Vòng Bắc cực ở Phần Lan có vẻ không giống một địa điểm lý tưởng để chạy marathon trên chân trần và mặc quần đùi, trừ khi bạn là Wim Hof.
 |
| Dị nhân “Người băng” Wim Hof (Ảnh: Alamy) |
Người đàn ông Hà Lan 60 tuổi đã leo lên đỉnh Everest ở Nepal và núi Kilimanjaro ở Tanzania, ngọn núi cao nhất châu Phi, chỉ với một chiếc quần đùi. “Tôi đã thử tất cả mọi thứ mình có thể tưởng tượng ra để thách thức cái lạnh”, Hof nói trong một cuộc phỏng vấn. Ông giữ Kỷ lục Guinness Thế giới là người bơi lâu nhất dưới băng và từng chạy marathon qua sa mạc Namib mà không uống nước.
Khả năng chịu đựng những điều kiện môi trường cực đoan đáng kinh ngạc của Hof khiến giới khoa học vô cùng hứng thú. Otto Musik, bác sĩ nhi khoa tại Trường Y Đại học Wayne, Mỹ, hồi năm 2018 tiến hành nghiên cứu cơ thể Hof để khám phá điều gì thực sự xảy ra bên trong ông.
Các nhà khoa học phát hiện ra rằng Hof có khả năng dùng tâm trí để điều khiển phản ứng căng thẳng của cơ thể, giúp ông chống lại cảm giác lạnh. Musik gọi đây là trường hợp mà “trí não chiến thắng cơ thể”, ở đó Hof kích hoạt chức năng giảm đau nội tại thông qua các bài tập thở rồi sau đó phơi mình trước mối đe dọa, chẳng hạn như cái lạnh cực độ và đột ngột.
“Do tình cơ hay may mắn, Hof đã xâm nhập được vào hệ thống sinh lý của cơ thể”, Musik cho hay. Điều này khiến ông cảm thấy phấn khích khi ở trong môi trường lạnh cóng vốn sẽ gây ra sự khó chịu hoặc nguy hiểm đối với người bình thường.
Hof cho rằng thành công của ông đến từ cái mà ông gọi là “phương pháp Wim Hof”, bao gồm một loạt bài tập thở mà bất kỳ ai cũng có thể thực hiện. Hof tiết lộ ông học được kỹ thuật này sau không ít lần thử và thất bại khi đối diện với môi trường tự nhiên khắc nghiệt. “Tôi phải tìm ra sự liên kết giữa bộ não với đặc điểm sinh lý học của cơ thể mình”.
Trong cuộc thí nghiệm của mình, Musik nhận thấy khi tiếp xúc với cái lạnh, Hof đã kích hoạt một phần não bộ giải phóng ra opioid và cannabinoid. Các thành phần này có khả năng ức chế những tín hiệu chịu trách nhiệm thông báo cho cơ thể rằng bạn đang cảm thấy đau hoặc lạnh, đồng thời kích hoạt giải phóng dopamine và serotonin.
 |
| Wim Hof tham gia cuộc thí nghiệm của bác sĩ Musik (Ảnh: Wayne State University School of Medicine) |
“Não của các bạn có sức mạnh thay đổi nhận thức về cơn đau”, Musik nói và thêm rằng cơ chế trên đặc biệt quan trọng với sự sống của con người. Cảm giác đau và lạnh về cơ bản là cách để cơ thể truyền đạt thông điệp rằng có vấn đề đang xảy ra. Dù con người theo bản năng luôn tìm cách loại bỏ nguồn gây đau đớn hay giảm bớt cảm giác lạnh, cảm giác bị tổn thương giúp chúng ta sống sót.
Nhưng cơ chế đau không phải lúc nào cũng phát huy tác dụng. Musik đưa ra ví dụ giả thuyết về việc ai đó bị bong gân mắt cá chân trong lúc bị hổ đuổi theo. Rất nhiều người sẽ không cảm thấy cơn đau trong hoàn cảnh này bởi não bộ cảm nhận được mối nguy hiểm lớn hơn đến từ con hổ. Não tiết ra opioid và cannabinoid để ức chế tín hiệu đau nhằm cho phép bạn chạy thoát khỏi con hổ với chiếc chân bị thương. “Mắt cá chân của bạn không phải vấn đề quan trọng vào lúc đó”, ông nói.
Nghiên cứu về khả năng chịu đựng của Hof cho thấy một thực tế là hít thở, thường bị coi là kỹ năng tự động của con người, có thể được kiểm soát một cách có chủ ý. Tăng cường thở có khả năng dẫn tới gia tăng hoạt động tại các phần trong não bộ phụ trách xử lý suy nghĩ và hành động, qua thời gian, nó sẽ dẫn tới những thay đổi lớn về thể chất, Magda Osman, phó giáo sư tâm lý học thực nghiệm tại Đại học London, Anh, lý giải.
Theo Hof, việc học cách chạy chân trần trên tuyết không phải điều gì quá cần thiết nhưng kỹ thuật này của ông còn có những ứng dụng khác. Một số người được Hof dạy cách thở để chịu lạnh khẳng định họ đã giảm đáng kể triệu chứng eczema cùng những tình trạng tự miễn dịch khác.
Dù chưa hiểu rõ ràng về quá trình sinh học giúp Hof chống lại băng giá, Musik thừa nhận phương pháp của ông thực sự có thể ngăn chặn tình trạng sưng mô và các phản ứng miễn dịch khác.
Tuy nhiên, trong khi phương pháp của Hof chỉ phát huy tác dụng đánh lừa trí não bỏ qua cảm giác về cái lạnh cực độ trong thời gian ngắn, các nhà khoa học vẫn chưa rõ bằng cách nào Hof có thể mặc quần đùi leo núi băng trong thời gian dài.
“Bạn nghĩ sao thì tùy nhưng cơ thể bạn vẫn sẽ đóng băng và bạn sẽ chết”, Musik quả quyết.
