó dễ chừng làm tan chảy cả phiến đá. Cả gia đình chị đều trông vào đôi cánh tay lao động của chồng, thế là hết từ nay chị và các con biết trông cậy vào ai? Ba mẹ con ôm nhau khóc, khiến tôi không cầm được nước mắt.

Ông Lý A Páo ở bản Trống Tông hai mắt đỏ hoe đi vẩn vơ quanh bãi đất đá, cháu ông là Lý A Cu bị đất đá vùi lấp chưa tìm thấy xác. Ông bảo: Thằng Cu năm nay 22 tuổi có một vợ hai con, một đứa đã chết vì ốm. Thằng Cu theo người ta đi mót quặng kiếm tiền mua gạo... Nói chỉ được mấy câu như thế ông Páo khóc nấc lên.

Chiều 7/9, lực lượng cứu hộ tìm được 14 xác người và đưa đi cấp cứu 2 người bị thương. Ba xác người tìm thấy sau cùng sáng 8/9 mọi người mới khiêng được ra khỏi khu sạt lở để tổ chức chôn cất. Xác của Hảng A Sùng đặt ngay bên vệ đường, mọi người mới tắm rửa và mặc quần áo mới cho anh. Những người thân trong gia đình ngồi quanh xác anh khóc than, họ đặt trên ngực anh một bọc cơm và một miếng thị luộc phía dưới là đôi giày đen cùng bộ quần áo thường ngày anh vẫn mặc, còn đôi chân anh bây giờ là đôi giày làm bằng giấy cho anh về trời.

Người thân quanh xác anh Hảng A Sùng

Từng người đến gọi tên Sùng xúc cơm bón cho anh, nhưng Sùng không ăn được nữa rồi, lại khóc. Người mẹ già của Sùng đã ngoài bảy mươi ngồi chống chiếc gậy trúc lặng lẽ khóc. Vợ Sùng thì đặt tay lên thi thể chồng khóc không thành tiếng, chị đã khóc suốt đêm qua, khô cạn cả nước mắt. Sùng năm nay mới 30 tuổi đang học Cao đẳng Nông nghiệp Sơn La, ước mơ của Sùng sau khi học xong sẽ về La Pán Tẩn mang kiến thức giúp bà con làm ra nhiều hạt thóc, bắp ngô đuổi cái đói cái nghèo ra khỏi cửa. Đang kỳ nghỉ hè còn mấy ngày nữa mới nhập trường, nghe mọi người nói mưa quặng lộ ra nhiều Sùng cùng mấy người trong bản La Pán Tẩn lên núi mót quặng bán kiếm ít tiền mang đi học. Sùng mới bước xuống suối xúc được mấy gầu đất lên chưa kịp đãi thì đất đá từ trên cao đổ ập xuống cuốn đi. Tôi không dám nhìn mặt Sùng, gương mặt anh thâm tím và bị biến dạng khá nhiều.

Bản La Pán Tẩn có 9 người chết, tất cả số họ đều là anh em họ hàng. Đau đớn nhất là gia đình ông Hảng A Sử, ông có 5 đứa con cháu đi mót quặng thì 4 đứa chết, một đứa bị thương đang nằm điều trị tại Bệnh viện Nghĩa Lộ  (TX Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái) chưa biết sống chết ra sao. Ông Sử năm nay 67 tuổi, hình như một mắt ông đã hỏng, con mắt còn lại thì đã mờ, nay càng mờ hơn khi nghe tin 2 con trai chết là Hảng A Chua, Hảng A Sú và con dâu Sùng Thị Dở cùng cháu trai là Hảng A Giàng. Người ta đã tìm thấy xác 3 đứa còn xác thằng Chua thì chưa thấy đâu.

Tai hoạ ập xuống đầu gia đình ông Hảng A Sủ quá lớn, ông như người mất hồn ngồi bó gối nghênh nghếch nhìn trời, vợ ông đã chết vì bệnh tật, nỗi đau chưa nguôi thì nay tới lượt ba đứa con và một đứa cháu chết vì lở núi. Nhìn gương mặt đau khổ của ông già gần bảy mươi tuổi tôi không khỏi nghẹn lòng: Trời ơi, đau đớn quá, sao trời bắt tội con người kia đến vậy?

Ông Hảng A Sủ đau đớn mất 3 đứa con và 1 đứa cháu

Bước vào ngôi nhà của Hảng A Chua, một không khí lạnh lẽo đến rợn người. Từ hôm qua ngôi nhà không có ai đốt lửa, vợ của Hạng A Giàng là Lùng Thị Dê đang có thai người như điên như dại khi nghe tin chồng chết, cô đang lên núi làm ma cho chồng, hai đứa em chồng là Hảng Thị La đang học lớp 9 và Hảng Thị Sông đang học lớp 6 sợ quá không dám ngủ ở nhà. Bây giờ trong ngôi nhà này chỉ còn ba người phụ nữ, tôi nhìn quanh không có gì đáng giá ngoài những túm ngô còn nguyên cả vỏ treo tòng teng trên bếp. Những lao động chính của gia đình này đều đã ra đi, ba người phụ nữ còn lại sẽ sống như thế nào đây? Ai giúp họ cày ruộng, ai giúp họ tra ngô, bổ củi?

Tôi theo người thanh niên biết nói tiếng phổ thông qua nhà ông Hảng Sông Dê, con dâu ông là Sùng Thị Dở chết trong trận lở núi đã tìm thấy xác, nhưng thi thể nát bấy, cụt đầu và mất một chân vì bị đá nghiền. Ông Dê ngồi lặng yên bên bếp lửa, gương mặt thất thần. Những người trong bản vừa giúp ông ghép cỗ quan tài của chính ông cho con dâu. Tôi hỏi ông: Sao không đóng bộ quan tài khác mà phải lấy quan tài của ông cho con dâu? Ông lắc đầu, nước mắt ầng ậc trong khoé mắt: Con dâu chết rồi, còn tiếc gì nữa...

Khi xuống tới chân núi tôi nghe tin đoàn cứu hộ cứu nạn đã tìm thấy 3 thi thể nạn nhân nữa, nhưng không xác định được danh tính vì mặt mũi, thân thể đều đã biến dạng không thể nào nhận ra. Một người trong đoàn cứu hộ bảo tôi: Chỉ có 2 thi thể là chuẩn xác, còn thi thể thứ ba là gom các bộ phận tay, chân bị đứt lìa nhặt dọc con suối thành một đống, nên tính thành 3 thi thể...

Vách nhà dỡ ra làm áo quan

Tôi rùng mình ngước nhìn dãy núi La Pán Tẩn, mây trắng bao phủ khắp các đỉnh núi như những dải băng tang rồi tự hỏi: Một đám đại tang của người dân nghèo vùng cao, có lẽ thế mà trời đất cũng đội tang cùng người dân La Pán Tẩn?