Làng hoa kiểng Sa Đéc, thuộc TP Sa Đéc (Đồng Tháp) có diện tích trồng hoa kiểng gần 1.000ha, từ lâu đã trở thành trung tâm sản xuất hoa kiểng lớn nhất vùng ĐBSCL. Không chỉ phát triển mạnh về nông nghiệp, làng hoa còn kết hợp chặt chẽ với du lịch, tạo nên điểm đến độc đáo, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Trong số các đơn vị đóng góp cho sự phát triển của làng hoa, Hợp tác xã Hoa kiểng Tân Quy Đông nổi bật với vai trò tiên phong trong sản xuất, kinh doanh và xây dựng thương hiệu hoa kiểng Sa Đéc. HTX được thành lập từ năm 2007 hiện có hơn 101 thành viên với tổng vốn điều lệ trên 1 tỷ đồng. Dưới sự điều hành của ông Trần Thanh Khang nhiều năm qua đã không những giúp HTX duy trì mô hình sản xuất truyền thống mà còn sáng tạo, đa dạng hóa sản phẩm hoa kiểng các loại và các dịch vụ nông nghiệp kèm theo để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Để đảm bảo chất lượng và phát triển bền vững, HTX Hoa kiểng Tân Quy Đông đã áp dụng quy trình sản xuất hiện đại theo Luật HTX kiểu mới từ năm 2012. Các hộ gia đình tham gia HTX được hỗ trợ giống hoa mới, kỹ thuật trồng tiên tiến, phân bón hữu cơ sinh học và được bao tiêu đầu ra.
Bên cạnh đó, HTX còn tạo điểm nhấn cho du lịch bằng cách tổ chức các hoạt động trải nghiệm như tham quan vườn hoa, giới thiệu lịch sử và cách chăm sóc hoa cũng như xây dựng các khu trưng bày độc đáo. Những loại hoa đặc trưng như hoa hồng, hoa cúc, cây bonsai và các loại kiểng lá luôn là điểm thu hút của du khách trong và ngoài nước khi đến với làng hoa Sa Đéc.
Ông Trần Thanh Khang, Chủ tịch Hội đồng quản trị và kiêm giám đốc HTX Hoa kiểng Tân Quy Đông chia sẻ: Hướng đi của HTX hiện nay không chỉ là trồng hoa, kiểng mà còn kết hợp chặt chẽ với phát triển du lịch sinh thái, xây dựng thương hiệu hoa kiểng Sa Đéc. HTX mong muốn sản phẩm của xã viên làm ra sẽ góp phần làm rạng danh làng hoa Sa Đéc không chỉ trong nước mà cả quốc tế.
Hiện tại, HTX Hoa kiểng Tân Quy Đông đang xây dựng các chuỗi liên kết tiêu thụ với doanh nghiệp và phát triển thêm các dịch vụ như bán cây giống, thiết kế công trình cảnh quan và cung cấp vật tư trồng hoa.
Theo ông Khang, để làm được vấn đề này HTX đứng ra làm trung tâm liên kết các thành viên sản xuất và kinh doanh hoa kiểng đáng tin cậy trong địa phương. Trước tiên phải tập hợp của các hộ gia đình bề dày kinh nghiệm lâu năm trong trồng hoa, cây cảnh và hướng dẫn kỹ thuật mới cho nông dân theo quy trình tiến bộ khoa học kỹ thuật. Từ đó giúp sản phẩm của HTX không chỉ có mặt ở các tỉnh vùng ĐBSCL mà còn vươn đến TP. HCM, Đồng Nai, Bình Dương, các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên, một số tỉnh phía Bắc… và xuất khẩu đi một số quốc gia như Lào, Campuchia, Thái Lan, Trung Quốc.
Để hạn chế những khó khăn, thách thức do nghề trồng hoa, cây cảnh, ông Khang cho rằng, hướng đi của HTX hiện nay là phải bắt tay với các cấp ngành địa phương để xây dựng thương hiệu hoa kiểng cho HTX. Thứ hai, hoa kiểng của HTX được trồng trên các mặt cao, phía dưới là nước sẽ thuận lợi để chăm sóc hoa. Cách trồng hoa này sẽ tiết kiệm được đất, ngược lại độ ẩm sẽ được cung cấp liên tục cho hoa phát triển. Đặc biệt, HTX sử dụng phân thuốc hữu cơ sinh học, vừa bảo đảm chất lượng, vừa giữ gìn môi trường trong lành cho khách du lịch và người trồng hoa.
Khách du lịch đến tham quan HTX không chỉ được ngắm hoa, mà còn được nghe thuyết trình về lịch sử của các loài hoa, cách chăm sóc phát triển và một số công dụng của hoa… Đây cũng là cách tiêu thụ hoa, cây cảnh trực tiếp của HTX. Bên cạnh đó, HTX tập trung phát triển các chủng loại hoa có thế mạnh, như hoa hồng, hoa cúc các loại, cây cổ bonsai và cây công trình…
HTX Hoa kiểng Tân Quy Đông không chỉ là nơi giúp nông dân ổn định đầu ra mà còn hỗ trợ mạnh mẽ về vốn, giống, và vật tư nông nghiệp. Ông Trần Thanh Xuân, một thành viên của HTX, chia sẻ: “Từ khi tham gia HTX, thu nhập của gia đình tôi tăng gấp 2-3 lần nhờ vào sự hỗ trợ toàn diện từ giống hoa, phân bón đến kỹ thuật canh tác. Chúng tôi không còn lo lắng về đầu ra, mà tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm”.
Theo ông Nguyễn Văn Hon, Chủ tịch UBND TP Sa Đéc, diện tích trồng hoa kiểng hiện nay của TP Sa Đéc đạt gần 1.000ha, với sản phẩm hoa kiểng cung ứng không chỉ cho thị trường trong nước mà còn xuất khẩu sang các nước như Thái Lan, Trung Quốc, Lào và Campuchia. TP Sa Đéc cũng khuyến khích phát triển các mô hình du lịch cộng đồng, tiêu biểu như Homestay Ngôi nhà Hoa Ếch, vườn hoa kiểng Hai Cao, và Khu vui chơi Happy Land Hùng Thy, nhằm nâng cao giá trị của làng hoa Sa Đéc.
Theo thống kê, thu nhập bình quân đầu người của người dân TP Sa Đéc đã tăng đáng kể, từ hơn 41 triệu đồng/năm vào năm 2017 lên trên 60 triệu đồng/năm vào năm 2023. Đây là minh chứng cho sự phát triển bền vững của ngành hoa kiểng và các HTX biết làm ăn liên kết tại địa phương.