Trong vài năm gần đây, khu vực ĐBSCL đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể trong việc xây dựng nhiều nhà yến mới, nhờ vào giá trị kinh tế hấp dẫn mà ngành này mang lại. Ảnh: Hồ Thảo.
Phong trào nuôi chim yến tại Trà Vinh
Nghề nuôi chim yến đã phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây và hoạt động xây dựng nhà yến được xem như xây "mỏ vàng trắng" với khả năng mang lại lợi nhuận đáng kể. Một nhà yến thành công có thể tạo ra hàng trăm triệu đồng mỗi năm.
Cả nước hiện có khoảng 24.000 cơ sở nuôi yến, sản lượng 100 tấn tổ yến mỗi năm. Tại tỉnh Trà Vinh, nơi có khoảng 628 nhà yến và hơn 500 hộ nuôi, người dân đã thu về lợi nhuận khá cao từ việc nuôi yến mà không đòi hỏi chi phí thức ăn.
Giá tổ yến thô đến sau quá trình sơ chế, dao động từ 18 - 22 triệu đồng/kg và thậm chí còn cao hơn theo mùa. Tuy nhiên, để đạt được thành công trong việc nuôi yến, người nuôi cần tập trung vào việc thực hiện các biện pháp chăn nuôi an toàn.
Ông Nguyễn Vân Trình, một người nuôi yến tại khóm 1, thị trấn Châu Thành, tỉnh Trà Vinh, chia sẻ những kinh nghiệm trong việc duy trì nhà yến của mình. Ông thường xuyên vệ sinh nhà yến 2 lần mỗi tháng. Đặc biệt, làm sạch tường và nền để ngăn chặn vi khuẩn và ký sinh trùng như các loại nấm gây bệnh và chuột. Ông cũng thực hiện việc mở loa theo giờ cố định để thu hút chim yến mà không gây ảnh hưởng tiêu cực đến hàng xóm, cùng lúc tạo ra thói quen cho chim yến.
Ngoài việc khai thác tổ yến, ông Trình đã tận dụng phân chim yến để sản xuất phân bón đất, thuốc diệt nấm và giun tròn, cũng như làm chất xúc tác trong quá trình ủ phân hữu cơ. Ông chia sẻ rằng điều này không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp và bảo vệ môi trường.
Huyện Duyên Hải là địa phương phát triển khá nhanh trong việc xây dựng nhà yến. Từ 28 nhà yến vào năm 2018, con số này đã tăng lên 71 vào đầu năm 2023. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hộ nuôi chim yến chưa đăng ký và liên kết sản xuất, chế biến để tối ưu hóa giá trị kinh tế.
Ngoài khai thác tổ yến, việc nuôi chim yến còn cung cấp nguồn phân bón cho cây trồng. Đây là cách tận dụng tài nguyên hiệu quả để hưởng lợi không chỉ từ tổ yến mà còn từ phân yến. Ảnh: Hồ Thảo.
Ông Trần Quốc Đoàn, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Duyên Hải cho hay, mặc dù tổ yến mang lại lợi nhuận khá cao, nhưng chim yến dễ bị nhiễm các loại bệnh do vi khuẩn và ký sinh trùng truyền nhiễm, đặc biệt là trong mùa mưa. Do đó, việc giám sát và phòng tránh bệnh cho chim yến cần được coi trọng.
Người nuôi yến cần thực hiện đều đặn việc lấy mẫu và giám sát tình hình bệnh, đồng thời tuân thủ vệ sinh môi trường và đảm bảo cung cấp dinh dưỡng tốt cho chim yến. Huyện cũng khích lệ các doanh nghiệp và hộ nuôi liên kết chế biến để gia tăng giá trị kinh tế từ sản phẩm tổ yến.
Nuôi đúng cách
Hiện nay, theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Trà Vinh, công tác giám sát dịch bệnh trên chim yến tại địa phương đang được thực hiện nghiêm ngặt và thường xuyên. Mục tiêu của việc này là phát hiện và xử lý kịp thời các ổ dịch tại các cơ sở nuôi, đồng thời đảm bảo an toàn thực phẩm tại các cơ sở sơ chế tổ yến.
Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu yến, công tác lấy mẫu giám sát được thực hiện 6 tháng một lần. Sau hai lần lấy mẫu liên tiếp, danh sách nhà yến được rà soát và chọn ngẫu nhiên những nhà yến cho các đợt lấy mẫu tiếp theo. Trong quá trình giám sát, nếu kết quả xét nghiệm mẫu cho thấy dương tính với virus cúm, các biện pháp xử lý sẽ được chỉ đạo một cách nhanh chóng.
Đối với cơ sở sơ chế, chế biến tổ yến, việc kiểm tra điều kiện vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm thường xuyên đang được thực hiện một cách hiệu quả. Tuy nhiên, việc phòng bệnh và đảm bảo an toàn thực phẩm vẫn cần được tiếp tục thúc đẩy để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Với lợi nhuận khá cao mà nghề nuôi yến mang lại, điều quan trọng là nuôi đúng cách và tuân thủ các quy định của cơ quan thú y tại địa phương.
Ngày nay, các sản phẩm từ yến được ưa chuộng ngày càng tăng, tuy nhiên, điều quan trọng là đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Ảnh: Hồ Thảo.
Ông Trần Quốc Việt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi Thú y tỉnh Trà Vinh cho biết, cơ quan đã đưa ra một số khuyến cáo quan trọng cho người nuôi yến. Đầu tiên, người nuôi cần tuân thủ vệ sinh cá nhân nghiêm ngặt khi tiếp xúc với yến, sử dụng đồ bảo hộ như găng tay, khẩu trang và áo phủ.
Việc theo dõi sức khỏe của yến đều đặn, nhận biết triệu chứng bất thường như mất lông, chảy mũi... và tách riêng chim yến có triệu chứng này để tránh lây nhiễm cho cả đàn. Đồng thời, việc kiểm soát hiệu quả sự hiện diện của động vật gây hại như chó, mèo, chuột, gián... cũng là yếu tố quan trọng.
Để đảm bảo môi trường trong chuồng yến luôn sạch sẽ, việc sát trùng và duy trì môi trường ở mức tốt là cần thiết. Hạn chế tiếp xúc với yến từ nguồn ngoài và thực hiện biện pháp kiểm soát vệ sinh cẩn thận khi cần thiết.
Đối với yến mới nhập hoặc có triệu chứng bệnh lý, cách ly và giám sát chặt chẽ trước khi hòa quyện vào đàn cũng là biện pháp quan trọng. Trong trường hợp phát hiện triệu chứng bệnh nghiêm trọng, người nuôi nên liên hệ ngay với cơ quan thú y để được hỗ trợ.
Ông Việt cũng nhấn mạnh, việc lấy mẫu giám sát dịch bệnh và an toàn thực phẩm tại các cơ sở nuôi yến và cơ sở chế biến tổ yến không chỉ đảm bảo chất lượng sản phẩm xuất khẩu mà còn đóng góp vào việc bảo vệ ngành nuôi yến khỏi dịch bệnh và thúc đẩy phát triển bền vững ngành chăn nuôi.
