Sau gần 9 năm được phê duyệt, dự án sản xuất phân bón tại xã Sơn Nam đến nay vẫn chỉ là bãi hoang tàn. Ảnh: Đào Thanh.
Dự án sản xuất phân bón 9 năm chỉ để… tận thu khoáng sản
Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang được UBND tỉnh Tuyên Quang cấp giấy chứng nhận đầu tư thực hiện Dự án “Cơ sở sản xuất phân bón NPK tại thôn Bình Man, xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương” ngày 15/10/2013.
Theo đó, tổng mặt bằng được chấp thuận xây dựng cơ sở sản xuất phân bón NPK là 2ha, gồm các hạng mục như: Nhà xưởng, nhà điều hành, công trình phụ trợ, trạm biến áp…
Mục tiêu của Dự án sản xuất phân bón NPK tại huyện Sơn Dương của Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang là sản xuất phân bón NPK nhưng sau gần 9 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đầu tư, dự án sản xuất phân bón chưa đi vào hoạt động theo kế hoạch mà chỉ thấy nhiều lần cơ quan chức năng của tỉnh Tuyên Quang chấp thuận, rồi ra hạn cho đơn vị này tận thu quặng fenspat nghèo. Cùng với đó hàng loạt những sai phạm do công ty này gây ra khiến dư luận bức xúc.
Cụ thể, ngày 30/12/2015, tại Văn bản số 259 Báo cáo đề xuất xử lý sai phạm của doanh nghiệp theo chỉ đạo của UBND tỉnh tại văn bản số 288/UBND-TNMT ngày 5/10/2015 nêu rõ: Ngày 16/12/2015 Chánh Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tuyên Quang đã ra Quyết định số 20 xử lý vi phạm đối với doanh nghiệp tư nhân Hữu Thắng Tuyên Quang trong lĩnh vực bảo vệ môi trường do có hành vi vi phạm hành chính như không lập, phê duyệt kế hoạch quản lý môi trường theo quy định tại Điểm e, Khoản 1, Điều 9 của Nghị định số 179 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường với mức phạt là 90 triệu đồng.
Thanh tra Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Tuyên Quang cũng quyết định thu hồi 18.470m3 quặng fenspat nghèo do doanh nghiệp tư nhân Hữu Thắng Tuyên Quang đổ thải tại Công ty TNHH fenspat An Bình để đấu giá nộp ngân sách Nhà nước theo quy định của pháp luật.
Tại buổi làm việc ngày 23/10/2015 của Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Sơn Dương, UBND xã Sơn Nam với doanh nghiệp tư nhân Hữu Thắng đã yêu cầu doanh nghiệp Tư nhận Hữu Thắng Tuyên Quang dừng ngay mọi hoạt động, giữ nguyên hiện trạng không được đào bới, san gạt, vận chuyển trong khu vực mặt bằng nhà máy và khu vực đổ thải kể từ 11 giờ ngày 24/10/2015 để chờ xử lý của cơ quan có thẩm quyền theo quy định; trông giữ, bảo quản toàn bộ mốc ranh giới thuê đất (2ha) ranh giới chồng lấn (0,9ha) đã được xác định và chôn mốc ngoài thực địa, không được làm dịch chuyển, hư hỏng và làm biến dạng mốc.
Tiếp đến, trong báo cáo số 24, ngày 21/3/2019 của UBND xã Sơn Nam tiếp tục nêu rõ việc san lấp, mặt bằng tập kết đất đá gây mất an toàn cho nhân dân của Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang.
Cụ thể, Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang tập kết đất đá có chiều cao khoảng 30m so với mặt bằng của các hộ xung quanh gây sạt lở, làm ảnh hưởng đến đời sống của các hộ gia đình sống gần công ty. Ngoài ra, Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang đã san lấp mặt bằng làm mất mốc định vị ranh giới, khó xác định ranh giới thửa đất.
Cấp dưới kiến nghị thu hồi, cấp trên để tồn tại?
Dự án sản xuất phân bón chậm tiến độ, việc khai thác tận thu khoáng sản để lại nhiều tồn tại, bất cập, do đó phòng chuyên môn cũng như UBND huyện Sơn Dương đã có văn bản kiến nghị UBND tỉnh Tuyên Quang thu hồi chủ trương đầu tư với dự án sản xuất phân bón nêu trên nhưng không hiểu tại sao đến nay dự án vẫn tồn tại, việc tận thu khoáng sản vẫn ngang nhiên diễn ra.
Kể từ khi được phê duyệt dự án, đến nay dự án sản xuất phân bón chủ yếu chỉ tận thu khoáng sản khiến dư luận bức xúc. Ảnh: Đào Thanh.
Tại văn bản số 104, ngày 6/5/2020 của Phòng Kinh tế Hạ tầng huyện Sơn Dương nêu rõ: Dự án cơ sở sản xuất phân bón NPK tại thôn Bình Man, xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương của doanh nghiệp tư nhân Hữu Thắng nay là Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu ngày 15/10/2013 và cấp giấy chứng nhận thay đổi lần thứ nhất ngày 16/1/2015 đến nay dự án chậm tiến độ 5 năm, theo quy định của Luật Đầu tư, thời hạn điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án không quá 24 tháng.
Tại văn bản 104 cũng có nêu: Thực tế cho thấy doanh nghiệp không tiến hành đầu tư theo chứng nhận đầu tư, do vậy dự án không hiệu quả, đề nghị cấp có thẩm quyền thu hồi dự án cơ sở sản xuất phân bón NPK để chuyển giao dự án khác nhằm tránh lãng phí đất đai trong khu công nghiệp.
Tiếp đến, ngày 4/6/2020, tại Văn bản số 1184 của UBND huyện Sơn Dương cũng tiếp tục kiến nghị thu hồi chủ trương đầu tư cũng như giấy chứng nhận đầu tư của dự án.
Cụ thể, trong văn bản 1184 có nêu: Căn cứ điểm g, khoản 1, Điều 48 Luật Đầu tư năm 2014 về chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư là sau 12 tháng mà nhà đầu tư không thực hiện hoặc không có năng lực thực hiện dự án theo tiến độ đăng ký với cơ quan đăng ký đầu tư và không thuộc trường hợp được giãn tiến độ thực hiện dự án đầu tư theo quy định tại Điểm 46 của Luật này.
Căn cứ Khoản 3, Điều 46 Luật đầu tư năm 2014 về giãn tiến độ đầu tư: “Tổng thời gian giãn tiến độ đầu tư không quá 24 tháng. Trường hợp bất khả kháng thì thời gian khắc phục hậu quả bất khả kháng không tính vào thời gian giãn tiến độ đầu tư.
Đến nay tiến độ thực hiện Dự án sản xuất phân bón đã chậm hơn 5 năm so với giấy chứng nhận đầu tư do UBND tỉnh Tuyên Quang cấp cho Doanh nghiệp tư nhân Hữu Thắng Tuyên Quang. Để thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về đầu tư, Luật đất đai, Luật Khoáng sản, Luật Bảo vệ môi trường trên địa bàn, UBND huyện Sơn Dương đề nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Tuyên Quang báo cáo UBND tỉnh Tuyên Quang thu hồi chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đầu tư với dự án sản xuất phân bón NPK tại xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang của Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang.
Những sai phạm liên quan đến tận thu khoáng sản kéo dài trong nhiều năm, chính quyền địa phương (Phòng Kinh tế Hạ tầng, UBND huyện Sơn Dương) đã có văn bản kiến nghị xử lý và thu hồi với dự án nhưng đến nay Dự án sản xuất phân bón NPK tại xã Sơn Nam vẫn được tồn tại. Thiết nghĩ ngành chức năng của tỉnh Tuyên Quang cần có giải pháp xử lý kịp thời, hợp lý đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong đầu tư cũng như trách tình trạng doanh nghiệp lợi dụng làm dự án để tận thu tài nguyên khoáng sản của nhà nước và trục lợi.
