Ngoại trưởng Nhật Bản Yoshimasa Hayashi cho biết, Washington cam kết bảo vệ Tokyo trước các tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh. Ảnh: DPA.
Tuyên bố của tân Ngoại trưởng Nhật Bản vừa loan đi sau khi kết thúc cuộc điện đàm với người đồng cấp Mỹ Antony Blinken trong ngày thứ Bảy, trong bối cảnh căng thẳng giữa Bắc Kinh và Tokyo liên quan đến chủ quyền biển đảo căng thẳng trở lại.
Ông Yoshimasa Hayashi cho biết, quan hệ giữa Tokyo và Bắc Kinh từ lâu đã bị cản trở bởi những tranh chấp lãnh thổ đối với một nhóm quần đảo thuộc chủ quyền Nhật Bản trên biển Hoa Đông, được Nhật Bản gọi là Senkaku và Điếu Ngư ở Trung Quốc, cũng như những di chứng của hành động xâm lược quân sự trong quá khứ của quân đội Nhật Bản.
“Ngoại trưởng Blinken tuyên bố rằng cam kết của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ Nhật Bản, bao gồm cả việc áp dụng Điều 5 của Hiệp ước An ninh Mỹ - Nhật đối với các đảo Senkaku, là không thể lay chuyển”, ông Hayashi nói với các phóng viên.
Theo Điều 5 của bản hiệp ước, bên nào đơn phương mở một cuộc tấn công vũ trang vào các vùng lãnh thổ dưới sự quản lý của Nhật Bản gây nguy hiểm đến hòa bình và an toàn của nước này thì Mỹ sẽ hành động để đối phó với mối đe dọa chung.
Hai nhà ngoại giao hàng đầu Mỹ- Nhật cũng nhất trí hiện thực hóa chuyến thăm sớm tới Mỹ của Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida để chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh đầu tiên của tân lãnh đạo Nhật Bản.
Chính phủ Nhật Bản cho biết, tân Thủ tướng Kishida có thể sẽ công du Washington trước cuối năm nay để hội đàm với Tổng thống Joe Biden.
Hồi tuần trước, ông Kishida đã có cuộc trò chuyện ngắn với ông Joe Biden bên lề hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của Liên Hợp quốc tại Glasgow (Vương quốc Anh). Theo đó hai người đã nhất trí tăng cường mối quan hệ đồng minh song phương và hợp tác chặt chẽ hướng tới một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở.
Ngoại trưởng Hayashi cho biết, ông và người đồng cấp Blinken cũng chia sẻ quan điểm rằng hòa bình và ổn định của eo biển Đài Loan là quan trọng.
Theo SCMP, căng thẳng xuyên eo biển đã gia tăng trong những tháng gần đây, với việc Đài Loan liên tục lên án các cuộc xâm phạm lãnh thổ lặp đi lặp lại của không quân Trung Quốc mà Bắc Kinh tuyên bố là của mình.
Hai nhà ngoại giao Hayashi và Blinken đều phản đối mạnh mẽ nỗ lực đơn phương của Trung Quốc nhằm thay đổi hiện trạng ở biển Đông và biển Hoa Đông, đồng thời nhất trí về sự hợp tác chặt chẽ giữa hai đồng minh trong việc ứng phó với các vấn đề liên quan đến Bắc Kinh.
Theo nguồn tin tổng hợp của chính phủ Nhật Bản, liên tục từ cuối tháng 5 tới nay các máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã nhiều lần bay sát quần đảo tranh chấp Điếu Ngư/Senkaku trên biển Hoa Đông.
Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho hay, chỉ trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 6, các chiến đấu cơ của nước này đã thực hiện 199 lần can thiệp, ngăn chặn các máy bay của Trung Quốc tiếp cận không phận. Con số này của ba tháng trước đó là 198 lần.
Trong sách trắng quốc phòng mới công bố, Tokyo chỉ trích các động thái của Bắc Kinh ở biển Hoa Đông là những hành vi đơn phương, nhằm thay đổi hiện trạng khu vực bằng vũ lực.
Quần đảo Điếu Ngư/Senkaku là nhóm đảo gồm 8 đảo đá nằm cách quần đảo Okinawa của Nhật Bản khoảng 482 km, do Nhật Bản kiểm soát từ năm 1895. Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền với nhóm đảo này. Vùng biển quanh Senkaku/Điếu Ngư được cho là giàu tài nguyên thủy hải sản và dầu khí, đồng thời cũng nằm trên tuyến vận tải hàng hải quan trọng ở biển Hoa Đông.
