Người dân sống trong sợ hãi
Nhà ông Ma Phúc Luyến ở thôn Thôm Bó (xã Bình Văn, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn) là hộ dân sinh sống gần với mỏ đá Khau Trạt nhất, giáp với danh giới mỏ và cách vị trí nổ mìn chỉ là vài chục mét. Từ ngày mỏ đá hoạt động đến nay, gia đình ông Luyến và các hộ dân xung quanh phải sống chung với việc nổ mìn, khói bụi và tiếng ồn.
Ông Luyến bức xúc nói: “Chúng tôi rất lo lắng. Khi nổ mìn là phải chạy đi hoặc ẩn nấp tránh đá văng vào. Nhiều mái nhà đã bị thủng khiến dân rất bức xúc nhưng không biết kêu vào đâu. Còn khi hệ thống máy nghiền hoạt động, ngồi trong nhà cũng không nghe nổi tiếng nhau. Nhiều khi mỏ khoan nổ cũng không đúng theo giờ quy định. Bức xúc nhất là khi đá văng vào làm hỏng mái nhà, nhưng phía HTX không có ý kiến gì, gia đình lại tự thay ngói”.
Ông Ma Phúc Luyến cho rằng vệc mái nhà mình bị vỡ, thủng như này là bị đá văng do mỏ đá Khau Trạt nổ mìn. Ảnh: Toán Nguyễn.
Theo tìm hiểu của phóng viên, mỏ đá Khau Trạt là mỏ vật liệu xây dựng đá vôi, hoạt động từ 2007 đến nay, thuộc quyền quản lý và khai thác của HTX Thắng Lợi. Người dân đã nhiều lần kiến nghị lên các cấp chính quyền, ngành chuyên môn về việc hoạt động của mỏ đá gây hưởng rất lớn tới đời sống của nhân dân.
Ông Ma Phúc Quyên, Chủ tịch UBND xã Bình Văn, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn cho biết, khoảng cách từ mỏ đá Khau Trạt đến nhà dân rất gần. Mỗi lần mỏ đá tiến hành nổ mìn đều ảnh hưởng đến đời sống của người dân trong vùng. Bên cạnh đó cũng có những viên đá văng đến mái nhà, chúng tôi rất lo ngại về việc này.
Hình ảnh bụi bay mịt mù sau nổ mìn nhìn từ nhà ông Ma Phúc Luyến. Ảnh: Bạn đọc cung cấp.
Mỏ đá Khau Trạt hoạt động trong sai phạm
Từ những kiến nghị của nhân dân, ngày 10/8 vừa qua, Sở Công thương tỉnh Bắc Kạn chủ trì phối hợp với các ngành, địa phương liên quan đã tiến hành kiểm tra thực tế mỏ đá Khau Trạt. Nội dung biên bản thể hiện rõ nhiều sai phạm của HTX Thắng Lợi như: khai thác không cắt tầng theo đúng quy định, mỏ đá không đảm bảo khoảng cách an toàn đến nhà dân.
Biên bản làm việc cũng đã chỉ ra việc ảnh hưởng hoạt động khai thác của mỏ đá Khau Trạt trong quá trình nổ mìn và nghiền đá là hoàn toàn có cơ sở. Đoàn kiểm tra cũng thống nhất, yêu cầu HTX Thắng Lợi tạm dừng hoạt động sử dụng vật liệu nổ công nghiệp khai thác mỏ để thiết kế, điều chỉnh kế hoạch khai thác và phương án nổ mìn đảm bảo an toàn theo đúng quy định.
Điểm khai thác nổ mìn của mỏ đá Khau Trạt không đảm bảo khoảng cách an toàn với nhà dân theo quy định. Ảnh: Ngọc Tú.
Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bắc Kạn khẳng định: Chúng tôi đã ban hành văn bản tạm dừng sử dụng vật liệu nổ công nghiệp để HTX Thắng Lợi xem xét, hỗ trợ, đền bù cho các hộ dân di dời, đảm bảo khoảng cách an toàn trong quá trình nổ mìn. Nếu HTX không thực hiện được việc di dời các hộ dân để đảm bảo an toàn nổ mìn thì tuyệt đối không xem xét cấp giấy phép sử dụng vật liệu nổ để hoạt động khai thác mỏ đá Khau Trạt".
Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong sản xuất, thử nghiệm, nghiệm thu, bảo quản, vận chuyển, sử dụng, tiêu hủy vật liệu nổ công nghiệp và bảo quản tiền chất thuốc nổ (Ký hiệu: QCVN01:2019/BCT) ban hành kèm theo Thông tư 32/2019/TT-BCT quy định về khoảng cách an toàn khi nổ mìn đất, đá lộ thiên đến nhà dân:
- Nổ mìn ốp và nổ mìn lỗ khoan lớn có tạo túi ≥ 300m.
- Nổ mìn lỗ khoan nhỏ, lỗ khoan nhỏ có tạo túi, buồng nhỏ và lỗ khoan lớn ≥ 200m.
Trong khi đó, vị trí mỏ đá Khau Trạt nổ mìn khai thác chỉ cách nhà dân gần nhất là 83m.
