Các tỉnh ĐBSH và một số tỉnh Trung du phía Bắc đã đưa máy cấy vào sản xuất cả chục năm trời, mỗi máy cấy thay thế từ 30-40 lao động. Tuy nhiên, vụ mùa 2021 này, lần đầu tiên tỉnh Yên Bái mới đưa máy cấy vào sản xuất.
Trình diễn máy cấy trên cánh đồng sản xuất giống Đông Cuông. Ảnh: Thái Sinh.
Đây là sự kiện chưa từng thấy mà Trung tâm Giống cây trồng - Vật nuôi tỉnh Yên Bái (sau đây gọi là Trung tâm) là đơn vị tiên phong mua máy cấy của hãng KUBOTA (Nhật Bản) đưa vào sản xuất trên cánh đồng sản xuất giống Đông Cuông, và đã thu hút sự chú ý của nhiều nông dân nơi đây.
Trung tâm là đơn vị khoa học ứng dụng với nhiệm vụ sản xuất các loại giống lúa lai, lúa kỹ thuật có năng suất, chất lượng cao cung cấp cho nông dân. Tuy nhiên, trong mấy năm qua, một số giống lúa do Trung tâm sản xuất không đáp ứng được nhu cầu thị trường, chi phí sản xuất cao, bộ máy quản lý cồng kềnh… dẫn tới giá thành đội lên rất nhiều.
Nhiều nông dân tò mò xem chiếc máy cấy hoạt động. Ảnh: Thái Sinh.
Hạt giống của Trung tâm không cạnh tranh nổi với các loại giống cùng loại và nhiều loại giống khác, dẫn tới sản xuất đình trệ, công nhân không có việc làm, một số diện tích đồng ruộng bỏ hoang.
Nhằm xốc lại vị trí và vai trò của Trung tâm, Sở NN-PTNT Yên Bái đã tiến hành tổ chức lại bộ máy, khởi động lại việc sản xuất các giống lúa lai, lúa kỹ thuật cũng như các loại giống cây trồng khác và vật nuôi để cung ứng cho người dân, tạo ra năng suất, chất lượng cho mỗi sản phẩm đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Việc đưa máy cấy vào sản xuất chỉ là khâu đột phá đầu tiên trong chuỗi cơ cấu lại sản xuất mà Trung tâm sẽ tiến hành trong những năm tới, nhằm thay thế phương pháp sản xuất thủ công chi phí lớn, không phù hợp với nền nông nghiệp hiện đại.
Ông Phạm Hải Thoại (cầm khay mạ), cán bộ Trung tâm Giống cây trồng - Vật nuôi Yên Bái giới thiệu với nông dân cách sử dụng mạ khay cho máy cấy. Ảnh: Thái Sinh.
So sánh cấy thủ công và cấy máy, ông Phạm Hải Thoại, Trưởng phòng Kế hoạch - Thị trường của Trung tâm cho biết: Trung tâm có hai khu sản xuất lúa giống, với diện tích hơn 30 ha. Trại giống Đông Cuông vụ mùa 2021 được Trung tâm đưa 7 ha sản xuất hạt lai bằng máy cấy. Những vụ trước, Trung tâm thuê cấy thủ công với giá 400.000 đ/ sào, tính ra chi phí hết 11,2 triệu đồng/ha. Nay sử dụng máy cấy chỉ hết 2- 2,5 triệu đồng/ha, giảm được 8,5- 9 triệu đồng/ha, tổng chi phí giảm của 7 ha từ 50- 55 triệu đồng, thời gian cấy chỉ hết 2 ngày đảm bảo thời vụ sản xuất lúa lai mà không phải cấy nhôi nhai nhiều ngày…
Để sử dụng được máy cấy, phải gieo mạ bằng máy trên khay có giá thể, bao gồm: Đất, xơ dừa xay nhiễn và phân bón được trộn đều trước khi đưa vào máy gieo. Hạt giống được ngâm 24 giờ cho nứt nanh chuột thì đưa vào máy gieo hạt, sau đó đưa vào khu ủ, khi mạ đã nhú mầm 1 - 2 cm thì đưa ra ruộng hoặc sân có mái che, mạ được 3 - 4 lá thì mang ra cấy. Vụ mùa thời gian gieo mạ đến khi cấy là 12 ngày, còn vụ đông nhiệt độ xuống thấp, mạ phát triển chậm thì phải 20 - 22 ngày.
Ông Đinh Đăng Luận, giám đốc Sở NN-PTNT Yên Bái thăm mô hình mạ khay - máy cấy. Ảnh: Thái Sinh.
Ông Đinh Đăng Luận, Giám đốc Sở NN-PTNT Yên Bái cho biết: Nhiều địa phương của tỉnh Yên Bái đã đưa các loại máy móc vào sản xuất nông nghiệp, như: Máy gặt đập liên hợp, máy cày bừa, máy đánh luống…, nay đưa máy cấy vào sản xuất, nhằm tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm. Trung tâm Giống cây trồng - Vật nuôi của tỉnh sẽ là mô hình để nông dân đến tham quan học tập. Sở NN-PTNT sẽ khuyến khích các tổ chức, cá nhân mua máy cấy để làm dịch vụ cho nông dân…
Trung tâm mua máy cấy không chỉ phục vụ cho việc gieo cấy ở Trung tâm, nếu bà con có nhu cầu chúng sẽ làm dịch vụ từ khâu gieo mạ cho đến khi cấy, góp phần cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp ở Yên Bái…
Một số nông dân thăm quan máy cấy hồ hởi cho biết, họ đến để tận mắt xem hoạt động của máy cấy thế nào, nếu giá rẻ hơn cấy thủ công thì những vụ tới sẽ thuê gieo mạ và cấy cho nhàn. Trời nắng thế này, đội nắng đi cấy thì quá mệt.
