Khách hàng mua sắm tại một siêu thị RT-Mart trong sự kiện khuyến mãi ngày 18/6/2020 ở Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. Ảnh: China Daily.
Để hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của Covid-19, một cuộc khảo sát với hơn 5.000 người tiêu dùng ở châu Á, trên 7 quốc gia gồm Úc, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan được tiến hành.
Gần 70% số người được hỏi ở Thái Lan và 53% số người được hỏi ở Indonesia rất lo lắng về virus Corona ảnh hưởng tới sinh kế. Ở Úc, Trung Quốc và Hàn Quốc, các con số thấp hơn nhưng vẫn còn đáng kể (từ 30 - 41%).
Các quốc gia này đang ở trong các giai đoạn khác nhau của dịch nhưng đều có điểm chung là thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng thực phẩm.
An toàn, sức khỏe và phạm vi của chuỗi cung ứng
Khi mua sắm, người tiêu dùng lo lắng về sự an toàn cá nhân của họ: một phần năm người Úc và hơn một nửa số người Thái sợ đi ra ngoài để mua sắm đồ tạp hóa.
Hơn nữa, vệ sinh và sạch sẽ luôn là một trong ba lý do hàng đầu cho trải nghiệm mua sắm tích cực.
Người tiêu dùng nói rằng những yếu tố tương tự sẽ vẫn còn quan trọng trong những tuần tới, khi họ xem xét những cửa hàng tạp hóa nào sẽ đi đến.
Ở tất cả các quốc gia trừ Trung Quốc và Nhật Bản, hơn ba trong số bốn người tiêu dùng nói rằng họ đang tập trung vào việc tăng cường khả năng miễn dịch thông qua việc tập thể dục nhiều hơn và ăn uống lành mạnh.
Ở Úc, hơn 80% cho biết sở thích của họ đối với các thương hiệu địa phương đã tăng lên kể từ trước khi dịch bệnh bắt đầu, trong khi ở Trung Quốc, một quốc gia nơi các thương hiệu nước ngoài có tiếng tăm mạnh mẽ trong lịch sử, chỉ 43% cho biết họ có sở thích mua nhiều hơn từ những thương hiệu này.
Ở hầu hết các quốc gia, có thể nhận thấy rõ ràng sự gia tăng tiêu thụ các sản phẩm được coi là tốt cho sức khỏe (ví dụ, thực phẩm tươi sống, trứng, sữa và nước đóng chai) và giảm mua đồ uống có cồn và đồ ăn nhẹ.
Công nghệ phân phối và chuỗi giá trị
Kết quả cho thấy người tiêu dùng đang thay đổi chi tiêu thực phẩm trực tuyến và vẫn chưa trở lại mức chi tiêu bình thường cho dịch vụ thực phẩm. Phản hồi cũng đề xuất một cơ hội cho các cửa hàng tạp hóa số hóa các cửa hàng của họ.
Trên khắp các kênh mua thực phẩm, người trả lời ở hầu hết các quốc gia báo cáo giảm 30 - 70% sở thích của họ cho chi tiêu ăn uống. Người tiêu dùng cũng tăng mua sắm thực phẩm và mua thực phẩm làm sẵn trong các cửa hàng tạp hóa.
Trên khắp các quốc gia, tần suất và tỷ lệ chi tiêu trực tuyến cho thực phẩm tăng từ 16 - 70% và người tiêu dùng cho biết họ có ý định tiếp tục mua sắm trực tuyến với tốc độ mới này.
Khác biệt diễn ra ở Úc, nơi giao hàng trực tuyến bị tạm dừng tại hai nhà bán lẻ tạp hóa lớn nhất của đất nước. Tương tự, ở Nhật Bản, hành vi hầu như không thay đổi tại thời điểm khảo sát trong lĩnh vực này.
Để đối phó với cuộc khủng hoảng hiện tại và những đại dịch trong tương lai, các nhà bán lẻ thực phẩm cần sử dụng công nghệ theo những cách mới và khác nhau để mở rộng các kênh thương mại điện tử và khả năng giao hàng tận nhà của họ.
Gắn kết các thương hiệu
Trong cuộc khủng hoảng Covid-19, người tiêu dùng trung thành với những nhà bán lẻ và thương hiệu đã cung cấp các sản phẩm thiết yếu.
Vị trí và tính sẵn có của hàng hóa (thường là sản phẩm tươi) là những lý do chính khiến người tiêu dùng thay đổi cửa hàng.
Ở hầu hết các quốc gia, chương trình khuyến mãi hoặc giá cả không nổi lên như một lý do hàng đầu để chuyển sang các cửa hàng khác nhau.
Ngoại trừ ở Nhật Bản và Hàn Quốc, khoảng 30 - 50% khách hàng chuyển từ các cửa hàng chính của họ, chủ yếu dựa trên sự sẵn có của thực phẩm tươi sống và địa điểm.
Tùy thuộc vào quốc gia, có tới gần 50% (được báo cáo bởi người tiêu dùng ở Trung Quốc) nói rằng họ đã không quay trở lại.
Ngoại trừ ở Nhật Bản và Hàn Quốc, khoảng 30 - 70% khách hàng đã thử một thương hiệu mới.
Hãng nghiên cứu thị trường Nielsen thực hiện cuộc khảo sát, lấy ý kiến của hơn 6.000 người tại 11 nước và vùng lãnh thổ ở Đông Á từ ngày 6 - 17/3.
Theo đó, 86% số người được hỏi từ lục địa Trung Quốc cho biết họ ăn ở nhà thường xuyên hơn trước khi dịch bệnh bùng phát và xu hướng tương tự cũng được ghi nhận với 77% những người được thăm dò ở Hồng Kông.
Ở các thị trường châu Á khác như Hàn Quốc, Malaysia và Việt Nam, con số này là 62%.
Khảo sát cũng cho thấy doanh số bán các sản phẩm thuộc nhóm hàng tiêu dùng nhanh (thực phẩm đóng gói, đồ uống, đồ dùng vệ sinh...) tăng trung bình 20% mỗi tuần từ khi dịch Covid-19 lây lan.
