Người ta bảo anh khùng khi bỏ hàng tỷ đồng để lên “cổng trời” nuôi loài cá quý tộc. Lê Xuân Hùng năm nay vừa bước sang tuổi bốn mươi, và là ông chủ của một trang trại nuôi cá hồi, cá tầm với quy mô lớn trên đỉnh Yang Hanh (thuộc địa bàn xã Cư Drăm, Krông Bông, Đăk Lăk), dãy núi cao tiếp giáp với tỉnh Khánh Hòa và Lâm Đồng.
Quyết liều một phen
Mùa khô năm 2008, trong một lần lội rừng, Lê Xuân Hùng đã bị lạc trên dãy Yang Hanh. Cái nắng như đổ lửa khiến anh lả người vì khát. Trên đường đi tìm nước uống, anh đã gặp được Ea Krông Tun, dòng suối trong vắt, mát lạnh trên đỉnh Yang Hanh. Và cuộc hạnh ngộ này cũng là khởi đầu cái sự nghiệp bị người ta gọi là khùng của anh.
Đàn cá nai tung tăng dưới dòng suối mát lạnh Ea Krông Tun đã khiến anh Hùng nhớ lại mô hình nuôi cá hồi ở một tỉnh phía Bắc từng được tham quan. "Tại sao ta không nuôi cá hồi ở đây nhỉ?”. Cái ý nghĩ đó vừa lóe lên thì lập tức anh muốn biến nó thành hiện thực. Vậy là về đến Buôn Ma Thuột, anh lập tức tra cứu, tìm hiểu các mô hình nuôi cá hồi ở Việt Nam cũng như các kỹ thuật nuôi giống cá này…
Khi vốn kiến thức về cá hồi đã đầy, anh lại ngược đỉnh Yang Hanh tìm đến Ea Krông Tun để “trắc địa”, tự mình quan sát dòng chảy, đo đếm nhiệt độ nước… Để chắc ăn, anh tiếp tục sang Kon Tum, đến Lâm Đồng, tìm hiểu cặn kẽ các mô hình nuôi cá nước lạnh.
“Và không nghi ngờ gì nữa tôi, quyết định liều một phen. Nhưng đến lúc này vấn đề lớn nhất là lấy tiền ở đâu? Chỉ mới có ý tưởng mà gia đình, bè bạn đã can ngăn thì liệu có vay mượn được không? Nhưng đã quyết “khùng” nên tôi lại bỏ thêm mấy tháng nữa để “thuyết minh” với vợ và bạn bè. Thấy mình quyết tâm, cuối cùng bạn bè thân thiết cũng xiêu lòng góp vốn đầu tư với tâm trạng vừa liều vừa lo", anh cười sảng khoái.
 |
| Lê Xuân Hùng (áo trắng) |
Gian nan khôn lường
Leo gần chục cây số đường rừng với không dưới 10 con dốc dựng đứng trước mặt, tôi cũng chợt nghĩ “có khi Hùng khùng thật”. Nói là trang trại cho “oai” chứ thực ra chỗ đó cũng chỉ là một bãi đất tương đối bằng phẳng, lọt ủm giữa bao bốn bề là dãy Yang Hanh hùng vỹ, trên độ cao hơn 1000m so với mặt nước biển. Ở đấy có 18 hồ nuôi cá và 4 kỹ sư trẻ luôn túc trực.
Khi tôi đến, “ông chủ” đang quần đùi áo lá dưới lòng hồ. Sau cái bắt tay và nụ cười luôn thường trực trên môi, anh bảo: “Hai tỷ của anh ở đây rồi đó chú!”. Và rồi, trong căn lều tuềnh toàng hoang vắng giữa rừng, tôi được nghe anh kể về hành trình đưa cá hồi, cá tầm, những loài cá được mệnh danh là “quý tộc”, lên đỉnh Yang Hanh.
Chạy xin chủ trương, xin thuê đất xong, đầu tháng 3/2009, trang trại mới bắt đầu được thi công. Ba tháng sau, anh hoàn thành được 4 hồ và 3000 con giống được đưa lên Yang Hanh. Kết quả hơn cả mong đợi: cá sinh trưởng tốt và tỷ lệ chết rất thấp. Hơn 10 tấn cá thử nghiệm đầu tiên đã “hạ sơn” về TP. Buôn Ma Thuột và TP. Hồ Chí Minh sau 7 tháng xuống giống. Xuất xong mẻ cá này, anh đã mạnh dạn đầu tư nuôi hẳn 12 hồ và đã thu về được gần 50 tấn cá hồi đặc sản. Từ đó, “cá hồi Yang Hanh” đã trở thành thương hiệu tại các nhà hàng, siêu thị ở Đăk Lăk, TP. Hồ Chí Minh…
“Thành công nhưng lỗ nặng chú ơi!”. Giọng anh hơi chùng xuống: “Mỗi con cá hồi giống mua tại Viện nghiên cứu Thủy sản 3 (Lạc Dương, Lâm Đồng) có giá khoảng 12.000 đồng. Thức ăn cho cá phải nhập từ nước ngoài về với giá 57.000 đồng/kg, cộng với tiền thuê nhân công, kỹ sư chăm sóc… Nhưng nếu chỉ từng đó thôi thì Hùng này giàu to rồi! Đằng này do đường sá cách trở quá nên tạm thời phải chịu lỗ để… chờ thời”.
Anh cho biết, để đưa được cá giống với thức ăn của chúng lên đến nơi phải thuê người vác từ dưới chân núi lên. Đến khi thu hoạch lại phải vác từng con xuống núi. Mấy năm nay, anh đã bỏ hết… một chiếc ô tô đời mới để làm đường lên núi. Nhưng con đường này xe cũng chỉ đi được vào mùa khô. Mỗi khi mưa xuống, nước lại bào mòn còn trơ lại đá chẳng xe nào leo được.
Trong câu chuyện của anh Hùng có một kỷ niệm nhớ đời với vợ và đàn cá hồi của anh. Hôm ấy mưa tầm tã, nhớ vợ nhớ con quá anh tranh thủ về phố. Anh gặp vợ được chốc lát, câu chuyện về cá hồi trên núi chưa kịp kể xong thì chuông điện thoại reo. Trên núi báo về, nước lũ cuốn trôi cả máng dẫn nước vào hồ, cần phải khắc phục kịp thời, 5 giờ nữa khắc phục không xong lũ cá sẽ chết hết. Chẳng nói chẳng rằng, anh vội phóng xe vào rừng trong đêm khuya, bỏ mặc vợ chưng hửng trách với theo: “anh khùng thật rồi!”.
 |
| Trang trại cá sẽ là bằng chứng để Hùng chứng minh mình quyết định đúng |
Ngay trong đêm ấy, anh có mặt ở trại cá đúng 2 giờ sáng để cùng anh em công nhân đóng lại máng nước, cứu được đàn cá. Còn vợ anh thì đến giờ vẫn không quên nhắc lại câu chuyện cá hồi đang còn dang dở…
Sẽ đến ngày hết khùng
| Trong câu chuyện của Hùng “khùng”, tôi nghe phảng phất đâu đó lòng tự trọng của một con thừa quyết tâm và giàu khát vọng. Vào năm 2009, vừa nuôi cá thử nghiệm tốt, anh vừa nghiên cứu đề tài khoa học về nuôi cá hồi, có người trong hội đồng khoa học của tỉnh chưa cần xem xét thực tế, đã vội gạt phăng đi mà rằng: “Đề tài không khả thi. Ở Đăk Lăk không thể nuôi cá hồi được”. Anh chua chát nhớ lại: “Khi ấy họ cũng bảo tôi bị điên, gàn dở. Tôi chỉ biết cười. Đến khi thu hoạch cá, tôi mang đến biếu họ ăn chơi. Từ đó, con cá hồi của tôi mới được công nhận. Cũng từ đó, trại nuôi cá hồi của tôi tha hồ tiếp các đoàn đến tham quan”. |
Khó khăn, gian khổ và… lỗ nặng như vậy nhưng anh Hùng vẫn chưa một lần nản chí với cái nghiệp đã chọn. Do đường sá quá khó khăn nên hiện anh đang nuôi cầm chừng 2 hồ cá hồi với khoảng 6.000 con giống. Còn lại tâm sức anh dốc hết vào việc đầu tư nuôi thử nghiệm giống cá tầm. Tham vọng của anh là sẽ nuôi và cho cá tầm đẻ trứng.
Hiện anh đang có trên 100 con cá tầm giống đã đạt được trọng lượng từ 4-5 kg. Ước mơ của anh với đàn cá tầm này là trước hết phải cho chúng… đẻ được trứng. Anh cho biết, hiện tại để có được giống cá hồi cũng như cá tầm, nước ta phải nhập trứng cá giống từ nước ngoài về rồi mới ấp cho nở. Bởi vậy nên giá thành của cá mới đội lên cao. Chỉ riêng trứng cá tầm giống, 1 kg nhập về đã có giá vài trăm triệu đồng. Nếu kỹ thuật ấp suôn sẻ thì giá cá bột giống cũng lên tới 70.000 đồng một con. Nâng niu con cá tầm giống trên tay, anh Hùng nheo mắt cười đầy tham vọng: “Nếu như cho cá tầm đẻ được ở Việt Nam thì đây quả là một công trình khoa học mang tầm cỡ thế giới của thằng Hùng khùng này".
“Nhưng không lẽ anh cứ phải tiếp tục chịu lỗ để đeo đẳng loài cá quý tộc này mãi sao?”, tôi dò hỏi. “Ban đầu thì tôi cũng định sẽ đầu tư con đường từ dưới lên đàng hoàng để thuận tiện đi lại rồi mở rộng quy mô. Nhưng có tin là Nhà nước sẽ đầu tư một con đường nối Cư Drăm chạy sang tới Khánh Hòa. Có con đường này, xuống Nha Trang chỉ có 70 km, sang Đà Lạt cũng chỉ vài chục cây số, lại đi ngang qua trại cá nữa thì lo gì mà lỗ. Xe cộ chạy lên đến nơi chở thức ăn cho cá, chở cá đi phân phối thị trường. Khi ấy tôi chỉ cần 2 năm thôi là thu hồi vốn. Để xem có ai còn gọi tôi là Hùng khùng nữa không!”
