Nghêu là sản phẩm chủ lực trong nhóm hàng nhuyễn thể có vỏ. Ảnh: Thanh Sơn.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong năm 2021, trong khi phần lớn các mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực đều đã từng có những thời điểm tăng trưởng âm do ảnh hưởng của dịch Covid-19, riêng nhuyễn thể có vỏ (nghêu, sò, ốc, hàu, hến, bào ngư …) không bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Nhờ vậy, kết thúc năm 2021, xuất khẩu nhuyễn thể có vỏ đạt 141,6 triệu USD, tăng 35% so với năm 2020.
Sở dĩ nhuyễn thể có vỏ gần như không bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh trong năm ngoái là do phần lớn các vùng nguyên liệu chính nằm ở phía Bắc. Mặt khác, các thị trường tiêu thụ chính mặt hàng nhuyễn thể có vỏ của Việt Nam như Ý, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Mỹ … đều tăng mạnh về nhu cầu đối với mặt hàng này.
Tiếp đà thành công của năm 2021, xuất khẩu nhuyễn thể có vỏ trong những tháng đầu năm nay đang giữ được mức tăng trưởng 2 con số. Theo bà Lê Hằng, Phó giám đốc VASEP.PRO, ước tính trong quý 1 năm nay, xuất khẩu nhuyễn thể có vỏ đạt trên 30 triệu USD, tăng khoàng 24% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong nhóm hàng nhuyễn thể có vỏ, các sản phẩm nhuyễn thể hai mảnh vỏ vẫn đóng vai trò chủ lực, với mặt hàng chính là nghêu (ngao). Năm 2021, xuất khẩu nghêu đạt gần 103 triệu USD, tăng 52% so với năm 2020 và chiếm 73% tổng giá trị xuất khẩu nhuyễn thể có vỏ. Quý 1 năm nay, xuất khẩu nghêu ước đạt gần 20 triệu USD, tăng 40% so với cùng kỳ năm 2021.
2 mặt hàng chủ lực khác trong nhóm hàng nhuyễn thể có vỏ là ốc (đạt 14 triệu USD, chiếm 10% trong năm 2021) và sò điệp (đạt 11,4 triệu USD, chiếm 8%).
Theo đánh giá của một số chuyên gia ngành thủy sản, thị trường nhuyễn thể hai mảnh vỏ nói riêng và nhuyễn thể có vỏ nói chung trong mấy năm trở lại đây phụ thuộc nhiều vào diễn biến dịch Covid-19. Nếu việc triển khai tiêm vacxin có hiệu quả, các thị trường quan trọng đẩy mạnh mở cửa trở lại các hệ thống dịch vụ thực phẩm như khách sạn, nhà hàng, căn tin… nhu cầu tiêu thụ nhuyễn thể có vỏ sẽ tăng trưởng mạnh. Ngược lại, nếu các thị trường quan trọng tiếp tục phải tiến hành áp dụng các lệnh hạn chế đi lại để phòng chống dịch bệnh, thị trường sẽ rơi vào tình trạng ảm đạm.
Chính vì vậy, việc các nước châu Âu tiến hành mở cửa xã hội trở lại sau Covid-19, trong đó có việc cho phép hoạt động trở lại các dịch vụ thực phẩm đã khiến cho nhập khẩu nhuyễn thể có vỏ vào khu vực này đang có xu hướng tăng mạnh từ năm ngoái đến nay.
Bên cạnh đó, nhu cầu các sản phẩm nhuyễn thể hai mảnh vỏ đóng hộp tại phân khúc bán lẻ trên thị trường EU cũng tăng mạnh trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 vẫn dai dẳng, do đây là sản phẩm tiện lợi, dễ sử dụng trong mùa dịch bệnh phải ở trong nhà nhiều.
Nhờ vậy, xuất khẩu nhuyễn thể hai mảnh vỏ của Việt Nam sang EU trong năm qua tăng trưởng ở mức cao và tiếp tục tăng trưởng trong những tháng đầu năm nay. Trong đó, bên cạnh các sản phẩm nguyên con đông lạnh, các sản phẩm chế biến như nghêu luộc đông lạnh, thịt nghêu chế biến làm sạch đông lạnh, nghêu lụa thịt hấp đông lạnh, thịt nghêu đóng hộp, nghêu nguyên con hấp chín đông lạnh IQF …, cũng đang được các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường này.
Tương tự, xuất khẩu nhuyễn thể hai mảnh vỏ của Việt Nam sang một số thị trường khác đang tăng trưởng tốt, cũng nhờ nhu cầu phục hồi sau Covid-19. VASEP dự báo, trong những tháng tới, xuất khẩu nhuyễn thể có vỏ sẽ tiếp tục tăng trưởng. Riêng trong tháng 4, giá trị xuất khẩu nhuyễn thể có vỏ có thể đạt 12 triệu USD, tăng 4% so với cùng kỳ năm ngoái.
