Là người được mướn làm công cho một cơ sở nấu tinh dầu sả tại thôn Ea Mtha, xã Ea Nuôl, huyện Buôn Đôn (Đắk Lắk), ông Nguyễn Văn Hùng chia sẻ: Nhiên liệu nấu tinh dầu sả chủ yếu là lá sả. Trước khi đưa vào nấu cần loại bỏ hết các tạp chất, cỏ rác rồi mang phơi cho héo, sau đó nạp vào nồi nấu theo tỷ lệ 200kg/m3.
 |
| Tỉnh Đắk Lắk có vùng nguyên liệu sả lớn |
"Trung bình 1 nồi nấu nạp khoảng 1 tấn lá sả, chưng cất với thời gian khoảng 3 tiếng kết quả thu về khoảng 2 lít tinh dầu sả. Giá mỗi lít tinh dầu sả bán từ 800.000 - 1 triệu đồng. Mỗi ngày cơ sở nấu khoảng 8 - 10 lít tinh dầu", ông Hùng nói.
Ông Hùng cho biết thêm, hiện tại lá sả được các cơ sở chưng cất tinh dầu thu mua với giá 500 đồng/kg, trung bình hàng ngày mỗi cơ sở mua khoảng 5 - 7 tấn lá sả.
Lá sả được lựa chọn phải tươi, đủ tiêu chuẩn, không cắt lá quá già hoặc quá non để đảm bảo sả cho lượng tinh dầu thành phẩm nhiều nhất.
Tiếp đến lá sả được phơi héo đến độ ẩm còn 50% so với ban đầu. Khi nguyên liệu đã phơi khô vào nồi cất sẽ có các khay chứa.
Sau khoảng thời gian 2,5 - 3 giờ, lượng tinh dầu thành phẩm sẽ bay hơi cùng với nước qua ống dẫn hơi và đến bồn làm lạnh ngưng tụ, cần khống chế nhiệt độ nước làm lạnh.
Hỗn hợp tinh dầu và nước sẽ được tách ra bằng thiết bị phân ly. Nước chưng còn lại sẽ được đưa vào bể xử lý để tách tinh dầu. Tinh dầu thu được sẽ đem sấy khô và bảo quản trong bình kín.
Hiện tại sản phẩm tinh dầu sả của cơ sở này sản xuất đến đâu, tiêu thụ hết đến đó.
 |
| Hệ thống chưng cất tinh dầu sả của một cơ sở ở xã Ea Nuôl, huyện Buôn Đôn |
Không chỉ vậy, nhiều người còn chưng cất loại sả Java cũng kiếm được lợi nhuận cao. Theo tính toán trung bình 1 ha sả Java nấu được khoảng 3 nồi, mỗi nồi bình quân được 13 - 15 lít tinh dầu. Mỗi lít tinh dầu này bán được trên 300 ngàn đồng. Sau khi trừ hết chi phí mỗi ngày các cơ sở thu về hàng chục triệu đồng.
Bà Lê Thị Hoãn, xã Ea Nuôl, huyện Buôn Đôn cho biết, đầu tư trồng sả thấp, thời gian thu hoạch nhanh và kéo dài, cây có khả năng chống chịu tốt, thu nhập cao gấp nhiều lần so với các loại cây ngắn ngày khác. Nhà bà có 5 sào đất đầu tư trồng sả chanh, lợi nhuận thu được từ lá và củ khoảng 60 triệu đồng/năm.
Sả là cây thân thảo, trồng bằng tép. Sau khi trồng 3 - 4 tháng thì thu hoạch lá và cứ 40 - 45 ngày thu hoạch một lứa, năng suất bình quân 50 tấn lá/ha. Hàm lượng tinh dầu 0,7 -1,5%, thành phần chính của tinh dầu sả là geraniol (23%) và xitronenlal (32 - 35%). Tinh dầu sả dùng để chữa một số bệnh như cảm lạnh, đau bụng, xua đuổi muỗi...
