Tàu sân bay USS Nimitz đi qua eo biển Hormuz ngày 18/9/2020. Ảnh: AFP.
Tại hội nghị chuyên đề trực tuyến tổ chức thường niên của Liên đoàn Tàu ngầm hải quân mới đây, Bộ trưởng Hải quân Hoa Kỳ khẳng định một học thuyết mới: Không thể dựa vào một hình Hạm đội 7 đóng tại Nhật Bản.
Bộ trưởng Hải quân Kenneth Braithwaite cho biết, kế hoạch sắp tới là Mỹ sẽ thành lập một hải đội mới hoạt động trên giao lộ Ấn Độ dương - Thái Bình dương. Theo ông Braithwaite, hạm đội này sẽ được phiên hiệu mới hoàn toàn, có đủ năng lực phù hợp với tình hình khu vực. Mỹ không giấu giếm sẽ hợp tác với Singapore và Ấn Độ và các đối tác khác để thực hiện kế hoạch này.
“Điều quan trọng hơn tất cả là kế hoạch này sẽ cung cấp (cho Mỹ) sức răn đe lớn và vững hơn nhiều”, ông Braithwaite xác nhận. Kế hoạch hiện chưa được báo cáo trực tiếp đến Bộ trưởng Quốc phòng tạm quyền Christopher Miller.
“Chúng tôi có thể đang xây dựng ra Hạm đội 1, có thể là Singapore nhưng nếu họ không đồng thuận thì chúng tôi sẽ đi xa hơn qua Thái Bình dương, nơi các đồng minh của chúng tôi có thể yên tâm là họ được hỗ trợ tốt hơn cũng như chúng tôi nhận được hỗ trợ tốt nhất.
Trong một vài tuần tới, ông Braithwaite sẽ đến Ấn Độ nhằm thảo luận về các thách thức an ninh và cơ hội hợp tác tương hỗ hải quân Mỹ - Ấn trong khu vực. Theo các đánh giá, một mình Mỹ không thể tạo nên thế đối trọng với Trung Quốc, nên họ đang cần sự hỗ trợ của các đối tác quanh vành đai Thái Bình dương, thậm chí rộng lớn hơn để tạo ra một sự răn đe đủ nặng phục vụ cho chiến lược của họ.
Ở thời điểm mới nhất, Nhóm tấn công trong đó có tàu sân bay USS Nimitz đang tham gia giai đoạn 2 cuộc tập trận thường niên Malabar ở vùng bắc biển Ảrập cùng với các đối tác Australia, Ấn Độ, Nhật Bản. Đây là các thành viên thuộc nhóm Bộ Tứ hợp tác về an ninh khu vực.
Các nhà phân tích cho rằng, kế hoạch thành lập Hạm đội 1 là tín hiệu muốn gửi Trung Quốc rằng Mỹ sẽ không rời bỏ khu vực, thậm chí còn tăng cường hoạt động và thắt chặt quan hệ với đối tác tại đây.
“Họ đồng thời gửi đến các đồng minh, đối tác khác thông điệp rằng chúng tôi đang ở lại, không phải bằng lời mà bằng hành động”, giáo sư Aparna Pande từ Viện Hudson (Washington, Mỹ) nhận định.
Vẫn theo giáo sư Pande, “Thái Bình dương đã trở thành Thái Bình dương - Ấn Độ dương, điều này đã đạt được sự đồng thuận về quan điểm giữa các đối tác, và quân đội Mỹ đủ năng lực để xây dựng nhóm đồng minh”.
Chuyên gia phân tích quân sự cấp cao Derek Grossman từ tổ chức RAND thì cho rằng, “tầm nhìn Ấn Độ dương - Thái Bình dương xác thực thêm quan điểm coi trọng khu vực trong chiến lược châu Á của Mỹ, và việc mở rộng sang Ấn Độ dương vừa để cạnh tranh vừa để kiềm tỏa Trung Quốc. Đặc biệt thích hợp khi Ấn Độ ngày một tỏ ra thân thiện với hướng tiếp cận này”.
Hiện tại, Hạm đội 7 của Mỹ đóng tại Nhật Bản phụ trách một khu vực rộng lớn đến sát biên giới Ấn Độ - Pakistan. Hạm đội 1, vốn chỉ hoạt động từ sau Thế chiến II đến đầu những năm 1970, sau đó đến nay trên các văn bản quân sự được thể hiện là “không hoạt động”, nếu hình thành sẽ giảm tải cho Hạm đội 7. Dẫu sau, đến nay Hạm đội 1 vẫn còn ở dạng kế hoạch và Bộ trưởng Hải quân Kenneth Braithwaite chưa tiết lộ sức mạnh sẽ phiên chế cho lực ượng này cũng như khu vực hoạt động hay cơ chế hợp tác với Hạm đội 7.
