Cũng kể từ đó, hàng trăm hộ dân của 2 xã này khốn khổ chịu đựng cảnh ô nhiễm trầm trọng.
“Sống chết mặc bay”
Nắng nóng gay gắt những ngày giữa tháng 5/2019 càng khiến cuộc đối thoại giữa đại diện Nhà máy LHD, chính quyền địa phương và người dân thôn Nhà Máy (Bãi Trành) càng trở nên căng thẳng. Thế nhưng dường như hai bên vẫn chưa tìm được lời giải cho bài toán giảm thiểu ô nhiễm môi trường do hoạt động của nhà máy gây ra.
 |
| Nhà máy LHD chưa đầu tư xây dựng các hạng mục theo quy định nhưng đã sản xuất. |
Theo phản ánh của người dân thôn Nhà Máy, tháng 11/2018 Công ty LHD đi vào hoạt động. Ngay từ những ngày đầu, tiếng máy chạy ầm ầm bất kể ngày đêm khiến cuộc sống người dân bị đảo lộn. Việc ngâm, tẩm gỗ khiến mùi hóa chất bốc lên nồng nặc; mùi khói khét lẹt từ ống khói của nhà máy xả ra làm cho không khí nơi đây trở nên ngột ngạt.
Ông Lê Văn Thành, một người dân thôn Nhà Máy, xã Bãi Trành cho biết, Nhà máy LHD hoạt động đã đẩy cuộc sống người dân ở đây rơi vào tình trạng sống dở, chết dở: “Gia đình tôi sinh sống ở đây hàng chục năm nay. Nhà máy đóng chỉ cách nhà hộ dân vài chục mét, về cơ bản là lấy lại mặt bằng, nhà xưởng của xưởng chế biến chè Bãi Trành chứ chưa có xây dựng gì thêm. Hơn nửa năm nay chúng tôi ăn chung, ngủ chung với tiếng ồn, với mùi hóa chất nồng nặc từ việc chế biến gỗ. Tai hại nhất là nhà máy này đặt ngay phía trên mó nước phục vụ nước sinh hoạt cho hàng trăm hộ dân của 2 xã Bãi Trành, Xuân Bình. Chúng tôi rất sợ các hóa chất trong quá trình chế biến gỗ sẽ ngấm vào mó nước, gây bệnh tật sau này cho người dân”.
 |
| Khu vực ô nhiễm gần mõ nước, nơi lấy nước sinh hoạt cho hàng trăm hộ dân. |
Theo ông Thành, do kinh doanh không thể đóng cửa thường xuyên như những hộ dân khác ông phải mua 4 cái quạt công nghiệp cỡ lớn, lúc nào cũng phải hoạt động hết công suất để đẩy mùi hôi thối ra khỏi nhà. Đã nhiều lần người dân kiến nghị lên thôn, xã để xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường nhưng nhà máy không có động thái để giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
“Tại cuộc đối thoại chiều ngày 17/5/2019, người dân nêu ra 13 ý kiến, nguyện vọng nhưng đại diện nhà máy vẫn im lặng. Chúng tôi đề nghị Nhà máy LHD dừng ngay việc chế biến, hoàn thiện hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường mới được hoạt động trở lại” – ông Thành bức xúc.
Chỉ tiêu CO vượt gấp 8 lần cho phép
Theo người dân xã Bãi Trành, ngày 24/4/2019, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Thanh Hóa phối hợp với UBND huyện Như Xuân, UBND xã Bãi Trành, cùng với đại diện của bà con nhân dân đã có buổi làm việc với đại diện của nhà máy. Thế nhưng, sau đó tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn không được cải thiện.
Ngày 6/5/2019, sau khi tiến hành kiểm tra, Sở TN&MT tỉnh Thanh Hóa có Công văn số 2417/STNMT-BVMT chỉ ra những sai phạm của nhà máy này.
 |
| Khu vực nhà máy sản xuất chỉ cách nhà dân vài chục mét. |
Theo đó, nhà máy chưa đầu tư đầy đủ các công trình hạng mục theo phê duyệt mặt bằng chi tiết 1/500 tại Quyết định số 776/QĐ-UBND ngày 28/4/2017 của Chủ tịch UBND huyện Như Xuân (mới xây dựng được nhà xưởng sửa chữa lắp ráp đồ gỗ); chưa có giải pháp xử lý triệt để mùi từ 6 hầm sấy gỗ và thu gom toàn bộ nước mưa chảy tràn; không có nội quy an toàn lao động; không trang bị bảo hộ lao động cho công nhân; khu vực phía trước cổng nhà máy gần khu dân cư lắp đặt 2 máy cưa xẻ gỗ. Thực tế, nhà máy hoạt động không phù hợp với bản Kế hoạch bảo vệ môi trường đã được UBND huyện Như Xuân xác nhận; chưa thực hiện giám sát môi trường theo định kỳ…
Sở TN&MT tỉnh Thanh Hóa đã tiến hành đo đạc, lấy mẫu và phân tích các thông số ô nhiễm của khí thải lò hơi, không khí xung quanh khu vực hầm sấy gỗ. Kết quả cho thấy, khí thải lò hơi có chỉ tiêu CO vượt gấp 8 lần cho phép (tính theo QCVN 19:2009/BTNMBT-Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải công nghiệp đối với bụi và hóa chất vô cơ).
 |
| Bên trong Nhà máy LHD (Ảnh do người dân cung cấp) |
Từ đó, Sở TN&MTcũng yêu cầu Nhà máy LHD di dời toàn bộ máy cưa, máy xẻ về vị trí mới, đảm bảo cách khu dân cư gần nhất 100 mét, không được xẻ gỗ vào giờ cao điểm (từ 18h-6h sáng hôm sau); khẩn trương lắp đặt hệ thống thu, hút và xử lý mùi từ hầm sấy gỗ; không được sử dụng gỗ cao su tươi làm nguyên liệu đốt lò hơi; vận hành lò hơi đúng quy trình, kỹ thuật; có giải pháp thu gom và xử lý toàn bộ nước mưa chảy tràn trong khu vực sản xuất của nhà máy; trang bị đầy đủ bảo hộ lao động cho công nhân, gắn nội quy an toàn lao động tại những vị trí sản xuất; lập hồ sơ về môi trường đúng với hoạt động của nhà máy trình cấp có thẩm quyền phê duyệt… Tất cả các nội dung trên yêu cầu phải hoàn thành trước ngày 30/6/2019.
Đại diện chính quyền địa phương xã Bãi Trành khẳng định, hiện nhà máy đã ngừng sản xuất nửa tháng nay. Thế nhưng, theo phản ánh của người dân xã Bãi Trành, sau những động thái trên của cơ quan chức năng, Nhà máy LHD vẫn cứ hoạt động, không thực hiện những chỉ đạo của cơ quan chức năng, tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn không được cải thiện.
 |
| Kết luận của Sở TN&MT Thanh Hóa về những sai phạm của Nhà máy LHD. |
Ông Nguyễn Trung Tấn, Chủ tịch UBND xã Bãi Trành cho hay, UBND xã đã có phản ánh bằng văn bản lên UBND huyện và huyện đã phản ánh tình hình lên Sở TN&MT Thanh Hóa về tình trạng ô nhiễm môi trường của Nhà máy LHD.
“Hiện Nhà máy LHD đang dừng sản xuất. Trên cơ sở kết luận của Sở TN&MT chúng tôi sẽ giám sát việc di dời các xưởng gỗ ra đúng vị trí quy định; các phần xây dựng phải thực hiện đúng quy hoạch", ông Tấn cho biết.
