Đường sắt trên cao đoạn Nhổn - ga Hà Nội: Nhà thầu đã được 'ấn định' trước?

Ông chủ nghèo chê nhà thầu giá rẻ?

Gói thầu số 1 tuyến đoạn trên cao có 5 nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu với giá dự thầu từ thấp tới cao như sau: Nhà thầu Posco (Hàn Quốc) giá 56.085.919 EURO, Liên danh nhà thầu Cienco1 - Lotte có giá 61.805.890 EURO (có đơn giảm giá); Nhà thầu Kaengnam bỏ giá 62.122.670 EURO; Nhà thầu Daelim bỏ giá 65.252.970 EURO và Liên danh nhà thầu Samwhan - Cienco 4 bỏ giá 65.343.368 EURO. Trong 5 nhà thầu này, MRB đã chấm cho nhà thầu Daelim trúng thầu mặc dù nhà thầu này bỏ giá cao hơn hẳn so với 3 nhà thầu khác.

Nhà thầu Daelim bỏ giá cao hơn Liên danh Cienco1 - Lotte 3,4 triệu EURO nhưng vẫn trúng thầu
 

Không chấp nhận kết quả này, ngày 29/4/2013 Liên danh nhà thầu Cienco 1 - Lotte đã có văn bản khiếu nại với lãnh đạo TP Hà Nội cho rằng MRB đã loại nhà thầu không có cơ sở.

Nội dung khiếu nại đã được Sở Kế hoạch - Đầu tư (KH-ĐT) xem xét đánh giá lại và xác định các lý do mà tư vấn Systra và MRB đưa ra để loại Liên danh Cienco 1 - Lotte chưa thỏa đáng. Cụ thể, tư vấn Systra cho rằng nhà thầu vi phạm điều kiện tiên quyết vì giá trong đơn dự thầu là 69.444.820 EURO nhưng giá trong hồ sơ dự thầu lại là 69.445.000 EURO. Sytras còn khẳng định Liên danh Cienco1-Lotte không đủ nguồn tài chính vì Cienco 1 có 8,5 triệu EURO, Lotte là 24,6 triệu EURO. Ngoài ra, liên danh này còn bị “bắt lỗi” không đạt điểm đánh giá kĩ thuật.

Tuy nhiên, sau khi xem xét hồ sơ dự thầu của Liên danh nhà thầu Cienco1 - Lotte, Sở KH-ĐT khẳng định việc sai khác giá trong đơn dự thầu và hồ sơ dự thầu chỉ là do làm tròn số (lệch 180 EURO) nên không vi phạm điều kiện tiên quyết như lập luận của tư vấn Systra đưa ra để loại bỏ nhà thầu này.

Về các tiêu chí kĩ thuật, Sở KH-ĐT cũng chỉ ra rằng, tư vấn Systra sử dụng 2 chuyên gia để đánh giá các tiêu chí hồ sơ dự thầu là Tạ Bá Công và Florian Lacroix, theo bản đánh giá chi tiết hồ sơ dự thầu cả hai chuyên gia đều đánh giá hồ sơ dự thầu của Liên danh Cienco1 - Lotte đạt bước đánh giá sơ bộ.

Tuy nhiên khi kết luận cuối cùng tư vấn Systra lại kết luận hồ sơ của Liên danh Cienco1- Lotte không đạt là không phù hợp với đánh giá chi tiết của các chuyên gia. Mặt khác, các chuyên gia của MRB cũng chấm cho Liên danh Cienco1 - Lotte đạt bước đánh giá sơ bộ. Như vậy bản thân việc đánh giá giữa tư vấn Systra và chủ đầu tư cũng không thống nhất.

Về nội dung tài chính, nhà thầu cho biết đã đệ trình nguồn tài chính trong Hồ sơ dự thầu theo đó Liên danh Cienco 1 - Lotte đã được Ngân hàng SHB và Ngân hàng Ngoại hối Hàn Quốc (KEB) đã cam kết cung cấp các gói tín dụng vượt yêu cầu của dự án.
 

Có hiện tượng thông thầu?

Căn cứ vào Luật Đấu thầu, Sở KH-ĐT kiến nghị với UBND TP Hà Nội giao MRB xem xét lại việc đánh giá kĩ thuật của Gói thầu số 1 và có văn bản trả lời nhà thầu theo đúng nội dung kiến nghị trước ngày 10/7/2013. Sau ý kiến của Sở KH-ĐT, ngày 14/8/2013, nhà thầu Cienco 1 - Lotte đã gửi thư kiên nghị số LEC/O/13-126 tới MRB đề nghị xem xét lại kết quả gói thầu nói trên. Tuy nhiên không nhận được phúc đáp nên ngày 12/9/2013 nhà thầu này tiếp tục gửi văn bản báo cáo lãnh đạo TP Hà Nội.

Một lần nữa, Sở KH-ĐT được UBND TP Hà Nội giao chủ trì xử lý vụ việc này. Đương nhiên, với quan điểm rõ ràng, quyết liệt của Sở KH-ĐT, chủ đầu tư không thể không “gặp gỡ” với nhà thầu Liên danh Cienco 1 - Lotte.

Ngày 18/10/2013, mặc dù không có mặt của đại diện Sở KH-ĐT nhưng chủ đầu tư đã làm việc trực tiếp với ông Cấn Hồng Lai - Tổng Giám đốc Cienco 1. Biên bản cuộc họp không ghi rõ, ở thế đuối lý như vậy, chủ đầu tư đã “thuyết phục” ông Lai bằng cách nào nhưng chỉ sau cuộc gặp này Liên danh Cienco 1 - Lotte mới đồng ý rút khỏi dự án.

Có thể nói việc Liên danh Cienco 1 - Lotte bị “thuyết phục” đã mở đường cho nhà thầu Daelim trở thành nhà thầu danh chính ngôn thuận của gói thầu số 1 tuyến đoạn trên cao. Sau động thái rút lui này, chủ đầu tư có thể thở phào nhẹ nhõm vì vướng mắc pháp lý đã được giải quyết. Vậy nhưng, ai cũng hiểu rằng, kết quả đấu thầu trong dự án này đã bị bóp méo và thiệt hại nhìn thấy cho ngân sách nhà nước chính là khoản tiền 3,4 triệu EURO chênh lệch giá giữa hai nhà thầu: Liên danh Cienco1 - Lotte và Daelim.